Ο Πάνος Καπώνης* είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, τ. Επ. Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Φαρμακευτική), ποιητής, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας  Έχει συγγράψει οκτώ πανεπιστημιακά συγγράμματα φαρμακευτικού δικαίου.Λογοτεχνική ιστoσελίδα : http://logos.caponis.gr.

ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ [Π27]

Εγώ, εσύ και το τηλέφωνο

[«ὅτι οὐδὲν διαφέρει ἢ μὴ κεῖσθαι ἢ μὴ χρῆσθαι.»]

[σε τίποτα δεν διαφέρει το να μην υπάρχουν νόμοι από το να μην εφαρμόζονται οι νόμοι.] – [Αριστοτέλης 384-322 π.Χ.].

Η επίσημη θέση : Ως Εταιρείες Ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις (πρώην Εισπρακτικές Εταιρείες) ορίζονται οι κεφαλαιουχικές εταιρίες που έχουν ως αποκλειστικό καταστατικό σκοπό την εξώδικη ενημέρωση οφειλετών για την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων και απαιτητών χρηματικών οφειλών τους έναντι δανειστών, που προέρχονται από συμβάσεις πίστωσης και εγγύησης και νόμιμες εμπορικές συναλλαγές, όπως αγορές αγαθών, παροχή υπηρεσιών, χορήγηση δανείων, εγγυήσεων και πιστώσεων, χρήση πιστωτικών καρτών, καθώς και την διαπραγμάτευση του χρόνου, του τρόπου και των λοιπών όρων αποπληρωμής των οφειλών, κατ’ εντολή και για λογαριασμό των δανειστών, σύμφωνα με τις αρχές που περιγράφονται λεπτομερώς στον Ν. 3758/2009 («Εταιρείες Ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις και άλλες διατάξεις») που τροποποιήθηκε μερικώς με τον τελευταίο 4038/2012 («Επείγουσες ρυθμίσεις που αφορούν την εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-215»).

Η πραγματικότητα :

Ο νόμος : Η δράση των Εταιρειών διέπεται από τις αρχές της ευπρέπειας, της συναλλακτικής ευθύτητας, της ειλικρίνειας κατά την επικοινωνία, της διαφάνειας, του σεβασμού της προσωπικότητας, της ιδιωτικής ζωής, της υγείας, της ασφάλειας…

Η αλήθεια : Η μάστιγα των τηλεφωνημάτων τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει την ΜΗ τήρηση των παραπάνω αρχών που επιβάλλει ο νόμος. Σύμφωνα με την  Ένωση Καταναλωτών Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. υπάρχουν πλήθος καταγγελιών από τους καταναλωτές αναφορικά με συνεχείς τηλεφωνικές κλήσεις που δέχονται από εισπρακτικές εταιρείες και δικηγορικά γραφεία που έχουν αναλάβει κατ’ επάγγελμα εισπρακτικό ρόλο και ενεργούν κατά παράβαση της νομοθεσίας.

Ειδικότερα, οι εταιρείες ενημέρωσης (εισπρακτικές) επικοινωνούν με τους καταναλωτές σε ακατάλληλες ώρες και ημέρες, ασκούν υπερβολική ψυχολογική πίεση, ενοχλούν συγγενικά  πρόσωπα  των οφειλετών, ενοχλούν στο χώρο εργασίας καλούν με απόκρυψη κτλ και ως παράδειγμα θα αναφέρω κάτι προσωπικό : Μου έτυχε να με καλέσει αγενής τηλεφωνήτρια εισπρακτική εταιρείας για να μου πεί ότι σε 5΄ λεπτά ο δικαστικός επιμελητής (κλητήρα τον είπε) έρχεται για κατάσχεση. Φυσικά δεν γνώριζε ότι μιλούσε σε δικηγόρο. 

Ακόμη, μια κατάφωρη μη τήρηση των νόμων είναι, η παράνομη μεταβίβαση προσωπικών δεδομένων από τράπεζες προς τις εταιρείες αυτές, τακτική που  συνεχίζεται. Για να γίνει η μεταβίβαση των δεδομένων, πρέπει πρώτα η Τράπεζα να ενημερώσει για την πρόθεσή της αυτή το δανειολήπτη ή τον κάτοχο κάρτας και στην συνέχεια αυτός να συναινέσει για τη μεταβίβασή τους. Δυστυχώς η τράπεζα δεν αναμένει ΠΟΤΕ την συναίνεση του καταναλωτή. Οι τράπεζες θεωρούν παρανόμως – αλλά εν γνώσει τους – ότι είναι καλυμμένες από την συγκατάθεσή στην έντυπη τυποποιημένη αίτηση χορήγησης δανείου ή πιστωτικής κάρτας για μεταβίβαση των οικονομικών και άλλων δεδομένων του, δεν σημαίνει ότι παρέχει στην Τράπεζα «τη ρητή συγκατάθεσή του για τη μεταβίβαση» των προσωπικών σε εισπρακτική εταιρεία.

Στη συνέχεια η εισπρακτική εταιρεία οφείλει να ενημερώσει εγγράφως το δανειολήπτη – αλλά δεν το κάνουν οι εταιρείες αυτές ποτέ – ότι προτίθεται να κάνει χρήση των δεδομένων του και για το σκοπό που θα τα χρησιμοποιήσει. (Πρωτοδικείο Αθηνών στην υπ’ αριθμ. 3428/2016 απόφασή του).

Αυτά λέει ο νόμος αλλά, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης έγιναν καθεστώς οι πιο δυσάρεστες συνέπειες της, που είναι αυτή της ασυδοσίας που παρατηρήθηκε σχετικά με τη δράση των λεγόμενων «Εισπρακτικών Εταιριών». Οι εταιρίες αυτές, πολλές φορές, δρουν παράνομα και καταχρηστικά ως προς τους δανειολήπτες, ασκώντας πρακτικές ψυχολογικής βίας. Τα επαναλαμβανόμενα τηλέφωνα των Εισπρακτικών, δυστυχώς είναι για πολλούς δανειολήπτες μια καθημερινή ψυχοφθόρος και δυσβάσταχτη κατάσταση, η οποία επιδεινώνεται πολλές φορές από την συμπεριφορά των υπαλλήλων των εταιριών αυτών. Δυστυχώς οι παραπάνω νόμοι ουδέποτε κατάφεραν να εποπτεύσουν κατάλληλα τις εταιρίες αυτές, αυστηροποιώντας περισσότερο τους όρους λειτουργίας τους, με αποτέλεσμα χιλιάδες δανειολήπτες να έρχονται αντιμέτωποι όλα αυτά τα χρόνια με άπειρες τηλεφωνικές κλήσεις και παρενοχλήσεις.

Έτσι οι δανειολήπτες-καταναλωτές, ιδίως οι των λεγόμενων «κόκκινων δανείων», είναι αναγκασμένοι να αμυνθούν μέσω της δικαστικής οδού – καί όλοι ξέρουμε πόσο χρονοβόρες και κοστοβόρες είναι οι διαδικασίες – αφού, αφενός μεν οι συγκέντρωση στοιχείων είναι αρκετά δύσκολη και αφετέρου δεν είναι τόσο συχνό ο Υπουργός  Ανάπτυξης να επιβάλλει σε βάρος των Εταιρειών που παραβαίνουν τις διατάξεις του σχετικού νόμου πρόστιμο, το οποίο κυμαίνεται  από πέντε χιλιάδες (5.000) έως πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ.  Επιπλέον, ο αρμόδιος Υπουργός μπορεί να διατάξει διαγραφή της εταιρείας από το μητρώο για χρονικό διάστημα από 1 έως 6 μήνες. Σε περίπτωση δε περαιτέρω υποτροπής, μπορεί να διατάξει την οριστική διαγραφή της εταιρείας. Η επιβολή των ως άνω διοικητικών κυρώσεων είναι ανεξάρτητη από κάθε άλλη αστική, ποινική ή πειθαρχική κύρωση που τυχόν προβλέπεται σε βάρος των εταιρειών αυτών στην κείμενη νομοθεσία.

Ένα έξυπνο πρακτικό μέσον είναι, ο  δανειολήπτης-οφειλέτης να κάνει χρήση του δικαιώματός του να αιτηθεί και να παραλάβει γραπτώς αναλυτική κατάσταση για την οφειλή για την οποία δέχεται την τηλεφωνική κλήση.

Πάνος Καπώνης