Η παγκρεατίτιδα είναι οξεία ή χρόνια φλεγμονή που προκαλείται όταν τα πεπτικά ένζυμα που παράγει το πάγκρεας για να διασπάσουν λίπη και πρωτεΐνες, ενεργοποιούνται μέσα στο όργανο, πριν φτάσουν στο λεπτό έντερο.

Το πάγκρεας  παράγει την ινσουλίνη, η οποία μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ενώ επιτρέπει στο σώμα να αποθηκεύει ενέργεια από την τροφή.

Στην οξεία παγκρεατίτιδα, ο πόνος εμφανίζεται ξαφνικά ενώ στη χρόνια αναπτύσσεται σταδιακά και δεν είναι έντονος ή απουσιάζει. Συνήθως, οφείλεται στις πέτρες της χοληδόχου κύστης οι οποίες εμποδίζουν το πάγκρεας να λειτουργήσει σωστά αλλά και σε κακές συνήθειες, όπως η χωρίς μέτρο κατανάλωση λίπους και αλκοόλ. Μπορεί να προκληθεί και από υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα, τραυματισμό  ή χειρουργική επέμβαση στην περιοχή της κοιλιάς, φαρμακευτικές αγωγές, έκθεση σε ορισμένα χημικά, στο κάπνισμα  ή σε παθήσεις όπως η κυστική ίνωση.  Το οικογενειακό ιστορικό λειτουργεί επιβαρυντικά. Τη θεραπεία καθορίζει η αιτία που προκάλεσε την παγκρεατίτιδα.

Ύποπτα συμπτώματα

Κοιλιακός πόνος. Εκδηλώνεται σαν κάψιμο, στην άνω περιοχή της κοιλιάς, πίσω από το στομάχι, στην αριστερή πλευρά και κάτω από τα πλευρά. Κάνει την εμφάνισή του αμέσως μετά το φαγητό,  μόλις πιούμε νερό ή κάποιο ρόφημα και είναι  πιο έντονος αν καταναλώσουμε λιπαρές  τροφές ή ξαπλώσουμε ανάσκελα γιατί τότε το πάγκρεας πιέζεται περισσότερο.

Πυρετός. Τον προκαλεί η φλεγμονή από τα ένζυμα που επιτίθενται στο πάγκρεας.

Ναυτία με ή χωρίς εμετό. Συνοδεύεται από πονοκέφαλο, αίσθημα κόπωσης, δυσκολία συγκέντρωσης και οξύθυμη διάθεση.

Απώλεια βάρους. Όταν το πεπτικό δεν επεξεργάζεται σωστά τις τροφές, ο οργανισμός δεν προσλαμβάνει τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες.

Ταχυκαρδία. Η καρδιά επιταχύνει το ρυθμό της αναπνοής, επειδή το ανοσοποιητικό δεν έχει επαρκή ενέργεια.

Καρκίνος στο πάγκρεας

Θεωρείται “σιωπηλή νόσος”, διότι αρχικά δεν προκαλεί συμπτώματα ή είναι παρόμοια με άλλων ασθενειών: πρόβλημα δημιουργεί κι η  ανατομική θέση του παγκρέατος, βαθιά στην κοιλιά. Η διάγνωση σπάνια γίνεται στα αρχικά στάδια ενώ η νόσος έχει την τάση να δίνει νωρίς μεταστάσεις. Έτσι, συχνά, όταν γίνει η διάγνωση, η νόσος έχει ήδη διηθήσει λεμφαδένες, αιμοφόρα αγγεία και άλλους ιστούς ή όργανα.

Αν και αποτελεί μόνο το 2% των καρκίνων που εκδηλώνονται ετησίως,  είναι η τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτων λόγω καρκίνου.  Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για την εκδήλωσή του είναι η ηλικία (συχνότερος σε άνω των 60), το φύλο (άνδρες), το κάπνισμα, ο διαβήτης, η χρόνια παγκρεατίτιδα και το οικογενειακό ιστορικό. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι εμφανίζουν τους παραπάνω παράγοντες, θα νοσήσουν ούτε ότι δεν μπορεί να νοσήσουν όσοι δεν εμφανίζουν αυτούς τους παράγοντες κινδύνου.

Τί να κάνω;

Για να προστατεύσετε το πάγκρεας

Μειώστε δραστικά επεξεργασμένες τροφές και υδατάνθρακες.

Όχι στο κάπνισμα.

Ελάχιστο αλκοόλ.

Ναι σε φυτικές ίνες και δημητριακά ολικής άλεσης.

Όχι στο κόκκινο κρέας.

Ναι στη γαλοπούλα. Έχει λιγότερο λίπος.

Ναι στα σταυρανθή λαχανικά: μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο, κάρδαμο και λαχανάκια Βρυξελλών.

Ναι σε πρωτεΐνες από όσπρια και ψάρια.

Διατηρείστε σωστό σωματικό βάρος.

Άφθονο νερό.

Το πάγκρεας αποτοξινώνουν:

Μπρόκολο και κουνουπίδι. Με ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες.

Κουρκουμάς. Φυσικό αντιφλεγμονώδες που διεγείρει την παραγωγή ινσουλίνης.

Σκόρδο. Φυσικό αντιβιοτικό.

Κρεμμύδι. Συμβάλει στην πρόληψη αλλά απαγορεύεται στην οξεία παγκρεατίτιδα.

Κόκκινα σταφύλια. Με αντιοξειδωτική ρεσβερατρόλη που μειώνει τη φλεγμονή στο πάγκρεας.

Σπανάκι. Πηγή σιδήρου, πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β και την αντικαρκινική ουσία MGDG.

Λάχανο, σέσκουλο. Κι ακόμη γλυκοπατάτες, καρότα, καλαμπόκι και  κολοκύθα.

Σούπα λαχανικών με ντομάτα.  Οι ντομάτες παρέχουν βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά. Τα λαχανικά περιέχουν αντιοξειδωτικά και θρεπτικά συστατικά ενώ η σούπα παρέχει επιπλέον υγρά για την αποτοξίνωση του παγκρέατος.

Ρίγανη. Ισχυρά αντιυπεργλυκαιμική, ωφελεί το πάγκρεας.

Βατόμουρα και κεράσια. Εξαιρετικές πηγές αντιοξειδωτικών.