Ο Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος ασχολείται με την δημοσιογραφία, την κριτική λογοτεχνίας και την ποίηση
Πόσα και πόσα δεν γράφτηκαν το τελευταίο διάστημα για την υπόθεση του κατά συρροή δολοφόνου της Κύπρου. Από την πρώτη στιγμή τα μέσα ενημέρωσης αποφάνθηκαν για τον τύπο του εγκλήματος και τοποθέτησαν τον δράστη στην κατηγορία του Serial Killer. Πόσα, όμως, γνωρίζουμε –πραγματικά- γι’ αυτή την ιδιαίτερη υπόθεση;
Πριν αναφερθούμε αναλυτικά σ’ αυτά, θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε κάποιους όρους που θα χρησιμοποιηθούν στην συνέχεια του άρθρου.
Το φαινόμενο των πολλαπλών ανθρωποκτονιών (multicides) έχει απασχολήσει εδώ και χρόνια την επιστημονική κοινότητα. Δυστυχώς, μέχρι και σήμερα, ελάχιστα γνωρίζουμε γι’ αυτόν τον ιδιαίτερο τύπο εγκλήματος. Σύμφωνα με τον κλασικό κανόνα, κατά συρροή δολοφόνος είναι εκείνος που τελεί τρεις ή και περισσότερες ανθρωποκτονίες με πρόθεση και σε ξεχωριστούς τόπους. Επίσης, μεταξύ των ανθρωποκτονιών υπάρχει ένα διάστημα αποφόρτισης [cooling- off period). Ο κανόνας αυτός, όμως, είναι ελλιπέστατος, γι’ αυτό χρειάστηκε να προστεθούν και κάποιοι επιπλέον παράγοντες, όπως το επαναλαμβανόμενο της ανθρωποκτονίας, το ότι –κατά κανόνα- δεν υπάρχει διαπροσωπική σχέση μεταξύ δολοφόνου και θύματος, το κίνητρο του δράστη που περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στο να σκοτώσει και το ιδιότυπο του κινήτρου, όπου φαίνεται να είναι εγγενές στην προσωπικότητά του.
Για να μπορέσουμε δε να μιλήσουμε καθαρά για Serial Killer θα πρέπει να αναφερθούμε σε ανθρωποκτονίες που ως κίνητρό τους έχουν –κυρίως- την διεστραμμένη σεξουαλική ικανοποίηση και που ο τρόπος τέλεσής τους έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ένας τέτοιος δράστης, συνήθως, φαντασιώνεται σκηνές βίαιης επικυριαρχίας και βασανισμού. Όπως αναφέρει κι ο R. Markman, στο βιβλίο του Alone with the Devil: Famous cases of acourtroom psychiatrist, οι serial killers «στερούνται πλέγματος εσωτερικών απαγορεύσεων και συνείδησης, η οποία είναι αυτή που εμποδίζει τον μέσο άνθρωπο να αφήσει εντελώς αχαλίνωτη την συμπεριφορά του εκφράζοντας έτσι τις πιο βίαιες και πρωτόγονες παρορμήσεις του». Γι’ αυτό, άλλωστε, και τα εγκλήματα αυτά χαρακτηρίζονται από υπερβολική βιαιότητα.
Είναι ο «Ορέστης» Serial Killer;
Επανερχόμενοι –τώρα- στην υπόθεση του «Ορέστη», ας επεξεργαστούμε τα λιγοστά στοιχεία που έχουμε στην κατοχή μας.
Επικεντρώνοντας την προσοχή μας στα χαρακτηριστικά των θυμάτων οφείλουμε να προσέξουμε τα εξής: μιλούμε για αλλοδαπές γυναίκες, μελαχρινές με μακριά ίσια μαλλιά. Έχουν, επίσης, κοινά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, κυρίως η Mary Rose και η Arian Losano. Οι ομοιότητες, όμως, φτάνουν ως εκεί;
Ο δράστης προσέλκυε τα θύματά του μέσα από την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Badoo. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα είναι μια από τις πιο γνωστές ηλεκτρονικές πλατφόρμες γνωριμιών. Μήπως, λοιπόν, οι γυναίκες αυτές ήταν μοναχικές, με χαμηλή αυτοϊδέα και με δυσκολία στην σύναψη ερωτικών σχέσεων; Μήπως, επίσης, μ’ αυτό τον τρόπο ο δράστης έπαιζε το παιχνίδι του θηρευτή, το οποίο ήταν κι ένας τρόπος επιβεβαίωσής του;
Τώρα, όσον αφορά τον τρόπο τέλεσης των εγκλημάτων, από τα λεγόμενα του ίδιου, οι γυναίκες αυτές στραγγαλίστηκαν. Τα εγκλήματα των serial killers που στραγγαλίζουν (με τα χέρια) τα θύματά τους είναι, συνήθως, εγκλήματα προσωπικού τύπου. Δηλαδή, τα θύματα τους είναι γνωστά ή μπορεί να έχουν και στενές σχέσεις μαζί τους.
Αναφέρεται δε ότι μερικές γυναίκες βρέθηκαν δεμένες ενώ άλλες όχι. Το δέσιμο έγινε πριν ή μετά τον στραγγαλισμό τους; Υπήρξε, τελικά, ερωτική επαφή με τα θύματα;
Εάν δεν έχουμε ενδείξεις για ερωτική επαφή πριν ή μετά την δολοφονία τους, τότε πως μιλάμε για serial killer[1];
Δημοσιεύματα αναφέρουν πως (με τις έως τώρα πληροφορίες) ο «Ορέστης» έδρασε με τρεις διαφορετικούς τρόπους. Κάτι όχι και τόσο συνηθισμένο για έναν τέτοιου τύπου δράστη. Επίσης, εκτός από τον τρόπο δράσης, σε περιπτώσεις serial killer, ύψιστης σημασίας είναι κι ο παράγοντας υπογραφή. Με τον όρο υπογραφή εννοούμε μια ψυχαναγκαστική- τελετουργική πράξη που πρέπει να κάνει ο δράστης για να επέλθει η ικανοποίησή του. Η υπογραφή είναι πάντοτε σταθερή σε κάθε του έγκλημα. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να υπάρχει στον συγκεκριμένο δράστη κι αυτός είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που θα πρέπει να μας κάνει να αμφιβάλουμε, για το κατά πόσο ο συγκεκριμένος δολοφόνος ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία.
Το προφίλ του «Ορέστη»
Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ και στο προφίλ που διέρρευσε αυτές τις μέρες. Ο ψυχίατρος κ. Σίμος Κυριακίδης σκιαγραφώντας το προφίλ του δράστη ανέφερε μεταξύ άλλων: είναι «ψυχοπαθητικός και όχι σχιζοφρενής […] ένα από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός δολοφόνου, ενός ανθρώπου που έχει ψυχοπαθητική διαταραχή προσωπικότητας, είναι η εξαπάτηση και η παραπλάνηση […] είναι η καθημερινή του δράση και πράξη. Είναι τρόπος ζωής[2] για τον ίδιο αυτή η τακτική»[3]. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;
Τα άτομα με ψυχοπαθητική διαταραχή προσωπικότητας ή αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, όπως αναφέρει ο McCord, “είναι μη κοινωνικά, επιθετικά, πολύ παρορμητικά που αισθάνονται ελάχιστη ή και καθόλου ενοχή και είναι ανίκανα για μακροχρόνιους συναισθηματικούς δεσμούς με άλλα ανθρώπινα όντα”. Επιπλέον, τα άτομα αυτά είναι ανίκανα να ακολουθήσουν οποιονδήποτε κανόνα.
Στην περίπτωση του «Ορέστη» θα ήταν λίγο δύσκολη η παρουσία μιας τέτοιας διαταραχής. Ως στρατιωτικός δεν θα μπορούσε να δρα παρορμητικά ούτε σαφώς να μην υπακούει στους αρκετά αυστηρούς κανόνες του στρατού. Επίσης, η καθημερινή δράση –που αναφέρει ο ψυχίατρος- δεν επιβεβαιώνεται, προς το παρόν, από το “ιστορικό” του δράστη.
Κλείνοντας, θα πρέπει να επισημάνουμε πως τα στοιχεία είναι πάρα πολύ λίγα για να μπορούμε να αναφερθούμε σε serial killer. Επίσης, περιμένουμε τα πορίσματα του αγγλικού επιτελείου, καθώς και τα πορίσματα των ιατροδικαστικών αναλύσεων.
Έως τότε όλα ανήκουν στον χώρο του πιθανού (ή και του φανταστικού)…
[1] Ειδικά στα εγκλήματα υπερβολικής βιαιότητας για τους serial killers η ίδια η πράξη αποτελεί πηγή υπέρτατης απόλαυσης, η οποία κορυφώνεται επιφέροντας βάναυση και θανατηφόρα πλήγματα στο θύμα. Στην ρίζα αυτών, όμως, υπάρχει η σεξουαλική (διαστροφική) ικανοποίηση.
[2] Ο ψυχίατρος, επίσης, μιλά για σεξουαλική διαστροφή χωρίς να έχουμε ακόμα ενδείξεις για σεξουαλική δραστηριότητα με τα θύματα. Φαίνεται να χτίζει το προφίλ του «Ορέστη» βασιζόμενος περισσότερο στην θεωρία παρά στην κλινική εικόνα…
[3]Σκιαγραφώντας το προφίλ του κατά συρροήν δολοφόνου της Κύπρου: https://www.koutipandoras.gr/article/skiagrafontas-profil-toy-kata-syrroin-dolofonoy-tis-kyproy
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις τουσυντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr