«Μα γιατί με αντιμετωπίζει με αυτό τον τρόπο; Γιατί ποτέ δεν είμαι αρκετά καλή/ός για εκείνον/η;» Ερωτήματα χωρίς απάντηση, εφόσον η σχέση με έναν νάρκισσο είναι σχεδόν πάντα μία δύσκολη υπόθεση!

Το μόνο σίγουρο είναι πως θα απογοητεύομαι και θα αποκαρδιώνομαι, κάθε φορά που θα βλέπω πως και πάλι «δεν φτάνω!». Και όμως, υπάρχει λύση στο θέμα αυτό, βέβαια, ίσως δεν είναι η επιθυμητή, είναι όμως ένας τρόπος για να συμβιώσω με έναν νάρκισσο! Το να τον αποδεχτώ έτσι ακριβώς όπως είναι! Όλοι μας έχουμε την τάση να προσπαθούμε να αλλάξουμε τον άλλον, όταν δεν μας αρέσει κάτι σε αυτόν (ή και σε εμάς αλλά το προβάλλουμε πάνω του). Εδώ όμως, το να συνεχίσω να αναρωτιέμαι γιατί φέρεται τόσο εγωκεντρικά εκείνος, δεν θα οδηγήσει πουθενά, παρά μόνο στο να νιώθω ακόμα πιο αδύναμα απέναντί του, καθώς θα πνίγομαι από μία αίσθηση αδικίας στον τρόπο που με αντιμετωπίζει, βουλιάζοντας μέσα στην παθητικότητά μου. Και όμως, δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι αυτό, δεν μπορώ να ελέγξω και να αλλάξω τον άλλο, δεν μπορώ να τον κάνω να σκέφτεται και να νιώθει διαφορετικά. Αυτό που μπορώ να κάνω, είναι να ελέγξω τη δική μου σκέψη και συμπεριφορά, το δικό μου συναίσθημα, την δική μου αντίδραση.

Δεν ρωτώ «γιατί»

Με το να ψάχνω να βρω το «γιατί» μου φέρεται με αυτό τον τρόπο, το μόνο που καταφέρνω είναι να με βάζω σε μία αδύναμη θέση, εφόσον με αντιμετωπίζω ως το θύμα, που ο άλλος με κακομεταχειρίζεται ενώ από τη μία δεν μπορώ να αντιδράσω και από την άλλη, κάθε φορά – ανάλογα με τη διάθεσή μου – μπορεί να δίνω διαφορετική ερμηνεία σε αυτό το «γιατί».

Αντικαθιστώ το «γιατί» με το «τι» και το «πώς»

Είναι πολύ πιο βοηθητικό να στραφώ σε εμένα και να με ρωτήσω «τι» και «πως», «τι κάνω και πως το κάνω» και είμαι με αυτό το άτομο εφόσον δεν περνώ καλά. «Πως εξακολουθώ και μένω μαζί του;», «πως μπορώ να σπάσω αυτό τον κύκλο εξάρτησης;», «τι χρειάζομαι και πως μπορώ να το αποκτήσω;», «πως μπορώ να ξεφύγω από αυτή την κατάσταση;» και γενικότερα ερωτήσεις που θα με κάνουν πρωταγωνιστή στο έργο της ζωής μου και όχι έναν απλό θεατή! Χρειάζομαι να πάρω την κατάσταση στα χέρια μου και ΕΓΩ να κάνω κάτι για εμένα. Δεν λέω, είναι χρήσιμο να μπορέσω να κατανοήσω γιατί ένας νάρκισσος ή ένας τοξικός άνθρωπος συμπεριφέρεται έτσι, είναι περισσότερο χρήσιμο όμως να δω την δική μου αντίδραση και συμπεριφορά σε μία κατάσταση που δεν με εκφράζει και δεν περνώ καλά! Μόνο έτσι μπορώ να κατανοήσω τα πιο βαθιά μου κομμάτια και να δω τι χρειάζεται να κάνω, ώστε να μην θυματοποιούμαι πια!

Ανακαλύπτοντας πιθανές παρελθοντικές ναρκισσιστικές μου σχέσεις

Συνήθως, όταν επιλέγω να κάνω σχέση με έναν νάρκισσο, έχω ξανασχετιστεί στο παρελθόν με παρόμοιο τύπο. Μπορεί να ήταν ένας γονιός, αδελφός ή αδελφή, άλλος συγγενής, ο πρώτος μου έρωτας, μία φιλική μου σχέση…

Ανεξάρτητα από το είδος εκείνης της σχέσης, σημαντικό είναι να ανακαλύψω και να κατανοήσω τα κίνητρα πίσω από τη δική μου επιλογή και την απόφασή μου να είμαι με αυτό το άτομο στο «τώρα». Μου το λέει και η λογική μου πως η σχέση με έναν νάρκισσο είναι σκληρή και χειριστική, καθώς ο εγωκεντρισμός του είναι το κυρίαρχο στοιχείο, ασχολείται μόνο με τον εαυτό του κάνοντας επιφανειακές και ρηχές σχέσεις. Παρόλα αυτά, είμαι μαζί του και για κάποιον λόγο επέλεξα να είμαι μαζί του, δεν με ανάγκασε κανείς, ακόμα και όταν είδα ότι δεν είναι έτσι όπως περίμενα…

Και τι κάνω τώρα;

Γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι μας, πως άλλο μπορεί να μας λέει η λογική και άλλο να πράττουμε. Όσο λοιπόν και να αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να φύγω μακριά του, δεν είναι και τόσο εύκολο, όταν μάλιστα τρέφω συναισθήματα για εκείνον.

Πόσο μάλλον, όταν υπάρχουν και ανεπίλυτα ζητήματα αλλά και πρότυπα και συνήθειες που διαμορφώθηκαν εξαιτίας αυτών των ζητημάτων, αν ανατρέξω πίσω στο παρελθόν, ζητήματα που χρειάζεται να εντοπιστούν και να «λυθούν» με κάποιο τρόπο, ώστε να πάψω να επαναλαμβάνω το ίδιο μοτίβο συμπεριφοράς. Ναι, δεν είναι εύκολη υπόθεση και όσο και να φοβάμαι ότι θα απογοητεύομαι διαρκώς, η συνειδητοποίηση ότι με κάποιο τρόπο είμαι και εγώ μέρος του προβλήματος με την επιλογή μου, μου αφήνει επιλογές.

Επιλέγω να επικεντρωθώ σε εμένα και όχι σε εκείνον!

Μόλις σταματήσω να ρίχνω όλη την προσοχή και τη σκέψη μου στον άλλον, εστιάζοντας σε εμένα, τότε πραγματικά είναι σαν να μου κάνω Θείο δώρο, εφόσον τότε ξεκινάω την δική μου αλλαγή. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος για τον οποίο ένας νάρκισσος δεν μπορεί να κάνει σχέσεις με νόημα και βάθος, εφόσον δεν μπορεί να δει εκείνος «τι δεν κάνει καλά» παρά μόνο στρέφεται στο ότι οι άλλοι είναι υπεύθυνοι για τις συμφορές στη ζωή του και ο ίδιος ευθύνεται μόνο για τα καλά που του συμβαίνουν!

Όπως προανέφερα, είναι πάντα πιο εύκολο να στραφώ στα προβληματικά σημεία του άλλου– αυτό άλλωστε κάνει και ο νάρκισσος! Για να μην «του μοιάσω» όμως χρειάζεται να επικεντρωθώ σε εμένα, με την ίδια φροντίδα και προσοχή που δίνω στα δικά του προβλήματα. Μάλιστα, το καλό στη σχέση αυτή είναι ότι μου καθρεφτίζει πιθανά δικά μου «γκρίζα σημεία» που πρέπει να εστιάσω και «να φωτίσω» με κάποιο τρόπο. Ίσως ποτέ να μην τα είχα  συνειδητοποιήσει αν δεν είχα συναναστραφεί μαζί του.

Ίσως ακόμα να μην έχω καταφέρει να τα συνδέσω ή ίσως και να μην μπορώ εύκολα να κάνω τη σύνδεση ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν, τότε που πολύ πιο πίσω ηλικιακά δημιουργήθηκαν τα ανεπίλυτα θέματά μου. Μπορεί λοιπόν αυτό το καθρέφτισμα που μου κάνει χωρίς να το θέλει ο νάρκισσος που σχετίζομαι μαζί, να με βοηθήσει να συνειδητοποιήσω παρελθοντικές καταστάσεις και «μισοτελειωμένες υποθέσεις» που προφανώς ακόμη με ταλαιπωρούν… Και βέβαια, θα είναι λυτρωτική η αποδοχή του ότι μάλλον χρειάζεται να εγκαταλείψω τη μορφή της σχέσης όπως την είχα βάλει στο μυαλό μου από τότε και να έρθω στο παρόν, δίνοντάς της άλλον αέρα…

Η Μαρίνα Μόσχα  είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια 

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr