Η Δρ. Δέσποινα Κατσώχη είναι ογκολόγος – ακτινοθεραπευτής, εξειδικευμένη στις νεότερες τεχνικές της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας και στους συνδυασμούς των θεραπευτικών ογκολογικών σχημάτων.

Η αντιμετώπιση του καρκίνου στην τρίτη ηλικία χρήζει ιδιαίτερης φροντίδας όχι μόνο γιατί αυξάνεται η συχνότητα εμφάνισης του- μετά τα 85 παρουσιάζει μία αύξηση 3,5 % επιπλέον στους άντρες ενώ στις περισσότερες ηλικιακές ομάδες είναι η πρώτη αιτία θανάτου – αλλά και γιατί με την πάροδο της ηλικίας είμαστε περισσότερο ευάλωτοι, άρα μειώνεται η αντοχή του οργανισμού  μας σε θεραπείες, όπως αυτές του καρκίνου.  Το 60 %  νέων περιστατικών καρκίνου είναι άνω των 65 ενώ το 70% αυτών των ασθενών θα καταλήξουν από καρκίνο.

Δεν ανέχονται το ίδιο όλοι οι ηλικιωμένοι  τις αντικαρκινικές θεραπείες και κρίσιμος παράγοντας γι’ αυτό είναι τα συμπαρομαρτούντα νοσήματα που εμφανίζουν πέρα από τις φυσιολογικές φθορές στη λειτουργία των οργάνων, την  αδυναμία, τη μειωμένη πρόσληψη τροφής την απώλεια βάρους αλλά και την κατάθλιψη που χαρακτηρίζουν την τρίτη ηλικία και οδηγούν στη μείωση της δύναμης άρα και στην ελάττωση των δραστηριοτήτων.

Η ευθραυστότητα είναι η συνθήκη εκείνη θεωρητικά κατά την οποία αυξάνεται το ευάλωτο του ανθρώπου και μειώνονται οι ρεζέρβες του οργανισμού και οι δραστηριότητες όλων των συστημάτων. Με σειρά κριτηρίων που έχουν θεσπιστεί επιχειρούμε να  διαγνώσουμε την αντοχή του ασθενούς σε συγκεκριμένες θεραπείες, τη βιολογική και την λειτουργική κατάστασή του και να του παρέχουμε σταδιακή και προσαρμοσμένη ενημέρωση και φροντίδα, σε μία περίοδο της ζωής του που ο καρκίνος του κάνει να αισθάνεται φοβισμένος, ανήμπορος και ευάλωτος.

Πολλά ειδικά ερωτηματολόγια μας βοηθούν  να κατηγοριοποιήσουμε την κατάσταση του ηλικιωμένου ασθενούς και να ζυγίσουμε το πιθανό όφελος της θεραπείας αλλά και τις πιθανές παρενέργειες που μπορεί να θέσουν σε δοκιμασία την ανοχή του ασθενή. Με τη βοήθεια εξειδικευμένων εξετάσεων προσδιορίζουμε  πλέον την μορφή αλλά και  την αναγκαιότητα της θεραπείας αλλά και  το προσδόκιμο ενός ασθενή.

Η ακτινοθεραπεία θεωρείται  αποτελεσματική και πολύ καλά ανεκτή από τους ηλικιωμένους, καθώς δεν υπάρχουν ιδιαίτερες αντενδείξεις, τόσο στις ριζικές θεραπείες, όσο και στη χορήγηση παρηγορητικών θεραπειών για την απαλλαγή του ασθενή, από κάποια συμπτώματα.  Πολλοί ασθενείς  σ ’αυτή την ηλικία, μπορούν να υποβληθούν σε μία θεραπεία όπως ένας νεότερος ασθενής,  όπως στον καρκίνο του προστάτη και στον καρκίνο του μαστού.  Παρόλα αυτά υπάρχουν γιατροί οι οποίοι διστάζουν να οδηγήσουν τους ασθενείς σε τέτοιες θεραπείες, γιατί φοβούνται ότι ο ασθενής δεν θα έχει τις απαραίτητες αντοχές. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να βαδίζουμε με βάση την πραγματική εικόνα της κατάστασης του ασθενή.  Είναι γεγονός ότι στον καρκίνο του προστάτη, στο γλοιοβλάστωμα του εγκεφάλου, οι ενδείξεις είναι σαφείς, ανεξάρτητα από την ηλικία για το αν ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε θεραπεία. Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις όπως στον καρκίνο του πνεύμονα, όπου η ταυτόχρονη ακτινοχημειοθεραπεία -όταν απαιτείται- να εμφανίζει  υψηλότερο βαθμό παρενεργειών οπότε μπορούμε να εφαρμόσουμε  παραλλαγή της διαδοχής των θεραπειών και λιγότερο ταυτόχρονες θεραπείες που σημαίνει ταυτόχρονες τοξικότητες.

Η πρόοδος της ακτινοθεραπείας, με τα πλάνα τρισδιάστατων ή διαμορφούμενης έντασης ακτινοβολίας, η  στερεοτακτική ακτινοθεραπεία, είναι μέθοδοι που προσφέρουν σημαντική ποιότητα στη βελτίωση της ζωής των ασθενών ή ακόμα και ίαση ενώ τους απαλλάσσουν από σειρά προβλημάτων. Η ακτινοθεραπεία αποτελεί επίσης αποτελεσματικό μέσο στον έλεγχο του πόνου σε καρκινοπαθείς, με οστικές μεταστάσεις. Όσον αφορά στον καρκίνο του μαστού οι μεγαλύτερες  σε ηλικία γυναίκες βιώνουν μεγαλύτερη νοσηρότητα και περισσότερες υποτροπές σε σχέση με τις νεότερες επειδή ακριβώς δεν μπορούν να δεχθούν ριζικές θεραπείες λόγω της προχωρημένης ηλικίας τους.

Με βάση τα παραπάνω αποτελούν προτεραιότητα η ακριβής εκτίμηση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο ασθενής και η συνακόλουθη παροχή ιατρικής και ψυχολογικής φροντίδας που θα τον κάνει  να συνειδητοποιήσει  ότι ενδιαφερόμαστε για την ποιότητα της ζωής του, γνωρίζουμε επακριβώς τη φύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει και είμαστε ικανοί και αποφασισμένοι να τον βοηθήσουμε.