Διάφορες διατροφικές συνήθειες, προκαλούν ημικρανία. Ωστόσο, δεν ενοχλούν όλους, οι ίδιες τροφές. Τη συνθήκη επηρεάζουν και παράλληλοι παράγοντες όπως το άγχος και η αυπνία.
Σύμφωνα με έρευνες, υπέρβαροι ή παχύσαρκοι είναι πιο επιρρεπείς σε ημικρανίες: ορμόνες (π.χ. πεπτίδια) μπορούν να πυροδοτήσουν μια κρίση. Και το να παραλείπουμε γεύματα ή να μένουμε νηστικοί για ώρες, προκαλούν πτώση του σακχάρου και συνεπακόλουθα ημικρανία.
Σε γενικές γραμμές, «ύποπτα» θεωρούνται:
Αλκοόλ. Ιδιαίτερα ένοχο για ημικρανίες θεωρείται το κόκκινο κρασί.
Καφεΐνη. Έχει αγγειοδιασταλτική δράση και η υπερβολική πρόληψη όπως και η έλλειψή της, μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.
Αλλαντικά και προμαγειρεμένα τρόφιμα. Τα νιτρώδη άλατά τους, προκαλούν ημικρανίες. Ένοχο και το γλουταμινικό μονονάτριο, ενισχυτικό γεύσης σε συσκευασμένα τρόφιμα.
Σοκολάτα. Η αρνητική συμβολή της στις ημικρανίες αποδίδεται στη θεοβρωμίνη, την καφεΐνη και ορισμένες αμίνες της.
Αφυδάτωση. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρόσληψη υγρών κατά το πρώτο ημίωρο της κρίσης, απαλύνει τα συμπτώματα.
Παγωμένες τροφές και ροφήματα. Προκαλούν σύσπαση των αγγείων γύρω από το στόμα και τον λαιμό, με δυσάρεστα αποτελέσματα.
Ώριμα τυριά. Περιέχουν την «ένοχη» τυραμίνη: τσένταρ, μοτσαρέλα, παρμεζάνα, ροκφόρ, γραβιέρα, γκούντα, καμαμπέρ, έμενταλ και γκούντα.
Φασόλια, κουκιά, αποξηραμένα φρούτα, μπίρα, λαχανικά τουρσί. Και αυτά περιέχουν τυραμίνη.
Πώς να αντιμετωπίσω τις ημικρανίες;
Οι ημικρανίες βάλουν ευθέως την ποιότητα ζωής: ανήκουν στις δέκα κορυφαίες αιτίες μακροχρόνιας ανικανότητας και για τα δύο φύλα, «φιλοδωρώντας» τον ασθενή με ισχυρούς πόνους και μειώνοντας την παραγωγικότητά του.
Η ημικρανία «αγαπά» τις γυναίκες! Έχει από τα μεγαλύτερα φορτία στις νευρολογικές διαταραχές ενώ αυξάνει τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ιδιαίτερα αν η ασθενής καπνίζει και παίρνει αντισυλληπτικά.
Πονοκέφαλος ή ημικρανία;
Δύσκολο να κάνεις τον διαχωρισμό όταν πονάς! Πάντως, στον πονοκέφαλο ο πόνος είναι από ήπιος έως δυνατός και συνήθως εκδηλώνεται και στις δύο πλευρές του κεφαλιού (μέτωπο και πίσω μέρος του λαιμού). Μπορεί να διαρκέσει από μισή ώρα έως μία εβδομάδα και συχνά τον προκαλεί το στρες και η κούραση. Στην ημικρανία, ο πόνος είναι αφόρητος, συνήθως στη μία πλευρά του κεφαλιού και συνοδεύεται από συμπτώματα όπως ναυτία, πόνος σε κροτάφους, το ένα αυτί ή το μάτι, ευαισθησία σε φως και ήχο, ακόμη και προσωρινή απώλεια όρασης και τάση προς έμετο. Μια ημικρανική κρίση μπορεί να διαρκέσει από 4 έως 72 ώρες ενώ στις γυναίκες εμφανίζει περιοδικότητα – που συνήθως έχει να κάνει με έμμηνο ρύση. Μπορεί να εκδηλωθεί πότε στη μία και πότε στην άλλη πλευρά του κεφαλιού.
Άλλοι τύποι κεφαλαλγίας είναι:
Αθροιστικός πονοκέφαλος. Είναι επώδυνος και στη μία πλευρά του κεφαλιού. Περίοδοι με κεφαλαλγία, εναλλάσσονται με περιόδους χωρίς κεφαλαλγία.
Πονοκέφαλος ιγμορίτιδας. Ταυτόχρονα εκδηλώνονται συμπτώματα όπως πυρετός, βουλωμένη μύτη και βήχας, όλα συμπτώματα λοίμωξης.
Πονοκέφαλος «βροντή». Διαρκεί ελάχιστο χρόνο, έως ένα λεπτό και ίσως αποτελεί σύμπτωμα ανευρύσματος ή εγκεφαλικού, οπότε καλείτε το ασθενοφόρο!
Πού οφείλεται η ημικρανία;
Προς το παρόν δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ο μηχανισμός που προκαλεί την ημικρανία. Ωστόσο, το βέβαιο είναι ότι μειώνει τη σεορονίνη στο αίμα, με αποτέλεσμα ν’ απελευθερώνονται νευροπεπτίδια, ουσίες που προκαλούν πονοκέφαλο.
Η ημικρανία είτε είναι με «αύρα» είτε χωρίς «αύρα». Η «αύρα» αφορά στο τί αισθάνεται ο ασθενείς 10 λεπτά έως μισή ώρα πριν το ημικρανικό επεισόδιο: δυσκολεύεται να σκεφθεί, το πρόσωπο και τα χέρια του μουδιάζουν, η οσμή, η γεύση και η αφή του υφίστανται διαφοροποιήσεις ενώ του δημιουργείται η αίσθηση αναβοσβήνουν φώτα ή βλέπει διάφορες «γραμμές». Όχι σπάνια, εμφανίζει και κατάθλιψη, δυσκοιλιότητα, χασμουρητό, ευερεθιστότητα και δυσκαμψία του αυχένα.
Η ημικρανία έχει συσχετισθεί με το άγχος, την εμμηνόπαυση, τις ορμονικές αλλαγές, το αλκοόλ και τα αντισυλληπτικά. Μπορεί ωστόσο να προκληθεί και από διατροφικές συνήθειες (κόκκινο κρασί, σοκολάτα, ορισμένα τυριά, ασπαρτάμη, καφές κ.α) την αλλαγή στις συνήθειες ύπνου, τους έντονους θορύβους ή τις μυρωδιές, ακόμη και από ορισμένα φάρμακα ή την αλλαγή του καιρού.
Έχει παρατηρηθεί πως αν ένας εκ των δύο γονέων έχουν ημικρανίες, είναι πολύ πιθανό να τις κληρονομήσει και το παιδί.
Τί να κάνω;
Όταν αρχίσει η κρίση χρήσιμη είναι η λήψη παυσίπονων, συνήθως σε συνδυασμό με κωδεΐνη/ αντιφλεγμονώδη είτε από το στόμα, είτε ενέσιμη είτε με ψεκασμούς από τη μύτη. Αν υπάρχουν συμπτώματα ναυτίας, καλό είναι να χορηγηθούν αντιεμετικά. Όμως, και η κατάχρηση φαρμάκων, μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Το φαινόμενο αποκαλείται «κεφαλαλγία από κατάχρηση αναλγητικών».
Ωστόσο, σημαντικότερο όλων- όταν η κατάσταση είναι χρόνια- είναι η αποτροπή των κρίσεων με διάφορα φάρμακα όπως αντιεπιληπτικά, αντικαταθλιπτικά, βητα αναστολείς κ.ά.
Στην ημικρανία, ο ασθενής, καλό είναι να απομονωθεί σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο, χωρίς θορύβους.
Αναφορικά με τη διάγνωση, απαιτείται ιστορικό και νευρολογική εξέταση, ίσως μια μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, σε περιπτώσεις ύποπτες για ανεύρυσμα ή όγκο εγκεφάλου.
Η ημικρανία συνήθως εκδηλώνεται για πρώτη φορά στη νεανική ηλικία και διαρκεί για χρόνια. Η συχνότητα και η διάρκεια της, δεν είναι σταθερές. Σημαντικό είναι ο ασθενής να μάθει ν’ αποφεύγει τις συνθήκες που επιδεινώνουν την κατάσταση (στρες, κούραση, κάποιες τροφές κ.α)