Δήμητρα Παπαναστασοπούλου

Φίλες και φίλοι,

Ο Πέτρος Μέγγος πήρε μέρος στην πολιορκία της Άρτας από τον Καραϊσκάκη και τους Αρβανίτες που συνεργάζονταν με τους Έλληνες όσο βρίσκονταν σε εξέλιξη οι επιχειρήσεις των Οθωμανών εναντίον του Αλή Πασά των Ιωαννίνων.

«Η Άρτα δεν έπεσε» γράφει ο κακώς πληροφορημένος Μέγγος, «επειδή οι Αρβανίτες έχασαν την εμπιστοσύνη τους στους Έλληνες μετά τη φυλάκιση του αρχηγού τους Ταχήρ Αμπάζη όταν εκείνος πήγε στο Μεσολόγγι. Τον υποπτέυονταν οι δικοί μας. Γυρίζοντας κι αυτός στην Άρτα πήρε το τμήμα του και μπήκε στο κάστρο. Έτσι λύθηκε ξαφνικά η πολιορκία. Βγήκαν ύστερα οι Τούρκοι από το φρούριο κι έκαψαν την πόλη».

Πράγματι, μ’ αυτόν τον τρόπο ναυάγησε η επιχείρηση για την κατάληψη της Άρτας, λόγω της δυσπιστίας των συμμαχικών αρβανίτικων τμημάτων. Αλλά κατακράτηση του Ταχήρ Αμπάζη δεν έγινε. Γράφει ο Μακρυγιάννης, συμπολεμιστής τότε του Μέγγου: « Τον Ταϊρ Αμπάζη, έναν αγαπημένον του Αλήπασα, γνωστικόν και πολλά άξιον Τούρκον Αρβανίτη, τον είχαν σταλμένον οι Τούρκοι, το κόμμα του Αλήπασα, εις το Μεσολόγγι και Βραχώρι, σε όλα αυτά τα μέρη να ιδή τα τρέχοντα των Ρωμαίγων αν δουλεύουν διά τον αφέντη τους τον Αλήπασα, όπως έλεγαν. Πηγαίνοντας εκεί, ηύρε τις Τούρκισσες βαφτισμένες, τους ντόπιους Τούρκους σκοτωμένους, τα τζαμιά τους γκρεμισμένα. Τότε αυτός πικράθη πολύ, και Τούρκος θρήσκος- δεν τον βάστηξαν κι αυτ’ηνοι οι προκομένοι στανικώς εκεί τον στείλαν κι ήρθε εις την Άρτα και λέγει των Τούρκων όλα αυτά κι’ ότι χάθη η Τουρκιά και να λάβουν μέτρα»

Ο Μέγγος γνώρισε από κοντά τον Καραϊσκάκη. «Ύψος πέντε πόδια κι οχτώ ίντσες. Μέτριες αναλογίες. Ήμουν μπροστά όταν πληγώθηκε, αλλά όχι σοβαρά. Στεκόταν όρθιος και χωρίς κανέναν λόγο ακάλυπτος μπροστά στον εχθρό. Φώναζε στους Τούρκους πως είναι δειλοί και γι’ αυτό δεν τολμούσαν να χτυπηθούν μαζί του. Ένας Τούρκος σήκωσε το ντουφέκι του και πυροβόλησε. Ο Καραϊσκάκης δέχτηκε το βόλι ανάμεσα στα σκέλια του».

Ωστόσο, ο Γ. Γαζής, ο γραμματικός του Καραϊσκάκη, παρουσιάζει το περιστατικό αλλιώς:  «Στις 8 Ιουνίου 1821, κατά τη μάχη στο Κομπότι, ο Καραϊσκάκης ανέβηκε σε μια κοτρώνα κι έβριζε μεγαλόφωνα τους Τούρκους. Για να τους καταφρονέσει μάλιστα περισσότερο κατέβασε τα βρακιά κι έδειξε τα οπίσθιά του. Εκείνη τη στιγμή τον σημάδεψε ένας Γκέκας και τον τραυμάτισε στα μεριά και στα γεννητικά όργανα».

Είναι περίεργο που ο αυτόπτης Μέγγος δεν αναφέρει αυτό το γεγονός. Δεν αποκλείεται, βέβαια, η αφήγηση του Γαζή να ανήκει στη μυθολογία των γνωστών χωρατών του γενναίου, αλλά αθυρόστομου καπετάνιου. Όμως, αυτόν τον τραυματισμό τον αναφέρει και ο βιογράφος του Καραϊσκάκη Δ. Αινιάν: «εις Κομπότι επληγώθη εις τα αιδοία καταφρονήσας περισσότερον από ό,τι έπρεπε τον κίνδυνον».

Ο Καραϊσκάκης συνήθιζε να λέει πως ο Έλληνας στρατιώτης δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ φτωχός ούτε πολύ πλούσιος. «Αν έχει στο κεμέρι πάνω από τέσσερα-πέντε τάλαρα δύσκολα γίνεται χρήσιμος».

Εκεί στο Κομπότι ο Μέγγος, κάνοντας χρέη διερμηνέα, γνώρισε και τον Γερμανό συνταγματάρχη Von Stahl, 40 ετών τότε, ενταγμένος ήδη στο σώμα του Καραϊσκάκη.

Σε κάποια αναμέτρηση με τους Τούρκους πληγώθηκε και πέθανε μετά από οκτώ ημέρες. Ο Μέγγος γράφει ότι, λίγο πριν ξεψυχήσει, τού χάρισε τις πιστόλες του και όλα του τα χρήματα- τρία τάλαρα.

Δεν έπαιρναν μισθό ούτε ρούχα ούτε παπούτσια. Και υπήρχε πείνα. Το σιτηρέσιο δυο χούφτες αλεύρι για τον καθένα. Κι έπρεπε να το ψήσεις ο ίδιος. Γράφει ο Ιωάν. Φιλήμων: « Οσάκις δ’ οι κλίβανοι ουκ επήρκουν, οι στρατιώται έμασσον (ζύμωναν) επί δέρματος ή επί πλακός ή επί τμήματος σανίδος, τον χορηγούμενον αυτοίς, συμμιγή πάντοτε και ως επί το πλείστον εξ ελύμου (καλαμποκιού) και εντός πεπυρακτωμένοης τέφρας εκ φρυγάνων, ημίοπτον δια τούτο ή ένωμον γινόμενον».