Μόνο στον προφορικό λόγο είμαι ο εαυτός μου. Είμαι εγώ μόνο όταν μιλάω. Με την δύναμη και τις δυνατότητες της αδυναμίας μου. Τότε που και η σιωπή μου παράγει νόημα. Αφού η ομιλία είναι πάνω από όλα υπόθεση του σώματος.
Στον γραπτό λόγο εμφανίζεται κάποιος άλλος που απλώς μέ μιμείται. Γιατί τότε είναι η γραφή που αγωνίζεται να θυμηθεί όσα κάποτε ειπώθηκαν (βιώθηκαν) από το υποκείμενο, το σώμα που λέγαμε, και που το καταφέρνει (η γραφή) ελάχιστα. Κι είναι ακριβώς τότε που το γράψιμο γίνεται συνώνυμο της απώλειας αφού όσα διασώζει, είναι ελλειμματικά ή ασήμαντα. Αντίθετα προφορικότητα σημαίνει γονιμότητα, αυτοσχεδιασμός, διαρκής έκπληξη. Τότε που μαγικά βλασταίνει κι ο βράχος.

Στον προφορικό λόγο, τέλος, διασώζονται ακέραια η αμηχανία, το τραύλισμα αλλά και ο ναρκισσισμός, η υποβολή ή η έκλαμψη της έμπνευσης και του παράστασης. Στον γραπτό μένει μόνο η επιτήδευση αλλά και το άγχος της επιτήδευσης. Να θέλεις δηλαδή να είσαι ο εαυτός σου και να μπορείς… Να γιατί έχει δίκαιο ο Σκλόβσκι και άδικο ο Σωσύρ. ( Η Ανατολή πάλι ποδηγετεί τη Δύση ).

Πως να το κάνουμε, ο προφορικός λόγος, η ζωντανή γλώσσα είναι ο πολιτισμός στη βαθύτερη ουσία του καθώς αναβρύζει μέσα απ’ τον χρόνο, όντας το αίμα και η σάρκα του χρόνου. Η γραφή πάλι είναι μια πολυτελής πλην αλυσιτελής αποθήκη, ένα μουσείο μνήμης όπου διασώζονται και διατηρούνται μόνο όσα κατάφερναν να διατηρηθούν και να διασωθούν απ’την ζωή που ρέει ασυγκράτητη στην ασύγκριτη κοίτη της. Δηλαδή τα ελάχιστα πράγματα. Φαντάζεστε να είχαμε τη φωνή του Πλάτωνα όταν δίδασκε όπως φερ’ ειπείν έχουμε την Μαρία Κάλλας όταν δίδασκε στο Τζούλιαρντ;

Συμπέρασμα: Να δείξουμε κι όχι να κρύψουμε τις πληγές μας… Και βέβαια, συμβολικά μιλώντας, όποιος αδυνατεί να μιλήσει τη γλώσσα των νεκρών, ελάχιστα μπορεί να κατανοήσει οποιαδήποτε άλλη γλώσσα. Το δράμα του σύγχρονου πολιτισμού έγκειται ακριβώς στην έκλειψη της προφορικότητας.

ΥΓ… Χρόνια συλλαβίζοντας έμαθα πια
τη χρυσή γλώσσα, τη γλώσσα των νεκρών.
Ποιάν άλλη γλώσσα τώρα αξίζει να μιλήσω;

Φωτογραφία: Άγιος Νικόλαος, ο Ορφανός, άνω πόλη Θεσσαλονίκης, περίπου 1310, παλαιολόγεια αναγέννηση. Η επιγραφή του θαύματος στον Γάμο της Κανά αποδίδεται φωνητικά, όπως προφέρεται η φράση:
Ο εν Γκανά γάμος! Προσέξτε τις χειρονομίες των νεόνυμφων. Σεμνές και γεμάτες διστακτικότητα εμπρός στη νέα εμπειρία. Ο έρωτας δεν είναι απαραίτητος για ό τι επακολουθήσει. Η βοήθεια του κρασιού κρίνεται όμως απαραίτητη.

Το μνημείο ζωγραφίζεται την ίδια εποχή που ο Giotto δουλεύει στην cappella Scrovegni της Πάδοβας. Προσέξτε τους κοινούς μπλε ουρανούς και στα δύο εικαστικά σύμπαντα. Εξ Ανατολών το φως. Ex Oriente lux!

 Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.   

The article expresses the views of the author      

iPorta.gr