«Εκείνα που ήταν για να γίνουν δεν έγιναν και αυτά που γίνονται δεν ήταν για να γίνουν»

 (Ευρυπίδης – Μήδεια)  

Όλοι μας προσπαθούμε καθημερινά να προβάλλουμε την υφιστάμενη εξέλιξη των πραγμάτων σε ένα συνεχώς απροσδιόριστο μέλλον. Είναι εμφανές ότι με την νέα μετάλλαξη και την ξαφνική υπερμετάδοση του ιού, ενώ τρέχουν σε υψηλά ποσοστά οι εμβολιασμοί, υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στην αντικειμενική εξέλιξη του πανδημικού φαινομένου και στην υποκειμενική αντίληψη του. Οι περισσότεροι, προκειμένου να κατανοήσουν τι ακριβώς συμβαίνει, κινούνται μεταξύ ενός σχεδόν «αφελούς ρεαλισμού» και μιας «μηχανικής υπόθεσης».Επικαλούμαι εσκεμμένα τους συγκεκριμένους όρους αυτούς ώστε να προσεγγίσουμε κάπως εναλλακτικά τις ανακοινώσεις του επιστημονικού κόσμου που κινούνται πλέον σε επίπεδο ακραίων προσδοκιών (πχ «μηδενικά κρούσματα το Πάσχα» λέει κάποιος, ενώ άλλοι λένε ότι ίσως και να δεχθούμε ένα-δυο ακόμα κύματα αν έχουμε νέες άγνωστες μεταλλάξεις…)

Το κλειδί για να ισορροπήσουμε την αντιληπτική μας νοημοσύνη, τώρα που βλέπουμε ότι γινόμαστε όλοι σχεδόν φορείς του ιού, είναι να καταλάβουμε ότι εξ αρχής οι επιστημονικές προσπάθειες και προσδοκίες ήταν περισσότερο προϊόντα προσαρμογής στην πραγματικότητα παρά προϊόντα του πειραματικού εργαστηρίου. Το απέδειξαν αυτό οι ιατρικές έρευνες και μελέτες που δεν έδειχναν τελικά ποιοι είναι εκείνοι οι «ολικοί αριστοποιητές» της εξίσωσης αναχαίτισης του ιού.

Η αλήθεια είναι ότι η πανδημία εδώ και δυο χρόνια έχει εγκαταστήσει σε κοινωνίες και άτομα μια αναπαράσταση σταδιακά μεταβαλλόμενης ορθολογικότητας. Και είναι αυτή ακριβώς που δεν επιτρέπει στους ειδικούς να προβούν σε συγκεκριμένους βέλτιστους στόχους.

Οι δε κυβερνήσεις σύρθηκαν από την υπερβολική πεποίθηση περί ορθολογικών δρώντων πολιτών στις κοινωνίες αλλά και από την ιδεοληψία περί υψηλής αποτελεσματικότητας των ανορθολογικών στην πλειονότητα τους μέτρων.

Κάπως έτσι, η διαπιστωμένη  «περιορισμένη ορθολογικότητα» των πολιτών συναντά και εφάπτεται, δυο χρόνια τώρα, με την ατελή στρατηγική της εξουσίας που βρήκε την ευκαιρία να εγκαθιδρύσει μια ιδιόμορφη κοινωνική μηχανική ξεχνώντας εσκεμμένα ότι πρωταρχικός στόχος έπρεπε να είναι ο περιορισμός της πανδημίας και όχι αυτός των ελευθεριών και των δικαιωμάτων, δηλαδή ο έλεγχος του πληθυσμού.

Σε κάθε περίπτωση, η εμπιστοσύνη στην επιστήμη υπερισχύει αυτής στην εξουσία. Η δεύτερη επιδιώκει παντού στον πλανήτη να πλάσει την πραγματικότητα σύμφωνα με την βιοπολιτική. Ο ιός αποδείχθηκε- τώρα με την απότομη υπερμετάδοση του και την ήπια μετάλλαξη – ότι δεν αναχαιτίζεται με την κοινωνική μηχανική και τις «διανοητικές στρατηγικές» περιορισμού της ανθρώπινης δραστηριότητας. Τα μέτρα αποφυγής συνωστισμού και αποτροπής μετάδοσης του ιού μάλλον έχουν κάτι από τους στίχους του Ευρυπίδη στη Μήδεια, που παρέθεσα στην αρχή…