Mε την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου

Ο εορτασμός της  Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου μάς δίνει την αφορμή και την ευκαιρία να υπογραμμίσουμε τη θετική επίδραση του  καλού  βιβλίου στην ολόπλευρη ανάπτυξη και καλλιέργεια του παιδιού. Να προβάλλουμε τις πολυάριθμες, αξιόλογες και  ποικίλες δράσεις προώθησης της Φιλαναγνωσίας που πραγματοποιούνται εντός και εκτός σχολείου στο νησί μας και όχι μόνο. Ταυτόχρονα να αναζητήσουμε ευκαιρίες και δυνατότητες για εκπαιδευτικές δράσεις συστηματικότερης ανάπτυξης και εδραίωσης  της Παιδικής Λογοτεχνίας στη σχολική εκπαίδευση, αλλά και να αναδείξουμε τις πολλές ελλείψεις  και εμπόδια που συναντά η προσπάθεια αυτή διεκδικώντας  λύσεις.

«..Ο ετήσιος αυτός εορτασμός συμβάλλει στην καλλιέργεια της Φιλαναγνωσίας και τονώνει το ενδιαφέρον των παιδιών και των νέων για το βιβλίο με διάφορες εκδηλώσεις (εκθέσεις παιδικού βιβλίου, συναντήσεις μαθητών με συγγραφείς και εικονογράφους, θεατρικές παραστάσεις κ.ά.). Σημαντικό είναι οι εκδηλώσεις να οργανωθούν με τη συνεργασία του Συλλόγου Διδασκόντων, των Σχολικών Συμβούλων και των Υπεύθυνων Πολιτιστικών Θεμάτων με τοπικές, Δημόσιες και Δημοτικές Βιβλιοθήκες, με συγγραφείς και εικονογράφους και γενικά με πρόσωπα και φορείς από τον χώρο του παιδικού βιβλίου»., τονίζεται σε σχετική εγκύκλιο του Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων(Υπ.Π.Ε.Θ) προτρέποντας τα σχολεία να συμμετάσχουν στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου, που θα εορτασθεί σε όλον τον κόσμο στις 2 Απριλίου 2018.

Ο εορτασμός αυτός, συμπίπτει με την επέτειο της γέννησης του Hans Christian Andersen και  καθιερώθηκε το 1966 από τη Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (IΒΒΥ), το Ελληνικό Τμήμα της οποίας αποτελεί o Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.

Είναι γεγονός πως στα σχολεία, όχι μόνο στην τελευταία ημέρα πριν τις πασχαλινές διακοπές με αφορμή την επέτειο, υλοποιήθηκαν και υλοποιούνται  καθ΄ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους ποικίλες, εξωστρεφείς εκδηλώσεις Φιλαναγνωσίας, σε πολλές περιπτώσεις με ευφάνταστες ιδέες των ίδιων των παιδιών με την υποστήριξη των δασκάλων τους, αλλά και με την ουσιαστική συμμετοχή και συμβολή των γονέων. Με βάση τα στοιχεία της Υπεύθυνης Σχολικών Δραστηριοτήτων της Διεύθυνσης Α/θμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου Λόης Ποθητή, για το τρέχον σχολικό έτος έχουν υποβληθεί για υλοποίηση πενήντα, περίπου, προγράμματα Φιλαναγνωστικών δραστηριοτήτων από όλες τις σχολικές μονάδες Δωδεκανήσου, τα μισά από το νησί της Ρόδου.

Ώθηση στις προσπάθειες της εκπαιδευτικής κοινότητας για την προώθηση της Φιλαναγνωσίας στα παιδιά από τα πρώτα χρόνια της σχολικής τους ηλικίας φιλοδοξεί να δώσει η Υπουργική Απόφαση του Υπ.Π.Ε.Θ. για τη λειτουργία «Συστήματος Δικτύου Σχολικών Βιβλιοθηκών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση»

^{Η ανάπτυξη του Συστήματος Δικτύου Σχολικών Βιβλιοθηκών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης θα βασιστεί, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, στις ήδη υπάρχουσες και λειτουργούσες Σχολικές Βιβλιοθήκες, οι οποίες στεγάζονται σε αυτόνομο χώρο της Σχολικής Μονάδας και διαθέτουν ικανό αριθμό βιβλίων. Το Σύστημα Δικτύου Σχολικών Βιβλιοθηκών παραμένει ανοικτό και διευρύνεται με τις εγγραφές νέων μελών, ύστερα από σχετική πρόσκληση ενδιαφέροντος προς τις σχολικές μονάδες, από το Υπ.Π.Ε.Θ.}

^{Στη  Συνάντηση Εργασίας Διευθυντών/Διευθυντριών που πραγματοποιήθηκε στο φιλόξενο χώρο του Ενυδρείου στις 28 Μάρτη 2018 ύστερα από πρόσκληση των Σχολικών Συμβούλων της 1ης&3ης Εκπ/κής Περιφέρειας Α/θμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου, συζητήθηκαν διεξοδικά οι όροι και οι προϋποθέσεις ένταξης των σχολικών  μονάδων στο Δίκτυο.  Στη γόνιμη συζήτηση  παρουσιάστηκαν  οι δυσκολίες εφαρμογής της Υπουργικής Απόφασης, κυρίως, ως προς τις ελλείψεις που διαπιστώνονται στις  κτιριακές υποδομές, αλλά ταυτόχρονα δηλώθηκε η πρόθεση για ένταξη των σχολικών μονάδων στο Δίκτυο που πληρούν  τις ελάχιστες προβλεπόμενες προϋποθέσεις και με την  προοπτική διεκδίκησης καλύτερων όρων υλοποίησης του εγχειρήματος.}

Εκτός των δραστηριοτήτων που υλοποιούνται  στο πλαίσιο της σχολικής κοινότητας, θα αναφερθούμε ενδεικτικά  σε άλλες δράσεις τοπικών φορέων με εκπαιδευτικό, μορφωτικό, πνευματικό  και πολιτιστικό  ρόλο στην αποστολή τους.

Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου(Δ.Κ.Β.Ρ.)

 Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου, Ν.Π.Δ.Δ. του Υπ.Π.Ε.Θ., στεγάζεται όπως είναι γνωστό, σε ένα από τα ωραιότερα ιπποτικά αρχιτεκτονικά μνημεία της Ρόδου, το κτίριο της Καστελλανίας, που βρίσκεται στην πλατεία Ιπποκράτους στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου. Ένας από τους βασικούς στόχους της είναι η προώθηση της Φιλαναγνωσίας στα παιδιά σχολικής ηλικίας και για το λόγο αυτό έχει ανοιχτή την πόρτα της στην εκπαιδευτική κοινότητα. Υποδέχεται συχνά  οργανωμένες επισκέψεις εκπαιδευτικών μονάδων όλων των βαθμίδων του νησιού μας. «..Οι επισκέψεις αυτές σκοπό έχουν τη γνωριμία των παιδιών με τη Βιβλιοθήκη, την ιστορική της διαδρομή και τις υπηρεσίες που αυτή είναι σε θέση να τους παράσχει, τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της. Βασικός στόχος των επισκέψεων αυτών είναι η στήριξη του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων, για την εκπόνηση εργασιών στα πλαίσια του αναλυτικού προγράμματος, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς μας..», αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ  της «Ροδιακής»^2.,  Και εφέτος ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης κ. Αγγελής έθεσε στη διάθεση της εκπαιδευτικής κοινότητας τα προγράμματά της που επιμελήθηκε και παρουσιάζει ο ίδιος και έχουν σκοπό  τη «γνωριμία» των παιδιών του νησιού μας, με σημαντικές ιστορικές επετείους( 28η Οκτωβρίου 1940,  Ενσωμάτωση με την Ελλάδα, Επανάσταση του 1821). Επιπρόσθετα με τη συμβολή του Δημήτρη Κόκκινου, Αντιπροέδρου του Εφορευτικού Συμβουλίου καταρτίστηκε πρόγραμμα Φιλαναγνωστικών δραστηριοτήτων και στάλθηκε στις σχολικές μονάδες για αξιοποίηση από τους/τις εκπαιδευτικούς.

Η Βιβλιοθήκη, ανάμεσα σε άλλα, επιδιώκει με συνεχείς προσπάθειες, οι οποίες μέχρι τώρα δεν έχουν καρποφορήσει, την αναβάθμιση του Παιδικού Τμήματος, με τη δημιουργία αίθουσας- αναγνωστηρίου, αναζητώντας λύση για την αποθήκευση μη χρησιμοποιούμενου υλικού, απελευθερώνοντας χώρο για το σκοπό αυτό.

Ένας δεύτερος σημαντικός στόχος είναι η επαναλειτουργία της Κινητής Βιβλιοθήκης, η οποία  παραμένει ανενεργή, αφού η έλλειψη οδηγού του  παροπλισμένου εδώ και χρόνια βιβλιοαυτοκίνητου, στερεί τη δυνατότητα στα παιδιά και τους κατοίκους της ενδοχώρας του νησιού των πολύτιμων υπηρεσιών, τις οποίες είχαν την ευκαιρία να γευτούν κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της. Οι προσπάθειες της Διεύθυνσης και του Εφορευτικού Συμβουλίου προς αυτή την κατεύθυνση είναι συνεχείς και δε θα σταματήσουν αν δεν υπάρξει θετικό αποτέλεσμα.

Το βιβλιοαυτοκίνητο υπάρχει και συντηρείται ανελλιπώς, αλλά οι αντοχές του, όπως γίνεται φανερό, με το πέρασμα του χρόνου δεν είναι ανεξάντλητες  και οι μορφωτικές ανάγκες των παιδιών και κατοίκων των απομακρυσμένων περιοχών του νησιού από το κέντρο είναι υπαρκτές και ανικανοποίητες. Ποιος θα ευθύνεται, άραγε, αν το αυτοκίνητο το οποίο βρίσκεται σήμερα σε αχρησία, βρεθεί  σε κατάσταση αχρηστίας ;..

Διεθνές Κέντρο Λογοτεχνών και Μεταφραστών Ρόδου

Το Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών, Ν.Π.Δ.Δ του Δήμου  Ρόδου³ , είναι ένας καταξιωμένος  μορφωτικός και πολιτιστικός τοπικός φορέας. Πραγματοποιεί βιβλιοπαρουσιάσεις,  προσκαλεί συγγραφείς Παιδικής Λογοτεχνίας,   υλοποιεί εργαστήρια δημιουργικής γραφής, σεμινάρια, συνέδρια κ.λπ.. Με τη διοργάνωση ποικίλων  εκπαιδευτικών δράσεων προωθεί τη Φιλαναγνωσία και στηρίζει το έργο των εκπαιδευτικών.

Πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε  με επιτυχία  για 7^η συνεχή  χρονιά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Βιβλιοπεριπέτειες»,  το οποίο  βρίσκει  μεγάλη ανταπόκριση σε μαθητές/μαθήτριες και εκπαιδευτικούς των  σχολείων σε όλο  το νησί της Ρόδου.  Σκοπός του προγράμματος είναι η προώθηση της Φιλαναγνωσίας στο σχολείο και την οικογένεια μέσα από βιωματικές, δημιουργικές δραστηριότητες.  Αποτελεί ένα ισχυρό σύμμαχο στις προσπάθειες των σχολείων και των εκπαιδευτικών  για την καλλιέργεια της  αγάπης των παιδιών στο βιβλίο και τη Λογοτεχνία.

Ασφαλώς, αντίστοιχες δραστηριότητες υλοποιούνται και από άλλους φορείς,  Αναφέρω ενδεικτικά, χωρίς να έχω την πρόθεση εξαίρεσης και παράλειψης κάποιου φορέα, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ρόδου που στεγάζεται στη Ροδιακή Έπαυλη και διαθέτει ένα σημαντικό αριθμό τίτλων Παιδικής Λογοτεχνίας, υλοποιώντας και αυτή φιλαναγνωστικές δραστηριότητες, όπως το «Κυνήγι του Κρυμμένου Θησαυρού». Ξεχωριστή  παρουσία έχει στα Δωδεκάνησα η Δημοτική Βιβλιοθήκη Λέρου, οργανωμένη πολύ καλά και με μεράκι από τον Υπεύθυνο λειτουργίας της Δημήτρη Σταματέλο, με πλούσιες και καινοτόμες φιλαναγνωστικές δραστηριότητες και προγράμματα.

Ως επίλογος παρατίθεται μικρό απόσπασμα από το μήνυμα της IBBY για τη φετινή επέτειο της Παγκόσμιας Ημέρας του Παιδικού Βιβλίου γραμμένο από τη Λετονή  συγγραφέα Inese Zantere  (Μετάφραση Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου).

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΕΙΜΑΙ ΜΕΓΑΛΟ ΜΕΣΑ Σ’ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ…

«…Το βιβλίο κάνει το παιδί να διαισθανθεί ότι η τάξη είναι εφικτή στον κόσμο και ότι κάθε άνθρωπος έχει μία μοναδική θέση σ’ αυτόν. Όλα συντείνουν προς αυτό τον σκοπό: η ρυθμική οργάνωση του κειμένου, οι σειρές των γραμμάτων, ο σχεδιασμός της σελίδας, η εντύπωση ότι το βιβλίο είναι ένα καλά οργανωμένο σύνολο. Το μεγάλο αποκαλύπτεται στο μικρό και αυτό το μορφοποιούμε στα παιδικά βιβλία. Το βιβλίο είναι ένα μυστήριο, όπου μπορεί να βρεθεί κάτι απρόβλεπτο ή κάτι άπιαστο. Το παιδικό βιβλίο σηματοδοτεί τον σεβασμό στο μεγαλείο του μικρού».

 Ο Πέτρος Σπανός είναι, Σχολικός Σύμβουλος, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρόδου.