Ο κ. Βασίλειος Μαστρογιάννης* είναι Διδάκτωρ Δημοσίου- Διοικητικού Δικαίου.

Σε προηγούμενα άρθρα μου επισήμανα την ανάγκη για αλλαγή λογικής στην ανάπτυξη και το ισχύον παραγωγικό μοντέλο. Αυτή δεν μπορεί παρά να περνάει μέσα από την «ιεράρχηση των αναγκών του ανθρώπου» προκειμένου να επιτυγχάνεται  «η αέναη θέληση του για εξέλιξη», αλλά  και από την «μετρήσιμη βιωσιμότητα των πόρων», σε συνδυασμό με την  «άρση των τεράστιων ανισοτήτων που διαχρονικά δεν επιτρέπουν την ειρηνική συμβίωση στην ανθρωπότητα».

Έδωσα ιδιαίτερη έμφαση δε στην δημιουργία «σύγχρονων χρηματοοικονομικών εργαλείων, που παρόμοιά τους δεν υπήρξαν ποτέ στο παρελθόν», για την αντιμετώπιση της παρούσας επιδημιολογικής κρίσης.

Με τις τελευταίες αποφάσεις της ΕΕ φαίνεται να πιάνει η ευχή για «επικράτηση της λογικής, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής, προς το συμφέρον των Λαών της Ευρώπης και όχι η λογική συσσώρευσης κεφαλαίου και αποθεμάτων των ισχυρών».

Η φράση μου τότε «Γι΄ αυτό πρέπει να διαφυλάξουμε το κοινό μας σπίτι, που είναι η Ευρώπη … με κάθε τρόπο και θα τολμούσα να πω με κάθε τίμημα…», σε κάποιους ( ελάχιστους ευτυχώς) δεν άρεσε, σήμερα ελπίζω να αναθεωρήσουν.

Τώρα αυτό που προέχει είναι να σχεδιαστεί ο τρόπος απορρόφησης και διάθεσης των πόρων, οι οποίοι  αποτελούν σίγουρα σοβαρό εργαλείο για να δημιουργηθούν σταθερές βάσεις ανάπτυξης και να μπει η αγορά και η οικονομία σε μία νέα υγιή τροχιά.

Πολλοί σήμερα προτείνουν (ως λύση), για τη διαχείριση και διάθεση αυτών των πόρων, να δοθεί έμφαση στην αύξηση της ζήτησης. Πράγματι αυτή η λογική που κίνησε τα γρανάζια της παγκόσμιας οικονομίας για πολλές δεκαετίες και έφερε την παγκοσμιοποίηση, επιτυγχάνοντας τη μείωση του κόστους στην παραγωγή (εκμεταλλευόμενη στο έπακρο τον τρίτο κόσμο) αλλά και στην εφοδιαστική αλυσίδα, μας έφερε μέχρι εδώ.

Μετά τις αλλεπάλληλες κρίσεις (οικονομικές, επιδημιολογικές κλπ) αναρωτιέμαι αν αυτό είναι το μοντέλο που πρέπει να (ξανα) ανακαλύψουμε και να εφαρμόσουμε. Άραγε κανένα μάθημα δεν πήραμε ;

Ας το ξεκαθαρίσουμε.

Σαφώς η μέριμνα για αύξηση της ζήτησης (με οικονομικές ενισχύσεις, επιδόματα, επιχορηγήσεις, εκπτώσεις κλπ) είναι ΕΝΑ θέμα, αλλά δεν ( πρέπει να) αποτελεί το μόνο (και μεμονωμένο) ζητούμενο, χωρίς αυτό να συνδυάζεται από πολλά και σύνθετα άλλα οικονομικό- κοινωνικά μέτρα.

Κατά τη γνώμη μου μεγάλο στοίχημα αποτελεί η ενίσχυση της παραγωγικής βάσης της χώρας, σε κάθε τομέα (πρωτογενή και δευτερογενή) της οικονομίας.

Η αύξηση της ζήτησης χωρίς την διασφάλιση ότι αυτή θα καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από την εγχώρια παραγωγή, θα οδηγήσει σύντομα σε (ανεξέλεγκτο) ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σε κατάρρευση των τοπικών μονάδων παραγωγής και εν τέλει σε μια νέα πτώχευση.

Η παρούσα κρίση απέδειξε ότι το μυστικό για την αποφυγή νέων κρίσεων είναι η μείωση των αλληλεξαρτήσεων ( εκτός του ενιαίου Ευρωπαϊκού χώρου που θεωρώ αυτονόητη την κοινή στρατηγική για όλα τα Μέλη) και η ενίσχυση των ιδιαίτερων δυνατοτήτων παραγωγής της κάθε Χώρας.

Η Ευρώπη δεν πρέπει να στηρίζεται στις εισαγωγές φτηνών μεν προϊόντων αλλά αμφίβολης ποιότητας, που σε αρκετές περιπτώσεις δεν καλύπτουν τα στάνταρ της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.  Αυτή η λογική οδηγεί αφενός σε απόλυτη εξάρτηση από τρίτες Χώρες και αφετέρου σε μαρασμό τις εγχώριες παραγωγικές μονάδες τις οποίες αντιθέτως θα πρέπει να τις ενισχύσει και να επενδύσει στην περαιτέρω ανάπτυξή τους.

Η Ελλάδα ως μέλος της ΕΕ δεν μπορεί σαφώς να στοχεύσει ( και δεν πρέπει ) στη μείωση του ( εργασιακού) κόστους, για να γίνει ανταγωνιστική. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Χώρας μπορεί να γίνει η ποιότητα ( κι όχι η ποσότητα η οποία είναι πεπερασμένη) των προϊόντων και των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Σε αυτό μπορεί να βοηθήσουν σε μεγάλο βαθμό οι νέες τεχνολογίες, η καινοτομία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές μελέτες) που θα συμβάλλουν στη μείωση του κόστους παραγωγής.

Με τον εκσυγχρονισμό των παραγωγικών μέσων στην αγροτική παραγωγή και στη μεταποίηση, αλλά και με την επένδυση, έστω τώρα, στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση (που απογειώνει την ανθρώπινη αντιληπτικότητα, επινοητικότητα και δημιουργικότητα), χωρίς να ξεχνάμε την ανάγκη για αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό των διοικητικών και πολιτικών δομών της Πολιτείας, μπορούμε να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο μέλλον.

30/5/2020

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr