Για την εγγραφή των ιταλικών κτιρίων των Δωδεκανήσων στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

Η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη Νεότερη  Κληρονομιά των Δωδεκανήσων στρέφει την προσοχή στην αρχιτεκτονική της περιόδου 1925 – 1940

Τι κοινό έχει η Παλιά Πόλη της Ρόδου με το Μοναστήρι και τη Χώρα της Πάτμου; Η απάντηση είναι εύκολη: και τα δύο μνημεία βρίσκονται στον περίφημο Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, από το 1988 και το 1999 αντίστοιχα, λόγω της εξαιρετικής παγκόσμιας αξίας τους.

Δεκαοκτώ Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO στην Ελλάδα

Στη χώρα μας υπάρχουν συνολικά δεκαοκτώ μνημεία και τοποθεσίες που έχουν αναγνωριστεί ως Παγκόσμια Κληρονομιά. Δεκαέξι από αυτά είναι πολιτιστικά, όπως τα δύο παραπάνω, και συχνά παγκοσμίως διάσημα, όπως η Ακρόπολη, το νησί της Δήλου και οι Μυκήνες. Δύο τοποθεσίες συνδυάζουν κριτήρια πολιτιστικής και φυσικής παγκόσμιας κληρονομιάς: τα Μετέωρα και το Άγιο Όρος. Και έπειτα υπάρχουν δεκατέσσερα άλλα μνημεία και τοποθεσίες στο λεγόμενο «Ενδεικτικό Κατάλογο», στον εθνικό κατάλογο μνημείων και τοποθεσιών που η υποψηφιότητα τους θα κριθεί στο μέλλον. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί την «αίθουσα αναμονής» για το καθεστώς της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη Νεότερη Κληρονομιά

Αυτό που είναι εντυπωσιακό για όλους αυτούς τους σημαντικούς μνημειακούς χώρους και κτίρια είναι ότι αφορά την κληρονομιά μιας πολύ παλιάς περιόδου, από την αρχαιότητα, τη Βυζαντινή περίοδο και τον Μεσαίωνα. Κανένα δεν αντιπροσωπεύει μια πιο πρόσφατη περίοδο της ιστορίας μας. Αυτό είναι κρίμα, γιατί ακόμη και η «νεότερη» πολιτιστική κληρονομιά – από τον 19ο και τον 20ο αιώνα – μπορεί πολύ καλά να αντιπροσωπεύει μια «εξαιρετική παγκόσμια αξία». Και η UNESCO δίνει επίσης όλο και περισσότερη προσοχή σε αυτήν τη νεότερη κληρονομιά. Η Μπραζίλια, η πρωτεύουσα της Βραζιλίας, η «Λευκή Πόλη» του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ και το έργο του Καταλανού αρχιτέκτονα Γκαουντί στην Ισπανία είναι παραδείγματα νεότερης κληρονομιάς που έχουν αποκτήσει το πολυπόθητο καθεστώς Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Μια πρόσφατη εγγραφή, το 2017, αφορά την πρωτεύουσα της Ερυθραίας, την Ασμάρα, λόγω της μοναδικής της μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1930, μιας κληρονομιάς της ιταλικής κυριαρχίας στην Ερυθραία.

Μια ευάλωτη κληρονομιά

Όπως και η Ασμάρα έτσι και τα Δωδεκάνησα διαθέτουν μια μοναδική κληρονομιά από την περίοδο του μεσοπολέμου, που έχει μείνει από τους πρώην αποικιακούς κατακτητές. Αυτή η κληρονομιά, κυρίως στη Ρόδο, στην Κω και στη Λέρο, αλλά και στα άλλα δέκα νησιά, έχει πλέον γίνει, εδώ και τόσα χρόνια, αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητάς μας, του καθημερινού μας περιβάλλοντος και του αστικού τοπίου. Αλλά επειδή αυτή η κληρονομιά είναι τριγύρω μας και αρκετοί από εμάς μπορεί ακόμη και να θυμούνται αυτά τα κτίρια να κατασκευάζονται, τείνουμε να υποτιμούμε την αξία τους.

Εκστρατεία για τη Νεότερη Κληρονομιά των Δωδεκανήσων

Η νεότερη κληρονομιά είναι ευάλωτη λόγω της μερικής νομικής προστασίας και της έλλειψης δημόσιας αναγνώρισης. Για πολλούς είναι σαφές γιατί ένα μεσαιωνικό κτίριο είναι ξεχωριστό και πρέπει να προστατευτεί, αλλά ένα κτίριο της νεότερης κληρονομιάς θεωρείται συχνά ως «συνηθισμένο». Το πρότζεκτ για τη Νεότερη Κληρονομιά των Δωδεκανήσων (DMH) ξεκίνησε για να αλλάξει αυτήν την αντίληψη και να προωθήσει περαιτέρω τη νεότερη δωδεκανησιακή κληρονομιά. Η εκστρατεία ξεκίνησε  μετά από σχετική πρόταση της Rhodes International Culture & Heritage Society (RICHeS) και υποστηρίζεται από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου.

Αναβαθμισμένος τουρισμός

Ο κύριος σκοπός του πρότζεκτ είναι διττός: πρώτον, να ευαισθητοποιήσει περαιτέρω τους κατοίκους και τους επισκέπτες των νησιών γι’ αυτή την κληρονομιά αναπτύσσοντας διάφορες δράσεις, εκδηλώσεις, δημοσιεύσεις και εκπαιδευτικό υλικό. Επιδιώκει επίσης να προωθήσει τη νεότερη κληρονομιά των Δωδεκανήσων ως προσθήκη στο υπάρχον τουριστικό προϊόν, με την τόνωση των υψηλών και βιώσιμων μορφών πολιτιστικού τουρισμού και με την πολιτιστική διασύνδεση των νησιών.

Καθεστώς Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

Ο δεύτερος σκοπός, παράλληλα, αλλά ανεξάρτητα από τον πρώτο, περιλαμβάνει την προσπάθεια για μια πιο επίσημη αναγνώριση της αξίας της Νεότερης Κληρονομιάς των Δωδεκανήσων και την πιθανή ένταξή της στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, προτείνοντας την έναρξη της διαδικασίας προετοιμασίας για την ένταξή της στον Εθνικό Ενδεικτικό Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Η νεότερη αρχιτεκτονική κληρονομιά του μεσοπολέμου στα Δωδεκάνησα είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα ενός συστηματικού έργου εκσυγχρονισμού και πολεοδομίας με συγκεκριμένο όραμα καθώς και αρχιτεκτονικής στις αρχές του 20ου αιώνα. Αυτό το πρόγραμμα ανοικοδόμησης που επιτεύχθηκε σε λιγότερο από δύο δεκαετίες ήταν άνευ προηγουμένου για την ευρύτερη περιοχή και είχε ως στόχο την πολιτιστική και πολιτική ενοποίηση των νησιών του αρχιπελάγους των Δωδεκανήσων μέσω της αρχιτεκτονικής. Για να επιτευχθεί αυτό, σχεδιάστηκε ένα εντελώς νέο αρχιτεκτονικό στυλ. Είναι επίσης ένα εξαιρετικό παράδειγμα αρχιτεκτονικών πρακτικών στη νέο-ιμπεριαλιστική περίοδο και των αυτοκρατορικών φιλοδοξιών μιας ευρωπαϊκής δύναμης τον 20ο αιώνα. Είναι το μόνο παράδειγμα αρχιτεκτονικής εκτεταμένης κλίμακας και συστηματικού προγράμματος δημιουργίας αποικιακών οικισμών σε ευρωπαϊκό έδαφος από μια άλλη ευρωπαϊκή αποικιακή δύναμη

Πως μπορείτε να βοηθήσετε; Υπογράψτε την αίτηση.

Η δημόσια υποστήριξη της υποψηφιότητας έχει μεγάλη σημασία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στην πιθανή χορήγηση αυτού του καθεστώτος. Παρόλο που υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος, μπορείτε ήδη να βοηθήσετε. Χρειαζόμαστε την υποστήριξή σας. Όσο περισσότεροι κάτοικοι των Δωδεκανήσων (και όχι μόνο) υποστηρίζουν αυτό το πρότζεκτ, τόσο περισσότερες πιθανότητες θα έχει για να πετύχει. Έτσι, αν πιστεύετε ότι κτίρια όπως οι Ιαματικές Πηγές της Καλλιθέας, το Εθνικό Θέατρο στο Μανδράκι, το Αστυνομικό Τμήμα στη Σύμη και το Λακκί στη Λέρο αξίζουν να αναγνωριστούν ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, υποστηρίξτε μας και υπογράψτε την αίτηση:

Περισσότερες  πληροφορίες

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρότζεκτ DMH μπορείτε να βρείτε στη σελίδα μας στο Facebook: https://www.facebook.com/Dodecanese-Modern-Heritage-101830954863872/

Ή στην ιστοσελίδα μας: www.dodecanesemodernheritage.com 

Για ερωτήσεις ή για να λάβετε το σχετικό έντυπο μας παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο: [email protected]