Ο Γιάννης Πανούσης είναι Καθηγητής Εγκληματολογίας του Παν/μιου Αθηνών

Η πόλις μας έγινε καθρέφτης αδιάψευστος

της νέας γαλήνης 

που εγκαθιδρύθηκε στις καρδιές και στα λόγια μας

Αντώνης Μακρυδημήτρης, Μέρες 2020

Δεν είναι του παρόντος ν’ αναφερθούμε στην ιστορική  ίδρυση και πολιτική/διοικητική δομή και λειτουργία του Ελληνικού Κράτους. Άλλωστε είναι γνωστό ότι οι σύγχρονες κρατικές υπηρεσίες στην Ελλάδα επιβλήθηκαν ή επηρεάστηκαν από τα μοντέλα ξένων δυνάμεων. Έτσι ως εξαρτημένη περιφερειακή και οικονομικά δέσμια η χώρα μας υιοθετούσε πάντοτε πρότυπα όχι πάντα συμβατά  με τις παραδόσεις της.

Βασικός άξονας η οργανική ενότητα του Κράτους – Έθνους, όπου οι αυτονομίες και οι διαφωνίες δεν γίνονταν εύκολα αποδεκτές. Κοινωνικές ομάδες και υποομάδες ενσωματώνονταν υποχρεωτικά  στο Κράτος.

Το συγκεκριμένο  Κράτος επιβίωνε καταπατώντας ακόμα και το δικό του  νόμο και διαμορφώνοντας ιδιότυπα δίκτυα πελατειακών και κομματικών σχέσεων, δίκτυα που είχαν διαβρώσει όλη τη ραχοκοκαλιά του κρατικού και δημόσιου μηχανισμού

Η συνταγματική οργάνωση της κυρίαρχης εξουσίας του Κράτους, το Πολίτευμά του, προφανώς δεν συμπίπτει με ένα ιδεατό πρότυπο αλλά μορφοποιεί τη δυναμική των πολιτικών, κοινωνικών σχέσεων.

 Η άσκηση της εξουσίας μπορεί να επαφίεται σε κόμματα, ομάδες πίεσης, άτυπα κέντρα δεν επιτρέπεται όμως να υπερβαίνει το συνταγματικό πλαίσιο και το δημόσιο συμφέρον. Αυτά ως προς το θεωρητικό μέρος. Ήρθε όμως απρόσκλητος ο Κορονοϊός και άλλαξε τα δεδομένα και την ατζέντα.

Το σύγχρονο κοινωνικό Κράτος, η πολιτική εξουσία και η διοίκηση, δεσμεύονται εφεξής ως προς την αποτελεσματικότητα στην πραγμάτωση των κοινωνικών δικαιωμάτων και όχι μόνον ως προς τη διαχείριση των οικονομικών μεγεθών.

Άρα η θετική παρέμβαση στην οργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών και η προστασία του αγαθού της υγείας και της ζωής καθίσταται τώρα το μέγα ζητούμενο.

 Το δημόσιο συμφέρον ταυτίζεται με τη διαφύλαξη του  status ζωής και του προσδόκιμου επιβίωσης των πληττομένων και των κινδυνευόντων πολιτών.

Η δικαιοκρατική κρατική εξουσία αναγνωρίζει την προτεραιότητα και την πρωταρχικότητα των κανόνων δικαίου (sub lege και όχι μόνο per leges),αλλά η Σωτηρία της Πατρίδας και της Κοινωνίας νομιμοποιούν όλα τα αναγκαία μέτρα και τους περιορισμούς.

Όσο είναι ανεπίτρεπτο να παραβιάζουμε ελευθερίες, επικαλούμενοι έκτακτες ανάγκες π.χ για  δημοσιονομικούς λόγους, άλλο τόσο παράλογο είναι τη στιγμή της στάθμισης των γενικών κινδύνων από μία Πανδημία να προτάσσουμε δήθεν ατομικά δικαιώματα

Αναρωτώνται ορισμένοι σήμερα χωρίς Κράτος πώς θα προστατεύονταν οι ελευθερίες; Κι επιπλέον: αν συνιστά μορφή ‘ελευθερίας’ η αποδοχή του προσωπικού ρίσκου μόλυνσης, προφανώς αυτό το ‘δικαίωμα’ δεν επεκτείνεται και στη διακινδύνευση της ζωής του άλλου.

Η άρνηση υπακοής  δεν σημαίνει  ότι δικαιούσαι ν’ αρνείσαι τα πάντα και πάντοτε χωρίς να συνεκτιμάς το γενικότερο συμφέρον.

Άλλωστε όλοι είμαστε όπως έλεγε ο Μαρξ παιδιά του καιρού μας (και όχι των χθεσινών ουτοπιών μας). Κι αυτή την περίοδο οι καιροί απαιτούν πειθαρχία για το κοινό καλό, πειθαρχία την οποία οφείλουν να επιδείξουν άπαντες, ακόμα κι όσοι ενδιαφέρονται περισσότερο για τις ιδέες και λιγότερο για τους συνανθρώπους.

Με τα σημερινά συγκεκριμένα εργαλεία θα χειριστούμε τα σημερινά συγκεκριμένα προβλήματα καθώς καμία θεωρία δεν καλύπτει και δεν εγγυάται το χρόνο και το περιεχόμενο της μετάβασης στην Επόμενη Μέρα, ακόμα και αν πηγαίνουμε προς τον Παράδεισο.

Τα υπόλοιπα αποτελούν προφάσεις εν αμαρτίαις…

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.

The article expresses the views of the author

iPorta.gr