Η Χαρά Κοσεγιάν ήταν φιλόλογος, Σχολική Σύμβουλος Ν. Δωδεκανήσου και Συγγραφέας. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1964 και πέθανε χθες 23 Αυγούστου 2018 μετά από την θαρραλέα αντιμετώπισή του καρκίνου.  Η εξόδιος ακολουθία της θα γίνει σήμερα 24/8/2018 στο Άργος, στον Ι.Ν.Αγίου Αθανασίου Μαλανδρενίου στις 5μμ . Τα ειλικρινή συλλυπητήρια μας στον γιο και τους οικείους της.

iPorta.gr

Η συνέντευξη δόθηκε στην Αγγελική Βλασοπούλου, Φιλόλογο, μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, τον Ιανουάριο του 2016. Σκοπός της εργασίας της φοιτήριας ήταν η ­όσο το δυνατόν­ πιο σφαιρική και ολοκληρωμένη παρουσίαση της συγγραφέως.

Ας αρχίσουμε με τις τυπικές καθιερωμένες ερωτήσεις. Πώς ακριβώς γράφετε; Όταν βρίσκετε χρόνο κι ένα ήσυχο μέρος ή ακολουθείτε κάποιο συγκεκριμένο ”τελετουργικό”;

Εξαρτάται από το είδος με το οποίο καταπιάνομαι. Αν γράφω μυθιστόρημα, αυτό θέλει αφοσίωση, δεύτερο κοίταγμα, αλλεπάλληλες διορθώσεις γιατί ακολουθείς μια δομή και χτίζεις ένα σενάριο. Σε αυτή την περίπτωση έχω το ωράριο του φούρναρη. Σηκώνομαι στις 4 το πρωί και γράφω ως το μεσημέρι με τα φυσικά και απαραίτητα διαλείμματα. Αν όμως γράφω ποίηση, τότε γράφω άτακτα, όπου βρω και όπου και όποτε εμπνέομαι. Δεν υπάρχει τόπος, ούτε ιδιαίτερο τελετουργικό…

Τι σας κινητοποιεί, τι σας εμπνέει ώστε να αρχίσετε να γράφετε κάτι καινούριο;

Τίποτε συγκεκριμένο. Από την παρατήρηση και το αποτέλεσμα αντιλαμβάνομαι την έμπνευση. Πάντα διαφορετική και ξαφνική. Δεν ξέρω την διαδικασία από πριν, γιατί αν την ήξερα θα την επαναλάμβανα και θα είχα σίγουρο αποτέλεσμα. Αλλά η δημιουργία είναι εντελώς ατίθαση δράση.

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε το πρώτο σας βιβλίο;

Με δισταγμό, αναποφάσιστα. Δεν ήμουν σίγουρη τι έκανα, ούτε τι κατάληξη θα είχε αυτό, ούτε αν θα άξιζε να βγει παραέξω. Έκανα χρόνια να κοινοποιήσω το πρώτο μου μυθιστόρημα. Μόνο όταν έγραψα το δεύτερο κατάλαβα ότι η λογοτεχνική δημιουργία με κινητοποιούσε και με κρατούσε ζωντανή. Και υπήρχε και η ορμή της ανακοίνωσης…

Ποιο βιβλίο επηρέασε τη ζωή σας περισσότερο; Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θεωρείτε μέντορα σας;

Αν και έχω διαβάσει πάρα πολλά λογοτεχνικά βιβλία, δεν ξέρω αν υπάρχει συγγραφέας που με έχει επηρεάσει περισσότερο στον τρόπο γραφής μου. Νομίζω υπάρχουν όλοι μέσα στο μυαλό, την ψυχή και τις λέξεις μου. Αλλά δεν τους οριοθετώ, ούτε ανεξάρτητα, ούτε στη σχέση τους με μένα. Πιο εύκολα θα απαντούσα σε μια ερώτηση που θα έλεγε «ποιοι μου άρεσαν περισσότερο» και δεν είναι ταυτόσημο με την ερώτησή σας, γιατί το τι κρατάς στην ψυχή δεν το ελέγχεις απαραίτητα, ούτε το αναγνωρίζεις κάθε στιγμή.

Συγγραφέας γεννιέται κανείς ή γίνεται στην πορεία της ζωής του λόγω συγκυριών; Και πώς καταλαβαίνει κανείς μέσα του ότι είναι συγγραφέας​;

Και τα δυο. Ένας πραγματικός λογοτέχνης χρειάζεται να έχει έμφυτο χάρισμα τη δεξιότητα της γραφής, αλλά το ταλέντο χρειάζεται να καλλιεργηθεί και για να αναδειχτεί είναι οπωσδήποτε και θέμα συγκυριών. Εξίσου σημαντικές όμως ­ίσως και περισσότερο­είναι οι εμπειρίες στη ζωή του (που συχνά είναι εμπειρίες) και το πώς θα τις χειριστεί. Από κει και πέρα όμως, δεν «καταλαβαίνει μέσα του» ότι είναι συγγραφέας. Κάποια στιγμή απλά το ξέρει. Απλά συμβαίνει.

Εργάζεστε ως σχολική σύμβουλος. Πώς συνδυάζεται η εργασία σας με την συγγραφική ιδιότητα;

Εξαιρετικά. Έχω την ευτυχία να έχω μια δουλειά που έχει μεγάλο εύρος δημιουργικότητας ενώ ταυτόχρονα σου αφήνει μεγάλα περιθώρια αυτενέργειας και επιλογών. Εκτός αυτού είμαι σχολικός σύμβουλος φιλολόγων που σημαίνει και «επίσημα» εμπλοκή με τη λογοτεχνία, καθώς σε σεμιναριακά μαθήματα που οργανώνω για τους φιλολόγους, ασχολούμαστε με το βασικό ερώτημα πώς θα κάνουμε ελκυστικότερο το μάθημα στους μαθητές, ώστε στη συνέχεια να γίνουν οι ίδιοι επαρκείς αναγνώστες. Στα πλαίσια αυτά, στον φετινό, για παράδειγμα, προγραμματισμό έχω εντάξει σεμινάρια δημιουργικής γραφής, ενώ είμαι υπερήφανη να σας πω πως σε συνεργασία με το σχολικό σύμβουλο Καλλιτεχνικών, υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Διεύθυνσης Νοτίου Αιγαίου, το καλοκαίρι του 2014 διοργανώσαμε στη Λέρο Θερινό Καλλιτεχνικό Σχολείο, στο οποίο εντάξαμε μαθήματα ζωγραφικής, θεάτρου και κινησιολογίας, μουσικοκινητικής αγωγής, κινηματογράφου και δημιουργικής γραφής. 10

Πώς συνέβαλε η μητρότητα στη ζωή σας και στην εξέλιξή σας ως συγγραφέα;

Ο γιος μου, Φωτεινός, είναι ό,τι πιο όμορφο, πιο υγιές, πιο δημιουργικό έχω κάνει στη ζωή μου. Με εξέλιξε ως άνθρωπο, με γέμισε τρυφερότητα (ανάλογη είναι και η αφιέρωσή μου σε κείνον στη Λοχεία της Απουσίας), μου έδωσε νόημα στη ζωή και την παλεύω ακόμα. Στο βαθμό που η ωριμότητα καταγράφεται στο λόγο, επηρέασε και τη συγγραφική μου ικανότητα.

Γεννημένη στο Ναύπλιο, φοιτήτρια στην Αθήνα και τελικά ζείτε και εργάζεστε στη Ρόδο. Τι σημαίνει για σας αυτή η διαδρομή ζωής;

Νομίζω πως αν για κάτι έχω υπάρξει τυχερή στη ζωή μου είναι γι’ αυτές τις διαδρομές στους τόπους. Τις περιπλανήσεις. Τις αναζητήσεις. Στάθηκα όμως τυχερή για έναν επιπλέον λόγο. Για την ομορφιά των τόπων με τους οποίους σχετίζομαι. Γεννήθηκα σε έναν τόπο ανυπέρβλητης αισθητικής, που με έμαθε να ξεχωρίζω το όμορφο από το άσχημο και έζησα πάνω από 30 χρόνια σε ένα τόπο που θεωρείται ο κορυφαίος τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα, σε έναν τόπο που συμβιώνουν αδιατάρακτα το ανατολίτικο στοιχείο με το δυτικοευρωπαϊκό και το sui generis ελληνικό στοιχείο. Παραπέρα, τα τελευταία χρόνια ζω πολύ καιρό στην Αθήνα, στα βόρεια προάστια, δίπλα σε ένα πολύ μεγάλο ρέμα με εκατοντάδες δέντρα και σε μια Αθήνα που πλέον έχει μετρό και προαστιακό και ένα ιστορικό κέντρο από τα ομορφότερα του κόσμου. Κάθε μέρα αναπνέω την ομορφιά των τόπων και νομίζω πως αυτό μου δίνει δύναμη και ζωή.

Οι αναφορές σε τόπους όπου έχετε ζήσει είναι αρκετές στα έργα σας. Ποια η σχέση ενός αγαπημένου τόπου με τη συγγραφική διαδικασία;

Για μένα προσωπικά πολύ μεγάλη. Έγραψα πρόσφατα ένα κείμενο για τη σχέση μου με την αρχιτεκτονική των τόπων. Έχω νιώσει να κατρακυλάω από το βάρος των εικόνων και της ομορφιάς. Να λεηλατώ και να λεηλατούμαι από αυτήν. Μένω εκστατική στην ανθρώπινη παρέμβαση στο άδειο τοπίο. Μια πέτρα γης ο άνθρωπος τη σκάλισε, της έδωσε μορφή και μίλησε την ευαισθησία του. Την άποψή του. Τη θέλησή του να υπάρξει και να υπάρξει καλά. Γιατί όλα για το κέφι του τα έκανε. Αλλά οι επιθυμίες του έχουν δύναμη και χάρη. Έχουν αξίες. Εμένα με βοηθούν να οριοθετήσω τις σκέψεις μου, να ενδοσκοπήσω. Είναι το φυσικό ντεκόρ των προβολών μου. Στο Ρολόι στην Ακροναυπλία, στο Παλαμήδι, στο εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, μπροστά στο Μπούρτζι, περιδιαβαίνοντας την Πλάκα και του Ψυρρή, στη Φιλέρημο, στο ενυδρείο ατενίζοντας τη θάλασσα στη Ρόδο, τα βλέπω όλα πιο ξεκάθαρα.

Είστε δραστηριοποιημένη σε πολλά διαφορετικά συγγραφικά είδη. Μυθιστόρημα, ποίηση, αρθρογραφία, επιστημονικός λόγος. Μέσα από ποιο εκφράζεστε περισσότερο;

Από όλα σε διαφορετική στιγμή. Γιατί υπηρετούν διαφορετικές ανάγκες δημιουργίας. Η ευτυχία είναι ότι είχα τη δυνατότητα να “τσαλαβουτήσω” σε όλες αυτές τις δράσεις και δεν αποκόπηκα από καμιά. Από την άλλη μεριά για όποιον έχει διαβάσει όλα τα έργα μου με τη σειρά που εκδόθηκαν θα παρατηρήσει μια δυναμική εξέλιξη, τόσο στο ύφος, όσο και στον τρόπο και την ποιότητα της αφήγησης, τη δομή, το περιεχόμενο των θεμάτων. Αυτό σε συνδυασμό με το ότι δεν έχω ­ακόμα τουλάχιστον­ εισπράξει πραγματικά αρνητική κριτική για κάποιο από τα έργα μου, με ανατροφοδοτεί εντελώς…

Διανύουμε μια δύσκολη περίοδο σε οικονομικό ­και όχι μόνο επίπεδο. Έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση το χώρο των εκδόσεων; Πώς διαβλέπετε το μέλλον;

Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα στο χώρο των δημιουργών. Οι εκδότες –αν θέλουμε να μιλήσουμε με καθαρούς όρους είναι υποχρεωμένοι να ελέγξουν από την αρχή ως το τέλος το οικονομικό κέρδος και αυτό είναι φυσικό. Το απαράδεκτο συμβαίνει όταν τους καταπίνει. Η δυστυχία –κατά τη γνώμη μου­ είναι ότι δεν έχουν παρατηρήσει μια σαφή στροφή του κοινού στην ποιότητα. Για όποιον παρακολουθεί το χώρο του πολιτισμού είναι ορατή αυτή η μεταστροφή. Οι θεατρικές αίθουσες όπου παίζονται πρωτοποριακά έργα είναι πάντα γεμάτες, γυρίζονται αξιόλογες κινηματογραφικές ταινίες, οι συζητήσεις ακόμα και στις παρέες είναι πια άλλης μορφής, θεματολογίας και επιπέδου, τα καλά λογοτεχνικά βιβλία βρίσκονται και διαβάζονται. Όμως είναι αλήθεια πως στο χώρο του βιβλίου αυτή η μετακίνηση είναι πιο αργή, γιατί ​απαιτεί υψηλά επίπεδα αυτοσυγκέντρωσης και παιδεία που δεν χτίζεται από την μια στιγμή στην άλλη, και στην Ελλάδα(για να τα λέμε όλα) δεν διδάσκουμε σωστά λογοτεχνία. Έτσι οι εκδότες αναζητούν το γρήγορο κέρδος, τα ευπώλητα βιβλία και η πραγματική λογοτεχνία –ιδιαίτερα στα πλαίσια και με την αφορμή της οικονομικής κρίσης­ βρίσκει δύσκολα χώρο να αναπτυχθεί, ή ακόμα και να αναπνεύσει.

Οι ήρωες των βιβλίων σας έχουν προδιαγεγραμμένη πορεία την οποία γνωρίζετε και ακολουθείτε ως την τελευταία σελίδα ή υπάρχει πιθανότητα «αυτονόμησής» τους κατά τη διάρκεια συγγραφής του βιβλίου;

Όσο και να σας φαίνεται περίεργο ακόμη και μέχρι το πρώτο τρίτο του κάθε μυθιστορήματος δεν γνωρίζω ούτε το στόρυ, ούτε πού ακριβώς με πηγαίνει η ιστορία. Κάτι με κινητοποιεί και αρχίζω να γράφω. Μετά παρακολουθώ την έμπνευσή μου. Καταγράφω ό,τι βγαίνει. Μετά τις 20 πρώτες σελίδες, διαβάζω τα κείμενα ξανά 12 και ξανά, να δω τι υπάρχει υπαινισσόμενο πίσω από όλες αυτές τις καταγραφές και τότε δίνω την πρώτη δομή και ξεκαθαρίζω το θέμα. Ακούγεται αφύσικο ακόμα και στα αυτιά μου, αλλά είναι αλήθεια! Συνεπώς μάλλον με «σέρνουν» οι ήρωές μου, παρά εγώ οδηγώ αυτούς…

Στα μυθιστορήματα σας το παρόν με το παρελθόν έχουν μια άρρηκτη σχέση.

Το παρελθόν αποτελεί το κλειδί για την αυτογνωσία και την αναγέννηση του ήρωα στο τώρα της αφήγησης. Τι σημαίνει για σας αυτή η σχέση των όσων έχουν παρέλθει με όσα βιώνουμε και είμαστε τώρα; Ο άνθρωπος δεν τριμερίζεται. Αυτά είναι για την ανάγκη της αφήγησης, ή για να κάνουμε ανατομία. Είμαστε όλα μαζί. Ταυτόχρονα. Και το «πριν» και το «τώρα» και το «μετά» μας…

Οι γυναίκες στα έργα σας είναι σύγχρονες. Δυναμικές και ταυτόχρονα μητρικές. Τι σημαίνει κατά τη γνώμη σας να είσαι γυναίκα σήμερα και πώς αυτό σας κινητοποιεί στη δημιουργία των χαρακτήρων στα έργα σας;

Οι γυναίκες στα έργα μου είναι όντως δυναμικές με μόνο σχεδόν θεώρημα πως για όσα στραβά έχει ο κόσμος οπωσδήποτε φταίνε αυτές και αυτό καθόλου δεν τις κάνει να διαμαρτύρονται. Μάλλον δεν το αντιλαμβάνονται… Γι’ αυτό λέω ότι φοβάμαι πως στην εποχή μας η γυναίκα έχει πολύ πιο δυνατό ρόλο από όσο είχε σε άλλες τις εποχές. Και τον ακραιφνώς γυναικείο που είναι ο μητρικός, και τον «φυσιολογικά» (ακόμα και για τις ανάγκες του μοιράσματος) αντρικό, που είναι ο δυναμικός. Συγχρωτίζομαι με γυναίκες που αναλαμβάνουν όλους τους ρόλους, στους οποίους και ανταποκρίνονται επάξια, κάτι που δεν βλέπω να το αντέχουν εύκολα οι εκπρόσωποι του δήθεν ισχυρού φύλου. Αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να χαίρομαι. Σε αυτή τη ζωή καλό είναι να μοιράζεσαι πράγματα, να υπάρχει ο ένας δίπλα από τον άλλον, να μην γίνεται μονό­ζυγο η συ­ζυγία, γιατί πέρα από το ότι ευλόγως οδηγεί στο δια­ζύγιο, τραυματίζει ανεπανόρθωτα και τις ανθρώπινες σχέσεις, θέτει ακόμα και ερωτήματα νοήματος της ζωής με τη χειρότερη εξέλιξη.

Στο βιβλίο σας ​Λουκιανού Αληθής Ιστορία Α’ ​διαγράφεται εκτός της επιστημονικής και η παιδαγωγική σας ιδιότητα. Ποιός ο ρόλος του εκπαιδευτικού σήμερα; Τί σημαίνει ο όρος παιδαγωγός για σας;

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πάντα ο ίδιος. Να εκπαιδεύσει «άγουρα» μυαλά, που σημαίνει ανώριμα, πριν την ώρα τους, την ωρίμανσή τους, ώστε να ενταχθούν μέσα στην κοινωνία και να προσφέρουν θετικά σε αυτήν. Να αφήσουν το χνάρι τους. Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να είναι κριτικά σκεπτόμενοι, προβληματισμένοι οι ίδιοι, πρώτα για τον εαυτό τους και ύστερα για τους άλλους, να είναι παρατηρητικοί 13 και εργατικοί. Να έχουν όραμα και στόχο. Αυτός είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού πάντα. Να τους βοηθήσει σε αυτή την προσπάθεια. Να τους οδηγήσει. Αυτό σημαίνει παιδ­αγωγός, ο καθοδηγητής του παιδιού.

Στο ​Ανατέλλει και στην Ντέια ακολουθείτε την πορεία ζωής ενός Αλβανού μετανάστη από την πατρίδα του στην Ελλάδα. Κάποια χρόνια μετά το μεταναστευτικό και το προσφυγικό ζήτημα είναι πιο φλέγοντα από ποτέ, σε συνδυασμό με ρατσιστικά και ξενοφοβικά φαινόμενα. Ποια η θέση του συγγραφέα στην Ελλάδα του σήμερα; Ο ρόλος του συγγραφέα τώρα και πάντα είναι να «είναι εκεί». Να παρακολουθεί τις εξελίξεις και ­στο βαθμό που μπορεί­ να στηλιτεύει. Να καταγγέλλει και να υποδεικνύει. Να γκρεμίζει και να χτίζει. Αυτό θα πει «πνευματικός άνθρωπος». Και αυτό ισχύει στον ίδιο βαθμό για όλες τις εποχές. Βεβαίως, θα πει κανείς πως η δική μας είναι ιδιαιτέρως ταραγμένη, πολυεπίπεδη, συχνά μια μόνο μέρα της καλύπτει έναν ολόκληρο ιστορικό τόμο, εκεί που κάποτε ισόποσες σελίδες χρειάζονταν για να καταγράψουν έναν ημερολογιακό χρόνο. Αλλά αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο. Και δεν χρειάζεται να μετακινηθούμε από τον αιώνα στα όρια του οποίου βρισκόμαστε για να το διαπιστώσουμε. Όλα τα είχε. Και παγκόσμιους πολέμους και κατοχές και οικονομικό κραχ και γενοκτονίες και εκπατρισμούς και φόνους, αίμα, πολύ αίμα, εγκατάλειψη, προδοσία, πείνα, θάνατο. Όταν γράφτηκε η Ντέια είχα πει πως δεν θα ήθελα να δω η ιστορία της να αφορά Έλληνα, αλλά υπάρχει μια παροιμία που συχνά ξεχνάμε: «ό,τι δεις στην πόρτα του γείτονα καρτέρα το και στη δική σου». Και το είδα να μας αφορά στις ίδιες διαστάσεις. Και στο μεταξύ τόσα έχουμε περάσει και δεν διορθωνόμαστε. Τα ίδια λάθη: ξενοφοβία, φόβος για το μετανάστη. Την ίδια στιγμή βέβαια που φουντώνουν ­και ευτυχώς­ τα κινήματα αλληλεγγύης. Η λύση για το σύγχρονο κόσμο βρίσκεται στην αντίδραση και τη γενικευμένη δράση από κάτω. Αν όλοι συνειδητοποιήσουμε πως ό,τι κακό συμβαίνει μας αφορά όλους και σηκωθούμε από τους καναπέδες όπου έχουμε αποχαυνωθεί, τότε κινδυνεύει ο ύπνος αυτών που σχεδίασαν τον πλανήτη στα μέτρα τους…

Παραθέτω ένα απόσπασμα από το​ Έχει κι άλλες όψεις το φεγγάρι. ”Πόσο άραγε μακρύς είναι ο δρόμος από το ζώο στον άνθρωπο και πόσος πόνος πρέπει να εισπραχθεί για ν’ αρχίσεις να τον διαβαίνεις ή μήπως τελικά η πορεία είναι για ακόμα παραπέρα, για το θεό που όλοι κρύβουμε μέσα μας, τόσο βαθιά, και που σκληρά προσπαθούμε να μείνει βαθύτερα;” Εσείς από πού αντλείτε δύναμη; Ποιά είναι η προσωπική σας πίστη; Σκέφτομαι πόσο συχνά συμβαίνει να είμαι και εγώ αναγνώστης των έργων μου και μάλιστα τόσα χρόνια μετά, παρακολουθώντας τις διαδρομές της σκέψης μου τόσα χρόνια πριν…Πιστεύω και σήμερα (το εντυπωσιακό είναι ότι το πίστευα και πριν 15 14 χρόνια) ότι κάθε άνθρωπος είναι μικρός Θεός για τον εαυτό του. Σε αυτόν πρέπει να πιστέψει. Από βαθιά μέσα του να ανασύρει τις δυνάμεις. Αλλά αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο. Έχουμε και μια φυσική ροπή στη δυστυχία ή και στην παραίτηση που δυσχεραίνει τα πράγματα. Το βέβαιο είναι πως για μερικούς ανθρώπους ο πόνος είναι εφαλτήριο για να κάνουν την προσωπική τους υπέρβαση και να αναχθούν ψηλότερα και τότε φαίνεται πως όντως στο εξής ορίζουν τη ζωή τους. Αυτή είναι και η δική μου δύναμη. Η συνειδητοποίηση της έλλειψης και η διεκδίκηση να εξευμενίσω τον εσωτερικό μου Θεό…

Το τελευταίο σας βιβλίο ​Η λοχεία της απουσίας αποτελεί μια συλλογή σκέψεων, εμπειριών, συναισθημάτων. Πρόκειται για ένα πολύ προσωπικό έργο, σαν ένα είδος προσωπικής εξομολόγησης. Μιλήστε μας γι’ αυτό.

Έχει και εμένα προβληματίσει πολύ συχνά τι είδους βιβλίο είναι η Λοχεία της Απουσίας. Το ίδιο το βιβλίο είναι περίεργο. Περιέχει διηγήματα, μια νουβέλα και ποιήματα. Σαν να άδειασα το συρτάρι μου κοινοποιώντας το περιεχόμενό του. Και μπορεί πράγματι να το έκανα. Αλλά σε όλο αυτό υπήρχε ένα κοινό στοιχείο. Η απουσία, η οποία και το κυοφόρησε. Νόμιζα στην αρχή πως σήμαινε την απουσία μου από τα (φανερά) λογοτεχνικά πράγματα, γιατί όντως είχα πολλά χρόνια να εκδώσω οποιοδήποτε λογοτεχνικό κείμενο. Τελικά διαπίστωσα ­και δεν ντρέπομαι να το ομολογήσω­ ότι κυοφορήθηκε όσο βυθιζόμουν στην απουσία του νοήματος της ζωής. Μια ιδιόρρυθμη κατάσταση, εντελώς προσωπική, κατά την οποία όλα φαινομενικά έβαιναν καλώς και κανονικά, αλλά επί της ουσίας ήταν «επίπεδα», αδιάφορα, επαναλαμβανόμενα, χωρίς προσωπικές στιγμές. Αυτό για πολλούς είναι ζωή. Εγώ φαίνεται ότι δεν το άντεξα…

Στο ίδιο βιβλίο ανθολογούνται και κάποια ποιήματά σας. Σε τι διαφέρει ­όσον αφορά στη δημιουργική διαδικασία η συγγραφή ποιητικού λόγου;

Το έχω γράψει και αλλού. Η ποίηση φυλακίζει τη στιγμή. Είναι λοιπόν μια εντελώς ιδιαίτερη προσωπική διεργασία, που δεν της κλείνεις ραντεβού, δεν έρχεται όποτε θες εσύ, προκύπτει ξαφνικά, όταν κάτι σε κινητοποιεί σύγκορμο ή σε εμπνέει μοναδικά. Από αυτή την άποψη είναι απόλυτα σεβαστή διεργασία και εξαιρετικά επώδυνη και όταν κυοφορείται και όταν αποδίδει καρπούς. Όταν και εσύ ο ίδιος βλέπεις το αποτέλεσμά της και συχνά καλείσαι να το ερμηνεύσεις. Να μπεις στον κόσμο που ήθελε να σε μυήσει. Να διαβάσεις τα δικά σου μυστικά. Μιλώ ασφαλώς για την υπαρξιακή ποίηση, ή ­έστω­ την κοινωνικού περιεχομένου.

Ετοιμάζετε κάτι καινούριο; Με τί ασχολείστε αυτή την περίοδο;

Έχω ήδη έτοιμο ένα μυθιστόρημα, μια ποιητική συλλογή, μια συλλογή διηγημάτων, ένα θεατρικό μονόλογο και μια νουβέλα. Τα τελευταία δύο χρόνια, για κάποιους ειδικούς λόγους, ήταν εξαιρετικά παραγωγικά για μένα. Εκδότες αναζητώ…

Ποια είναι τα όνειρά σας για το μέλλον;

Συγγραφικά, να μπορέσω να εκδώσω όσα έργα έχω γράψει και να τύχουν προσοχής ανάλογης με την αξία τους. Όποια έχουν. Όση έχουν. Και όσα αξίζουν και το αντέχουν να μεταφερθούν στο θέατρο ή τον κινηματογράφο. Προσωπικά, να μάθω επιτέλους να είμαι χαρούμενη και να φυλακίζω τις στιγμές της ευτυχίας…

Τελειώνοντας, πείτε μας, τι είναι για σας η συγγραφή;

Η προσπάθεια να χαμηλώνεις την ακίδα που σε πληγώνει, να καταλαγιάζεις την απογοήτευση που εμφυλοχωρεί στην ψυχή και τη ζωή, την ώρα που είσαι αδύναμος και άπραγος, τόσο ενοχικός και ευγνώμων ακόμα και στη “σκανδάλη” που ακούσια φρόντισες να οπλίσεις… Όποια κι αν είναι η ακίδα. Όποια και αν είναι η απογοήτευση. Όποιο κι αν είναι το χέρι. Η συγγραφή είναι μια έκρηξη συναισθημάτων του μυαλού και της ψυχής που έχει όπλα τις λέξεις….