Ο Κώστας Αρβανίτης  είναι Δημοσιογράφος, Ευρωβουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α.

«SURE». Τουλάχιστον να αποδώσουμε τα εύσημα στην Κομισιόν. Διαλέγει ωραία ακρωνύμια! «SURE» σημαίνει σιγουριά. Ασφάλεια. Βεβαιότητα.

Και είναι το αρκτικόλεξο για το πρόγραμμα «Υποστήριξης για την Άμβλυνση των Κινδύνων Ανεργίας σε Περίπτωση Έκτακτης Ανάγκης» (Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency) που ανακοίνωσε χθες ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόφσκις, παρουσιάζοντάς το ως «τομή στον τρόπο με τον οποίο η Κομισιόν προσεγγίζει τις διασώσεις», «επένδυση στη διατήρηση του ανθρώπινου δυναμικού και της παραγωγικής ικανότητας στις οικονομίες μας, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις μας να επιστρέψουν στην πλήρη οικονομική δραστηριότητα μόλις περάσει η κρίση”.

Κατά τον κ. Ντομπρόβσκις, πρόκειται για ένα εργαλείο που συμβολίζει για την Κομισιόν τη στήριξη της εργασίας και την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Γιατί «η απόλυτη προτεραιότητα της Κομισιόν είναι η στήριξη των εργαζομένων και η διατήρηση όσων περισσότερων εταιρειών και αυτοαπασχολουμένων γίνεται».

Σημειώστε εδώ, ότι, ποτέ στην ιστορία της Ένωσης δεν έχει διατυπωθεί παρόμοιος ισχυρισμός. Και, μια πρώτη εκτίμηση είναι ότι μάλλον αποσκοπεί στην «αθώωση» της Επιτροπής καθώς αυτή δείχνει να αγνοεί ότι το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει είναι η πανδημία και όχι ελαττώματα στις οικονομικές πολιτικές των κρατών μελών.

Και πώς θα αναπτυχθεί αυτό το πρόγραμμα; Η Κομισιόν θα αποταθεί στις Αγορές, θα δανειστεί 100 δισεκατομμύρια ευρώ με εγγυήσεις των κρατών μελών (ύψους 25 δισεκατομμυρίων) και στη συνέχεια θα προσφέρει στα κράτη μέλη δεκαετή δάνεια, με δυνατότητα επέκτασης της περιόδου αποπληρωμής και «ευνοϊκούς όρους». Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη δεν μπορούν να αποπληρώσουν, η Κομισιόν θα μετακυλίσει «για αργότερα» τα σχετικά ομόλογα. Όσο για τα ποσά που θα λάβει το κάθε κράτος μέλος, ως δείκτης αναφοράς θα χρησιμοποιηθεί το 2% του ΑΕΠ της κάθε χώρας, με κάποιες εξατομικευμένες προϋποθέσεις ανάλογες με τη βαρύτητα της κρίσης που αντιμετωπίζει.

Είναι η πρόταση του προγράμματος SURE, η ταφόπλακα του «κορονο-ομολόγου»; Αυτή φαίνεται να είναι η πρόθεση της Κομισιόν. Είναι μια βιώσιμη εναλλακτική; Σε μια πρώτη εξέταση, τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά:

Είναι η πρόταση του προγράμματος SURE, η ταφόπλακα του «κορονο-ομολόγου»; Αυτή φαίνεται να είναι η πρόθεση της Κομισιόν. Είναι μια βιώσιμη εναλλακτική; Σε μια πρώτη εξέταση, τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά:

Γιατί επιλέγεται η δημιουργία ενός μηχανισμού δανειοδότησης που θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος των κρατών μελών, αντί για το προτεινόμενο ευρωομόλογο από εννέα ευρωπαϊκές χώρες;

Γιατί δεν προωθείται η στήριξη των κρατών μελών χωρίς δανειοδοτική μορφή, με επιβάρυνση του Κεντρικού Προϋπολογισμού;

Η πρόταση μιλάει για «εγγυήσεις δανειοδότησης». Τι είδους εγγυήσεις θα είναι αυτές; Θα αφορούν, για άλλη μια φορά τη Δημόσια Περιουσία; Δηλαδή ένα νέο Μνημόνιο με διαφορετική ονομασία; Θα είναι οι εγγυήσεις αυτές ίδιες για όλους τους δανειολήπτες;

Το υποσχόμενο «πολύ χαμηλό επιτόκιο, λόγω της χρηματοπιστωτικής αξιοπιστίας της ΕΕ» σε τι ποσοστό θα διαμορφωθεί; Θα είναι το ίδιο για όλες τις χώρες;

Περιλαμβάνονται ασφαλιστικές δικλίδες στον μηχανισμό αυτόν για τους εργαζόμενους, μια και είναι αυτοί που τελικά θα επιβαρυνθούν με το κόστος της νέας δανειοδότησης (αποπληρωμή δανείων = αυξημένη φορολογία εισοδήματος);

Και ακόμα περισσότερες οι επιφυλάξεις:

Ο μηχανισμός αυτός απαιτεί διαπραγμάτευση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ενδιαφερόμενων κρατών μελών για τη σύναψη της δανειακής σύμβασης. Μια χρονοβόρα διαδικασία για την οποία, ούτε χρονικός ορίζοντας αναφέρεται, ούτε χρόνος υπάρχει· μιλάμε για κράτη που έχουν πληγεί βαθιά και χρειάζονται ρευστότητα, τώρα!

Φαίνεται ότι το πρόγραμμα SURE θα εγκριθεί με συνοπτικές διαδικασίες και έγκριση μόνο από το Συμβούλιο. Αυτό σημαίνει ότι, το Ευρωκοινοβούλιο, δηλαδή το μοναδικό όργανο στην ΕΕ που απαρτίζεται από εκλεγμένους αντιπροσώπους των λαών της Ευρώπης – ας μην το ξεχνάμε αυτό! – είτε θα παρακαμφθεί είτε θα εξαναγκαστεί να το ψηφίσει με τη μορφή κατεπείγοντος στην επόμενη Ολομέλεια, χωρίς τη δυνατότητα κατάθεσης προτάσεων, τροπολογιών, χωρίς καμία δυνατότητα αλλαγής ή βελτίωσης. Και με το φάσμα της εργαλειοποίησης μιας αρνητικής ψήφου από την Κομισιόν: «εμείς προσφέρουμε ζεστό χρήμα. Εσείς το αρνείστε».

Όταν εξερράγη αιφνιδίως η κρίση του κορονοϊού, είχαμε έναν φόβο και μία ελπίδα.

Ο φόβος μας ήταν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει διδαχτεί τίποτα από την οικονομική κρίση του 2008 και, όταν έρθει η στιγμή να προτείνει μια λύση ανακούφισης, αυτή θα είναι μια πρόταση που θα διχάσει τα ευρωπαϊκά κράτη και θα τα χωρίσει σε καλούς και κακούς δανειολήπτες, εγχώριες αγορές με καλή και κακή πιστοληπτική ικανότητα, πειθήνιους και απείθαρχους λαούς.

Η ελπίδα μας ήταν ότι η στήριξη των ευρωπαίων πολιτών που αντιμετωπίζουν το φάσμα της οικονομικής και βιολογικής εξόντωσης – χωρίς καμία διάθεση για υπερβολές – θα γινόταν χωρίς δάνεια. Από τον κεντρικό προϋπολογισμό. Από λεφτά, δηλαδή, που έχουμε ήδη πληρώσει. Για παρόμοιους σκοπούς. Αν η Κομισιόν είχε συναίσθηση των κινδύνων, τους οποίους φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει με το πρόγραμμα SURE, δεν θα επέλεγε την επιβάρυνση των πληττόμενων χωρών με δανεισμό χωρίς μάλιστα να μεριμνά για ήδη υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα που οφείλει να απαλλάξει από επιβαρύνσεις.

Ο φόβος μας δείχνει να επαληθεύεται. Η ελπίδα μας να σβήνει. Η κυρία Φον ντερ Λάιεν πρέπει να μιλήσει. Και να πάρει θέση. Άμεσα. Γιατί, ως τώρα, το μόνο που μας μένει από την εξαγγελία αυτού του «φιλόδοξου προγράμματος» είναι ότι το SURE είναι ένας απλός ευφημισμός. Και σημαίνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που υπονοεί:

«Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν». Πολύ κακό για το τίποτα.

Διορθώνω: «τίποτα» για τον ευρωπαίο πολίτη. Γιατί από τα δάνεια, πάντα κάποιος χάνει· και κάποιος πλουτίζει.

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.  

The article expresses the views of the author

iPorta.gr