Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος  με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical  Anthropology

«Όλος ο πόλεμος βασίζεται στην παραπλάνηση» έλεγε ο Σουν Τζουν τον 5ο αιώνα π.χ. Ενώ « Inter arma silent leges» δηλαδή «Ανάμεσα στα όπλα οι νόμοι σιγούν» είπε τέσσερις αιώνες μετά ο Κικέρων. Προφανώς ο Πούτιν «εφάρμοσε» και τα δυο ρητά με την χθεσινή «ειρηνική επέμβαση» στην Ουκρανία. Αλλά αλήθεια : ποια η βαθύτερη δομική ανάλυση του πολέμου ως διαχρονικό ιστορικό γεγονός;

« Ο πόλεμος είναι ιδιαίτερο στοιχείο του συστήματος κοινωνικών σχέσεων που επικρατεί σε κάθε εποχή. Έχει μια διαρκή παρουσία, συνοδεύει ή επιλύει τους ανταγωνισμούς, εισάγει σε νέα καθεστώτα συσσώρευσης κεφαλαίου ή παρεμβαίνει έμμεσα και άμεσα ενάντια σε πραγματικές απόπειρες αμφισβήτησης της κυριαρχίας του: επαναστάσεις, σοσιαλισμός, εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα. Ο πόλεμος μικρής ή μεγάλης κλίμακας είναι μέσα στην λογική των πραγμάτων»( Ρ.Ρινάλντι, Δρόμος, 19/2).

Αυτή ακριβώς η «λογική των πραγμάτων» έχει την συστημική σφραγίδα από τις μιντιακές διαύλους και υποδεικνύει ως « ορθολογικές» τις στρατιωτικές συνδρομές μικρών χωρών με βάση τα κλασικά δυτικά αξιώματα περί συμμαχιών σε επίπεδο γεωπολιτικής και διεθνών σχέσεων.

Δεν ωφελεί και πολύ  να ξέρουμε επακριβώς την κατάσταση στην Ουκρανία. Δεν έχει σημασία να αναλύουμε την εμπλοκή σε τοπικό επίπεδο και τους εκεί συσχετισμούς δυνάμεων, όταν οι ηγεμονικά κυρίαρχες χώρες είναι που πρωτοστατούν παρασκηνιακά στο θέατρο των επεμβάσεων.

Ο πόλεμος έχει «μετόπισθεν». Έχει αφανείς και εμφανείς δυναμικές ιστορικές ρίζες. Έχει ισχυρές  συσχετίσεις με τους ευρύτερους ιστορικούς κύκλους του καπιταλιστικού συστήματος : «καταστροφή και απαξίωση παραγωγικών δυνάμεων και ταυτόχρονη επιτάχυνση τεχνολογικού τομέα»(ο.π.). Άλλωστε, δομική ήταν η κρίση που αντιμετώπιζε το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα πριν τους δυο παγκόσμιους πολέμους.

Ηγέτες του σύγχρονου κόσμου δρουν ως γνήσιοι ιμπεριαλιστές ακολουθώντας την διαχρονική και έντονα ανταγωνιστική κούρσα ισχύος και επιβολής σε επικράτειες με μωσαϊκό πληθυσμών( εθνικών και θρησκευτικών διαφόρων). Ας το ομολογήσουμε : μας βολεύει να ξεχωρίζουμε τον «ορθολογικό» δυτικό πόλο ηγεμονίας από αυτόν της Ρωσίας και της Κίνας. Η ηγεμονία όμως  είναι ιμπεριαλιστική από μόνη της απ όπου και αν προέρχεται, όπου και αν στοχεύει. Η χωροχρονική αμερικανική ισχύς -με την συμμαχία ΝΑΤΟ και ΕΕ – θα «συναντούν» για καιρό  στο μέλλον την επεκτατική και μιλιταριστική στρατηγική του τακτικιστή Πούτιν αλλά και τον κινεζικό κίνδυνο εξ Ανατολής.

Αναρωτιέται δικαιολογημένα ο J. Le Goff αν πρέπει «να κόβουμε την Ιστορία σε φέτες». Αν πρέπει να βλέπουμε τις περιοδικές αναδιαρθρώσεις ισχύος και τις γεωπολιτικές αναταράξεις ως δομικά συστατικά της ιστορικής συνέχειας του κοινωνικοοικονομικού συστήματος, δηλαδή του καπιταλισμού στην πλειονότητα των εθνών.

Σήμερα είναι εμφανές ότι « όλες οι δυνάμεις ως προσωποποιήσεις του κεφαλαίου και των αναγκών του για κέρδη, αναζητούν νέα καθεστώτα συσσώρευσης. Μέσα στο καθεστώς της δομικής κρίσης η πίτα συρρικνώνεται και ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε διαφορά κέντρα οξύνεται θηριωδώς. Η Δύση οφείλει να αντιμετωπίσει την φθίνουσα πορεία της και τα φαινόμενα ενδόρρηξης μέσα στα διευθυντήρια της και να καλύψει ένα έλλειμμα στρατηγικής»(ο.π.)

Το δε διαχρονικό ελληνικό σύνθημα θυμικής υπενθύμισης της κοσμικής μας ταυτότητας ( «ανήκομεν εις την Δύσης») που πρόσφατα ακούστηκε στην Βουλή μετά από δεκαετίες, δεν είναι τίποτα άλλο από μια σημειολογική υπενθύμιση(« ανήκομεν στον δυτικό καπιταλισμό») ώστε να νομιμοποιείται περισσότερο ο ελεγχόμενα ως αναγκαίος μιλιταριστικός εκσυγχρονισμός στην άμυνα της χώρας.

Οι νεκροί όμως στρατιώτες και άμαχοι στην Ουκρανία( και σε κάθε «Ουκρανία» αυτού του πλανήτη) δεν είναι το μακάβριο αποτέλεσμα σύγκρουσης κοσμοθεωριών, Ανατολής- Δύσης ή δημοκρατικών- αυταρχικών ηγεμονικών δυνάμεων. Είναι κάτι πολύ βαθύτερο, ριζωμένο σε πανάρχαιες κατακτητικές ανθρώπινες ορμές, σε αιώνιες τάσεις και ροπές των ισχυρών για επέκταση και εξάπλωση, ειδικά μετά την ολοκληρωτική επικράτηση οικονομικών συστημάτων που ευνόησαν την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, αλλά και καταδυνάστευσης ολόκληρων λαών από άλλους κυρίαρχους κονκισταδόρες…