Οι πρωινές ώρες είναι οι πιο κρίσιμες για τις αρθρίτιδες γιατί τότε δυσκολευόμαστε να κινήσουμε τις αρθρώσεις μας. Πρήξιμο, κοκκινίλα ενώ η περιοχή είναι ζεστή στην αφή. «Κλειδί» για να τις αντιμετωπίσουμε είναι η σωστή διάγνωση η οποία θα καθορίσει την πάθηση άρα και τη θεραπεία της.
Οι αρθρώσεις, δηλαδή τα σημεία στα οποία ενώνονται τα οστά, είτε είναι άκαμπτες (κρανίο) είτε κινητές (γόνατα, ισχία και ώμοι). Την κίνησή μας βοηθά ο χόνδρος, ένας σκληρός, ζελατινοειδής και ολισθηρός ιστός στα άκρα των οστών, που επιτρέπει στα οστά να «γλιστρούν» το ένα πάνω στο άλλο. Η αρθρίτιδα είτε είναι κύριο χαρακτηριστικό μιας ασθένειας, είτε δευτερεύουσα δηλαδή προκαλείται από την κύρια ασθένεια.
Οστεοαρθρίτιδα. Εκφυλιστική ασθένεια που προσβάλει τον χόνδρο: πλήττει κυρίως γυναίκες άνω των 65 ετών. Τα συμπτώματα επιδεινώνουν τα επεξεργασμένα τρόφιμα ενώ παράλληλα αυξάνουν τον κίνδυνο και άλλων ασθενειών καθώς συχνά είναι πλούσια σε τρανς λιπαρά. Για παράδειγμα τα αναψυκτικά έχουν συνδεθεί με τη μειωμένη οστική μάζα και τον αυξημένο κίνδυνο κατάγματος ενώ προστιθέμενα σάκχαρα περιέχουν καραμέλες, σόδα, παγωτό και όχι μόνο. Επιβαρυντικό και το κόκκινο ή το επεξεργασμένο κρέας γιατί ευνοεί τις φλεγμονές και επιδεινώνει τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα. Αυτοάνοση φλεγμονώδης νόσος, που προσβάλλει τις αρθρώσεις αλλά και άλλα όργανα του σώματος. Συχνότερη σε γυναίκες 30 έως 60 ετών, αλλά και σε παιδιά. Στη βελτίωση των συμπτωμάτων συμβάλλουν προϊόντα ολικής άλεσης, λαχανικά και φρούτα ενώ την επιδεινώνουν τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά, χοληστερόλη και σάκχαρα: αποφύγετε επεξεργασμένα τρόφιμα και καταναλώστε ελάχιστο αλκοόλ.
Ουρική αρθρίτιδα. Όταν πλεονάζει στο αίμα το ουρικό οξύ, τότε σχηματίζονται κρύσταλλοι ουρικού οξέος. Οι πουρίνες που περιέχονται σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες αλλά και σε δημοφιλή ποτά, αυξάνουν τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Μπύρα και αλκοόλ αναγκάζουν τα νεφρά να αποβάλλουν αλκοόλη αντί για ουρικό οξύ και αυξάνουν την ποσότητα του στο αίμα, όπως και αναψυκτικά και χυμοί όπως το πορτοκάλι, με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη. Ναι σε φρούτα, βρώμη, γλυκοπατάτες, φασόλια και λαχανικά.
Ψωριασική αρθρίτιδα. Φλεγμονή των αρθρώσεων και του δέρματος. Πρώτα εμφανίζονται συνήθως τα συμπτώματα στο δέρμα (ψωρίαση) και ακολουθούν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Προσβάλει κυρίως αρθρώσεις σε χέρια, καρπούς, γόνατα, αγκώνες, πόδια και σπονδυλική στήλη. Πιο επιρρεπείς να την εμφανίσουν είναι παχύσαρκοι και όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, υπερουριχαιμία ή μεταβολικό σύνδρομο. Αν και δεν υπάρχει ριζική θεραπεία της, φαρμακευτική αγωγή ελαττώνει τον πόνο και περιορίζει τη φλεγμονή και την καταστροφή των αρθρώσεων. Η έγκαιρη διάγνωση διασφαλίζει τη σωματική λειτουργικότητα του ασθενή. Ναι σε φρούτα και λαχανικά, όσπρια, ψάρι, ξηρούς καρπούς και έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Όχι σε μπισκότα, κέικ, σνακ, έτοιμα γεύματα, αλλαντικά, τηγανητά και αναψυκτικά.
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Αυτοάνοσο που πλήττει κυρίως γυναίκες 15 έως 40 ετών. Επηρεάζει αρθρώσεις, δέρμα και νεφρούς, ανάλογα με τον ασθενή. Εξανθήματα, τριχόπτωση, πυρετός, κόπωση, πονοκέφαλος και πόνος σε μυς και αρθρώσεις που μπορεί να πρηστούν, τα συχνότερα συμπτώματα. Συχνά εμφανίζεται και μια κοκκινίλα στα μάγουλα. Η νόσος επηρεάζει την κυκλοφορία του αίματος: συχνά τα δάχτυλα γίνονται ωχρά και μελανιάζουν όταν εκτίθενται στο κρύο (σύνδρομο Raynaud). Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ανθελονοσιακά (για αλωπεκία, εξανθήματα, αρθραλγίες) κορτικοστεροειδή και ανοσοκατασταλτικά, ανακουφίζουν από τα συμπτώματα. Οι ασθενείς έχουν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακών και νεφρικών βλαβών και πρέπει λοιπόν ν’ ακολουθούν μια διατροφή με άφθονα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και μέτρια κατανάλωση σε κρέας, πουλερικά και λιπαρά ψάρια.
Σε όλες τις αρθρίτιδες, άσκηση σε συνδυασμό με κατάλληλη διατροφή κάνει πιο ήπια τα συμπτώματα.