Η φωτογραφία που ακολουθεί είναι από το προσωπικό αρχείο του Κώστα Ε. Σκανδαλίδη

“Καλό σου ταξίδι Δώρα,

εσύ που χρόνια συμβιβάστηκες με το ελάχιστο του οξυγόνου σου,

για ν’ αφήσεις στη Ρόδο τα πνευματικά σου αχνάρια”

Η Δώρα Παρδάλη-Σωτρίλλη η σεμνή και αθόρυβη εκπαιδευτικός που για χρόνια πολλά διαμόρφωνε χαρακτήρες και μόρφωνε τα δικά μας παιδιά, τα ροδιτόπουλα, διδάσκοντας την ελληνική γραμματεία, αλλά και το ήθος που αιώνες άπειρους δίνει σφρίγος και ρώμη πνευματική σ΄ ολόκληρη τη ρωμιοσύνη, έφυγε σήμερα τα ξημερώματα (16 Ιουνίου 2018) από τη ζωή.

Διόλου τυχαίο δεν είναι, πως η Δώρα, γεννήθηκε στο Αραράτ της Ελλάδας. Στις παρυφές του όρους της ‘Ορθρης, στο βουνό των Τιτάνων, εκεί όπου άραξε η κιβωτός του Δευκαλίωνα. Στο Νεοχώρι Δομοκού, κάπου κοντά στη Λαμία.

Μεγάλωσε σ΄ ένα ζεστό οικογενειακό περιβάλλον με αρχές αυστηρές και συνάμα συντηρητικές. Από τη μητέρα της, που έχασε πρόωρα, διδάχθηκε την τάξη, την πειθαρχία, την εργατικότητα, το ήθος, την περηφάνια. Από τον πατέρα της πήρε την ευαισθησία, έμαθε τα μυστικά της φύσης, της γης, το χορό και το τραγούδι. Σπουδαίος αφηγητής ο πατέρας, μάγευε δίπλα στο τζάκι τα παιδιά του με ιστορίες και παραμύθια.

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης, απ΄ όπου πήρε το πτυχίο του τμήματος των Μεσαιωνικών και Νεοελληνικών Σπουδών. Καθηγητές της ο Κακριδής, ο Πολίτης, ο Σαββίδης, ο Ανδριώτης, ο Βακαλόπουλος, ο Μαρωνίτης.

Να είναι τυχαίο άραγε το γεγονός, πως η Δώρα διορίστηκε στη Ρόδο, στο Καζούλλειο Γυμνάσιο, γιατί στην αίτηση του διορισμού της ως φιλολόγου, έβαλε αποκλειστικά και μόνο το νησί μας;

Το 1990, για λόγους υγείας, άφησε την εκπαίδευση, αλλά τα πνευματικά της χνάρια, ως δωρεά εγκαταστάθηκαν στις κεφαλές των μαθητών και μαθητριών της, που μέχρι και σήμερα εξακολουθούν να την λατρεύουν και να της πλέκουν το εγκώμιο του πνευματικού τους ταγού.

Δίπλα στον Οδυσσέα της ζωής της, τον φίλο οδοντίατρο Θωμά Σωτρίλλη και με μια μονάκριβη και πολυαγαπημένη θυγατέρα, τη Ματίνα τους, που σήμερα είναι παντρεμένη και εργάζεται ως συμβουλευτική ψυχολόγος στο Λονδίνο, η Δώρα παρακολουθούσε εκ του σύνεγγυς τα πνευματικά δρώμενα του νησιού μας και συμμετείχε σε αυτά ενεργά. Υπήρξε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου στο Διεθνές Κέντρο Λογοτεχνών και Μεταφραστών Ρόδου, αλλά και συμμετείχε στη συντακτική επιτροπή του δίγλωσσου περιοδικού “‘Ηλιος” του Κέντρου.

Δημοσίευσε αρκετές εργασίες, άρθρα και κριτικές στον ροδιακό ημερήσιο τύπο και τα περιοδικά και παρουσίασε τους σημαντικότερους ντόπιους ποιητές, όπως τον Παντελή Ευθυμίου, τον Σουλεϊμάν Αλάγιαλη-Τσιαλίκ, την Ειρήνη Βογιατζή-Χαραλάμπη, τον Κώστα Νεοφύτου, τον Δανιήλ Σπάρταλη κ.ά.

Επίσης, έχει ανακοινώσει εργασίες της σχετικά με τον ΄Ομηρο, τον Διονύσιο Σολωμό, τον Λόρδο Μπάιρον, τον Φώτη Κόντογλου, το Κρητικό Θέατρο, τη μητέρα στη νεοελληνική λογοτεχνία, τη γλώσσα, το χρονικό της Άλωσης, το ’21 μέσ’ από την ποίηση του Ανδρέα Κάλβου και Διονυσίου Σολωμού κ.ά. Ως και κριτικές της έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τις θεατρικές παραστάσεις, εδώ σ΄ αυτή την πόλη που λάτρεψε, όπως “Στέλιος ο σφυρίχτρας”, “Ζητείται ψεύτης”, “Απολογία Σωκράτη”, “Ένα καπέλο γεμάτο βροχή”, “Ρεμπέτικο”, “Ανδρομάχη”, Λόρκα κ.λπ.

Να αναφέρω επίσης ότι το βιβλίο “Ο ποιητάρης της Λίνδου”, του λαϊκού ποιητή Μανόλη Λάμπη, κυκλοφόρησε με επιμέλεια και σχόλια δικά της.

Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές:

-“Κυψελίδες”, εκδ. Γαβριηλίδης και Διεθνές Κέντρο Λογοτεχνών και Μεταφραστών Ρόδου, Αθήνα, 2002

-“Ροές”, εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2005

-“Πνοές”, εκδ. Ζήτη, Αθήνα, 2015

Επίσης έχει εκδώσει την Ανθολογία “Μεγάλη Εβδομάδα Η ποίηση στην Οδό των δακρύων”, εκδ. Ζήτη, Αθήνα, 2007.

Καλό σου ταξίδι φίλη μου Δώρα.

Κι εγώ άλλο δεν έχω να σου πω, παρά μόνο την εξ ύψους παρηγορία στον Θωμά σου, στη Ματίνα σου, στο γαμπρό σου και στα δύο εγγόνια σας.

Σε αποχαιρετώ με τους δικούς σου στίχους από τις αγαπημένες σου “Κυψελίδες”:

ΕΑΡΙΝΟ

Τρέμει η ψυχή και ξαστοχά γλυκά τον εαυτό της

Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ  Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

Η φύση ξέστηθη τσιγγάνα

ρουφά ηδονικά στα σπλάχνα της

τη θέρμη του εραστή ήλιου.

Αναδύει απ΄ τον ανθένιο κόρφο της

αρώματα και χρώματα

ματιές και χαμογέλια.

Οι κλειστοί κάλυκες βιάζονται

να ντροπιάσουν τα μάγουλα

της παπαρούνας.

Το τριφύλλι και τα ρόδα

οι μηλιές και τα κρίνα

σκορπούν μια γλυκιά αποχαύνωση,

στήνουν το χορό του οργασμού

στις ρυθμικές επιταγές του έρωτα,

“κάτω στις μαργαρίτας το αλωνάκι”.

Στο κάλεσμα της φύσης

στο παιχνίδι της ζωής

τα νιάτα υποκλίνονται.

Συμβιβάζομαι

          με το ελάχιστο

                   του οξυγόνου μου.

Καλό σου ταξίδι Δώρα. Το μυροβόλο οξυγόνο της γης που αγάπησες, της αιθρίας και ποήεσσας Ρόδου να σε συντροφεύει στο μακρινό ταξίδι που διάλεξες να πας.

Ρόδος 16.6.2018

Κώστας Ε.Σκανδαλίδης

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr 

Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει τη Δευτέρα 18-6-18 στις 3.30 μμ στον Ευαγγελισμό και η ταφή στο Παλαιό κοιμητήριο Ρόδου.

Από την παρουσίαση του έργου της Δώρας Παρδάλη-Σωτρίλλη στις 11/11/17 στο Νεστορίδειο Μέλαθρο Ρόδου