Εκατό χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Επίκεντρο των εκδηλώσεων είναι τα συμμαχικά νεκροταφεία Ζέιτενλικ, επί της οδού Λαγκαδά στη Θεσσαλονίκη, που αποτελούν τη μεγαλύτερη στρατιωτική νεκρόπολη των Βαλκανίων, όπου βρίσκονται οι τάφοι στρατιωτών των συμμάχων της  Αντάντ, οι οποίοι πολέμησαν στο Μακεδονικό Μέτωπο.

Ο πόλεμος εκείνος, που είναι γνωστός και ως «Μεγάλος Πόλεμος», σήμερα μας δίνει την ευκαιρία να μνημονεύουμε και να τιμούμε όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους υπέρ της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών, υπέρ της ελευθερίας αλλά και τα εκατομμύρια των αθώων αμάχων θυμάτων».

Τα Συμμαχικά Κοιμητήρια Ζέιτενλικ, αποτελούν έναν πολύ σημαντικό χώρο μνήμης, πολύτιμο ιστορικό θησαυρό. Ο «Μεγάλος Πόλεμος», όπως ονομαζόταν πριν το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου  επρόκειτο για μια μεγάλη ενδοευρωπαϊκή διένεξη με γενικευμένη σύγκρουση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων.

Η σύγκρουση αυτή, διακρίνεται σε τρεις φάσεις: 1914-1916, 1917 (είσοδος της Αμερικής στον πόλεμο) και 1918. Οι Ενωμένες Δυνάμεις, καλούμενες και δυνάμεις της Αντάτ (κυρίως Μ.Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία και ΗΠΑ) νίκησαν τις Κεντρικές Δυνάμεις καλούμενες και Τριπλή Συμμαχία (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Οθωμανική Αυτοκρατορία και Βουλγαρία) και οδήγησαν σε κατάρρευση τεσσάρων αυτοκρατοριών και σε μεγάλες αλλαγές στο χάρτη της Ευρώπης. Οδήγησαν στη μεγάλη Ρωσική Επανάσταση (1917) και τελικά στη δημιουργία της «Κοινωνίας των Εθνών».

Ωστόσο, παρά τη δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών δεν κατέστη δυνατή η αποτροπή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Οι απώλειες σε νεκρούς, επί συνόλου 65.000.000 ανδρών όλων των εμπολέμων που κινητοποιήθηκαν,  ανήλθαν σε 8.000.000, οι τραυματίες σε 21.000.000 πάρα πολλοί από τους οποίους κατέστησαν μερικώς ή ολικώς ανάπηροι. Το σύνολο των νεκρών (στρατευμένων και αμάχων) ξεπέρασε κατά πολύ τα 18.500.000 ψυχές. Οι συνολικές δαπάνες για την διεξαγωγή του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων και των ζημιών από την καταστροφή ιδιωτικών περιουσιών, υπολογίσθηκαν στο ιλιγγιώδες ποσό των 216.000.-000.000 (διακοσίων δέκα έξι δισεκατομμυρίων) δολαρίων».

Το Βαλκανικό μέτωπο του πολέμου, γνωστό και ως Μακεδονικό Μέτωπο και ως Μέτωπο της Θεσσαλονίκης, σχηματίσθηκε μετά από μία προσπάθεια των δυνάμεων της Αντάντ να βοηθήσουν το Βασίλειο της Σερβίας (Φθινόπωρο του 1915)  να αντιμετωπίσει την συντονισμένη  επίθεση των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία, Βουλγαρία). Οι δυνάμεις της Αντάντ στο Μακεδονικό Μέτωπο αποτελούνταν από Γάλλους, Βρετανούς, Ινδούς (που πολεμούσαν στο πλευρό των Βρετανών), Σέρβους και Έλληνες.

Ο φονικός  Α΄ Παγκόσμιος  Πόλεμος  που ταλαιπώρησε την ανθρωπότητα, καθώς και ο αριθμός των θυμάτων, κάνει τον τόπο της Θεσσαλονίκης ιστορικό, σημαντικό και είναι ευκαιρία να αποτελέσει  ένα πανανθρώπινο βήμα για να σμίξουν σε μια συνάντηση προσευχής για την παγκόσμια ειρήνη οι άνθρωποι από τις χώρες που ενεπλάκησαν και όχι μόνον  και να ομοφωνήσουν στη φράση: «Ποτέ ξανά πόλεμος».

Ειδικά τα χρόνια που ζούμε, που είναι χρόνια ταραγμένα  και δύσκολα, ας είναι αυτό το κυρίαρχο μήνυμα της ελπίδας, για τη θεμελίωση ενός καλύτερου  κόσμου. –

                    «Σταυροί σπαρμένοι και κορμιά που ξεψυχήσανε

                                χωρίς να ξέρουν το βαθύτερο γιατί

                            σε χώμα ξένο τη στερνή πνοή αφήσανε

                              κι ακολουθήσαν ένα άγνωστο στρατί

Στη μοναξιά του χρόνου όλα λες βαραίνουνε

                                μεσ’ στην αιώνια, διάχυτη σιγή

                     με τον αέρα το ίδιο μήνυμα μας φέρνουνε:

                            «Ποτέ ξανά να μη δει πόλεμο η γη»

Δημήτρης Μπρούχος