Ο κ.Γιάννης Παπανικολάου είναι Οικονομολόγος, έχει μοιράσει την καριέρα του μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, διετέλεσε επί πολλά χρόνια Οικονομικός Σύμβουλος & Δ/ντης του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα τα τελευταία είκοσι χρόνια ως Οικονομικός Σύμβουλος σε θέματα Στρατηγικής. Είναι εμπνευστής, ιδρυτής και πρόεδρος της ΑΜΚΕ “ε Κόμβος – ε Node: Δίκτυα του Παγκόσμιου Ελληνισμού”

Το δίλημμα του φυλακισμένου είναι γνωστό παράδειγμα της θεωρίας των παιγνίων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο σε πολλές καταστάσεις του πραγματικού κόσμου που αφορούν συμπεριφορές συνεργασίας..
Το «δίλημμα του φυλακισμένου» εξετάζει τις στρατηγικές επιλογές λογικά σκεπτόμενων παικτών που εμπλέκονται σε ανταγωνιστικές καταστάσεις.

Ποιο είναι το συγκεκριμένο και πολύ διδακτικό δίλημμα;
Δύο άτομα συλλαμβάνονται από την αστυνομία σαν ύποπτοι διάπραξης κάποιων εγκλημάτων. H αστυνομία δεν έχει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για να τους κατηγορήσει, οπότε τους βάζει σε χωριστά δωμάτια, εμποδίζοντάς τους να έχουν οποιαδήποτε επικοινωνία. O εισαγγελέας επισκέπτεται και τους δύο, τον καθένα χωριστά, και κάνει στον καθένα την εξής πρόταση:
• Αν καταθέσει εναντίον του άλλου (και ο άλλος δεν μιλήσει) τότε η συνεργασία αμείβεται με άμεση απελευθέρωση, ενώ ο «άλλος» θα φάει 12 χρόνια.
• Αν δε μιλήσει ούτε αυτός ούτε ο άλλος θα φάνε και οι δύο από 1 χρόνο φυλακή για ήσσονος σημασίας αδικήματα για τα οποία η αστυνομία έχει αποδείξεις.
• Αν καρφώσουν και οι δύο ο ένας τον άλλον τότε θα φάνε 4 χρόνια ο καθένας.

O Α ως homo economicus που ενδιαφέρεται πάντα για το μεγαλύτερο για αυτόν όφελος (σε αντίθεση με τον homo reciprocans που κίνητρο του αποτελεί το κοινό όφελος με το περιβάλλον του), αποφασίζει να καρφώσει τον Β διότι τον συμφέρει και στις δύο περιπτώσεις.
Ωστόσο και για τον Β ισχύουν οι ίδιοι κανόνες με συνέπεια να καρφώσει και αυτός τον Α.
Από αυτή τη διαδικασία και οι δύο ορθολογικοί άνθρωποι που θέλουν το άμεσο ατομικό τους συμφέρον θα τιμωρηθούν με 4 χρόνια. Αν και οι δύο ήταν homo reciprocans, τότε η στρατηγική συνεργασίας τους θα ήταν να μην καρφώσει ο ένας τον άλλο και να λάβουν ποινή από 1 χρόνο ο καθένας. Μέρος ευθύνης της αστοχίας ορισμένων βραβευμένων κατά τ’ άλλα οικονομικών θεωριών, οφείλεται στο ότι ως rational individual (λογικός άνθρωπος) θεωρείται μονο ο homo economicus και οι θεωρίες αυτές αναπτύσσονται. μόνο σε αυτή τη βάση Από την παραπάνω θεώρηση αποδεικνύεται ότι η συνεργασία με τις αμοιβαία επωφελείς στρατηγικές είναι πολλές φορές πιο δόκιμη από την επιδίωξη για άμεσο ατομικό όφελος (1 χρόνος ποινή αντί 4 χρόνια).. Πώς καταλήγουν  λοιπόν εδώ τα πράγματα; Η απάντηση βρίσκεται στην έλλειψη εμπιστοσύνης που δείχνει ο ένας στην απόφαση του άλλου και κυρίως ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο αίσθησης ευρύτερου κοινού συμφέροντος . Με άλλα λόγια, με δεδομένη κάθε επιλογή του αντίπαλου παίκτη, το αποτέλεσμα του ανταγωνισμού επικρατεί έναντι του αποτελέσματος της συνεργασίας.
Το παραπάνω παράδειγμα καταδεικνύει ότι όταν η επιλογή απόλυτα λογικά σκεπτόμενων ατόμων δεν είναι το «κοινό συμφέρον», πολλές φορές απόλυτα λογικές εγωιστικές  επιλογές μπορούν να οδηγήσουν σε ζημία  όλους τους εμπλεκόμενους.

Τα παραπάνω είναι σχεδόν αντιγραμμένα από την ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΠΕΡΙ ΤΣΑΜΠΑΤΖΗΔΩΝ.

Κάτι που πραγματικά απεχθάνομαι είναι οι κάθε λογής  τσαμπατζήδες της καθημερινότητας.

Οι εγωιστές του παραπάνω παραδείγματος.

Οι παρανομούντες λειτουργούν έτσι. Νομίζουν ότι μόνο αυτοί είναι πονηροί.

Οι υπόλοιποι θεωρείται ότι θα είναι νομοταγείς.

Τελικά όμως αν όλοι επιλέξουν την παρανομία προκύπτει ένα πλήρες μπάχαλο και βγαίνουν όλοι ζημιωμένοι.

Το ίδιο ακριβώς προκύπτει και με αυτούς που ρυπαίνουν.

Αν το κάνει μόνο ένας είναι ίσως πονηρός (μάγκας).Τελικά όμως με ακριβώς το ίδιο σκεπτικό ρυπαίνουν όλοι και κολυμπάμε κυριολεκτικά ή μεταφορικά μέσα στις ακαθαρσίες.

Το ίδιο επίσης συμβαίνει και με τις συλλογικές προσπάθειες.

Κάποιοι θεωρούν ότι  δικαιούνται να απολαμβάνουν ‘τσάμπα’ τα αποτελέσματα από το τράβηγμα του κουπιού που κάνουν κάποια κοροΐδα.

Δυστυχώς αυτό συμβαίνει πλέον πολύ συχνά και σε πολλές συλλογικές προσπάθειες.

Όποιοι όμως θεωρούν ότι η ζωή ανήκει στους ‘τσαμπατζήδες’ κάθε είδους αδικούν την νοημοσύνη όλων, συμπεριλαμβανομένης και της δικής τους .

Στη περίπτωση των φυλακισμένων τελικά φάγανε αμφότεροι 4 χρόνια αντί για ένα έκαστος.

Ο νομών νοείτο!!!