Μόνο στη Ρόδο: Αποστόλου Παύλου 50 (Ανάληψη)-Βενετοκλέων (Στάδιο ΔΙΑΓΟΡΑΣ)-Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ)-Λεωφόρος Κρεμαστής – Πηγές Καλλιθέας (από Μάιο-Οκτώβριο) & catering Γάμοι-Βαπτίσεις, Συνέδρια, Εκδηλώσεις

Δήμητρα Παπαναστασοπούλου

Φίλες και φίλοι,

Τελειώνουμε το μεγάλο μας αφιέρωμα για την Σμύρνη με μια αναφορά στα σπουδαιότερα προάστιά της, γιατί, όπως έγραψε ο Σταμάτης Αντωνόπουλος το 1907 «η περιγραφή της πόλεως Σμύρνης θα ήτο ατελής, εάν δεν εγένετο λόγο και περί των προαστίων και των περιχώρων αυτής».

Είναι γεγονός ότι η ανάπτυξη των περιχώρων αυτών από αγροτικούς οικισμούς σε τόπους παραθερισμού και προάστια επισημαίνει την εξάπλωση της σμυρναίϊκης αστικότητας στον ύστερο 19^ο αιώνα. Θα αναφέρουμε τρία από αυτά.

ΜΠΟΥΡΝΟΒΑΣ

Βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά της Σμύρνης. Μέχρι τον 18^ο αιώνα τα στοιχεία είναι λιγοστά, και ο αριθμός των κατοίκων περιορισμένος. Όταν, όμως άρχισαν οι Ευρωπαίοι έμποροι, γύρω στα 1867, να φτιάχνουν τις εξοχικές τους κατοικίες εκεί, δόθηκε και το έναυσμα της ανάπτυξης του Μπουρνόβα. Σ΄αυτό συνετέλεσε και η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνης-Κασαμπά.

Ο Μπουρνόβας στα τέλη του 19^ου αιώνα απέκτησε θέατρο και λέσχες και στο γύρισμα του αιώνα έναν κινηματογράφο. Ο πληθυσμός είχε ανέβει στις 15.000 εκείνα τα χρόνια. Εύποροι Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι, λογής-λογής Λεβαντίνοι και Ευρωπαίοι διπλωμάτες συναθροίζονταν, ενώ το φτωχό μουσουλμανικό οθωμνικό στοιχείο υποχωρούσε και εγκατέλειπε την περιοχή.

Μαρτυρία αυτών των λόγων αποτελεί η λειτουργία των φιλανθρωπικών σωματείων «Αγαθουργός Αδελφότης των Κυριών» και «Η Ευεργεσία», ενώ την διαμόρφωση μιας αθλητικής ιδεολογίας οι τρεις αθλητικοί και γυμναστικοί σύλλογοί του.

ΜΠΟΥΤΖΑΣ

Μέχρι τα τέλη του 18^ου αιώνα ήταν ένας μικρός οικισμός με ελάχιστα σπίτια και αγροικίες. Την εγκατάσταση των προσφύγων από την Πελοπόννησο μετά την εξέγερση των ελληνικών πληθυσμών στα Ορλωφικά(1770) ακολούθησε η έλευση νησιωτών, κυρίως από την Χίο, τα Κύθηρα και την Άνδρο. Στην περιοχή καλλιεργούνταν αμπέλια, ελιές και κάποια οπωροφόρα δένδρα, ενώ από το 1880 άρχισε η συστηματική καλλιέργεια του καπνού.

Η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνη-Αϊδίνιο στα 1861, με στάση στον Μποτυτζά, διευκόλυνε τα μέγιστα την εγκατάσταση Λεβαντίνων και ευρωπαίων της Σμύρνης σε νεόκτιστες και κομψές κατοικίες και βίλες.

Στις αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν τρεις ελληνορθόδεξες εκκλησίες, μία καθολική και μια προτεσταντική, λειτουργούσαν δύο κοινοτικά ελληνικά σχολεία (ένα για αγόρια και ένα παρθεναγωγείο), μερικά ελληνικά ιδιωτικά, δύο αγγλικά ιδιωτικά, ένα καθολικών καλογραιών και ένα των καπουτσίνων μοναχών.

Οι Έλληνες της περιοχής είχαν συγκροτήσει συλλόγους και αδελφότητες, η παλιότερη των οποίων ήταν η Φιλεκπαιδευτική Αδελφότης «Αναγέννησις»(1872).

ΚΟΡΔΕΛΙΟ

Πανομοιότυπα με τα δύο προηγούμενα, το Κορδελιό (ή Καρσίγιακα) ήταν μια πεδινή έκταση με ελάχιστες οικίες, και το μεγαλύτερο μέρος του ανήκε στην οικογένεια Καρασμάνογλου. Μετά τα Ορλοφικά, εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την Πελοπόννησο.

Κι εδώ η ανάπτυξη άρχισε με την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνης-Κασαμπά, ιδιαίτερα μετά το 1874,όταν προστέθηκε και τακτική θαλάσσια επικοινωνία με την Σμύρνη. Οι αγροικίες εξαφανίστηκαν και το Κορδελιό απέκτησε βίλες, κινηματογράφο, θέατρο, αναγνωστήριο και διάφορες λέσχες.

Αρκετοί κάτοικοι ήταν εύποροι Σμυρνιοί που αρχικά πήγαιναν στο Κορδελιό μόνον για τις διακοπές τους, αλλά όταν τα μέσα συγκοινωνίας άρχισαν να λειτουργούν τακτικά εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί.

Οι πολυτελείς κατοικίες βρίσκονταν στην παραλία, ενώ στην φτωχική συνοικία, κοντά στον σταθμό κατοικούσαν οι εργάτες.

Το Κορδελιό είχε δύο ορθόδοξες ενορίες, την Αγία Άννα και τον Άγιο Ιωάννη. Οι Έλληνες είχαν ιδρύσει φιλεκπαιδευτικές αδελφότητες («Αγαθάγγελος», «Πρόοδος») καθώς και αθλητικούς και μουσικούς συλλόγους («Κόπανος», «Αίας», «Καρσί Γιακά»).

Διαβάστε όλα τα αφιερώματα στη Σμύρνη ΕΔΩ

WELCOME TO GREEK ISLANDS RESTAURANT-NEW YORK 253-17 NORTHERN BLVD