Η 28η Οκτωβρίου 1940 υπήρξε η αφετηρία ενός μεγάλου Αγώνα. Ο Ελληνικός στρατός, με απαράμιλλο σθένος, αψηφώντας την υπεροπλία των Ιταλικών φασιστικών δυνάμεων, αντιμετώπισε στα βουνά της Αλβανίας την εχθρική επίθεση και κατόρθωσε να απωθήσει τους πάνοπλους εισβολείς,  αποτρέποντας το πέρασμά τους προς τα εδάφη της χώρας μας. Οι νίκες των Ελλήνων, που αντιστάθηκαν στους κατακτητές και πολέμησαν για την ελευθερία, την ειρήνη και την αξιοπρέπεια συνέβαλαν καθοριστικά στην αφύπνιση των αντιστασιακών δυνάμεων της δημοκρατικής Ευρώπης.

Η ιστορική επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940 συνδέεται άρρηκτα με την νεότερη ιστορία της Δωδεκανήσου. Η κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 βρίσκει τα Δωδεκάνησα υπό ιταλική στρατιωτική κατοχή. Το περήφανο «όχι» του ελληνικού λαού στους κατακτητές αναπτερώνει το ηθικό και τις ελπίδες των Δωδεκανησίων. Oι Δωδεκανήσιοι που ζούσαν στην ελεύθερη Eλλάδα, καθώς κι όσοι κατόρθωσαν να δραπετεύσουν από τα νησιά έσπευσαν τότε να καταταγούν εθελοντές στον ελληνικό στρατό και συγκροτήθηκε ταχύτατα, από τις πρώτες ακόμα εβδομάδες του πολέμου, το «Δωδεκανησιακόν Σύνταγμα», που αποτέλεσε τμήμα της 20ής Mεραρχίας και πήρε μέρος στις επιχειρήσεις κατά των Γερμανών στο μακεδονικό μέτωπο.

Την μέρα εκείνη, την 28η Οκτωβρίου 1940, στη Ρόδο οι Iταλοί ενέτειναν τα μέτρα παρακολούθησης και καταπίεσης του πληθυσμού, ενώ συνέλαβαν όλους τους Έλληνες υπηκόους και τους έκλεισαν σε στρατόπεδο στην τάφρο του φρουρίου της Pόδου υπό φριχτές συνθήκες διαβίωσης. Τα Δωδεκάνησα δοκιμάζουν όλη τη φρίκη του πολέμου με τις φυλακίσεις και εκτελέσεις πατριωτών, τους βομβαρδισμούς, τις πολεμικές επιχειρήσεις, παράλληλα με τη δράση των καταδρομέων και τις πράξεις αντίστασης των Δωδεκανησίων.

Μετά από μία αλυσίδα ιστορικών και πολιτικών γεγονότων, που ακολουθούν τη νεότερη ιστορία της Δωδεκανήσου, στις 22 Οκτωβρίου 1947, η Βουλή των Ελλήνων επικυρώνει την Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, που κατέληξε στην ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, τα οποία από της 28ης Οκτωβρίου 1947 είναι προσηρτημένα στο Ελληνικό Κράτος.

Το «Όχι» των Ελλήνων του 1940 και το «Όχι» των Δωδεκανησίων, απέναντι στο ιταλικό φασιστικό καθεστώς, απέναντι στην αξίωση παράδοσης και υποταγής της πατρίδας μας, αποτύπωσε διαχρονικά την πίστη του λαού μας στα ιδανικά της ελευθερίας και στις αξίες της φιλοπατρίας, της αξιοπρέπειας, της υπερηφάνειας και της εθνικής ανεξαρτησίας.

Κατά την ιστορική αυτή επέτειο, της 28ης Οκτωβρίου 1940, είναι επιβεβλημένο να αποτίσουμε φόρο τιμής σε όλους όσους έπεσαν μαχόμενοι υπέρ της Πατρίδας και να  μνημονεύσουμε όλους τους Δωδεκανήσιους, που τίμησαν με την εθελοντική τους ιδιότητα, τον τόπο καταγωγής τους και τον Ελληνικό Στρατό και βρήκαν ηρωϊκό θάνατο από τους κατακτητές στο μέτωπο του αγώνα. Πρώτος ΄Ελληνας αξιωματικός και πρώτος των ηρώων, που έπεσε στον πόλεμο αυτό, ήταν ο Αλέξανδρος Διάκος. Ακολουθούν: O Δημήτριος Δηλμπεράκης. O Μιχάλης Καλλιγάς. O Γεώργιος Λέων. Ο ιατρός και εθελοντής του Σύνταγματος Εθελοντών Δωδεκανησίων ,Ιωάννης Κωνσταντόπαις, ο άλλος ιατρός από την Κάλυμνο, Μιχάλης Καθοπούλης. Ο Παναγιώτης Ορφανίδης. Και βέβαια  το Σύνταγμα των Εθελοντών Δωδεκανησίων, με πρώτο διοικητή, το Μάρκο Κλαδάκη καθώς και όλους τους γνωστούς και άγνωστους ήρωες της Πατρίδας μας.

Aιώνια η μνήμη τους.

Μήνυμα Δημάρχου Ρόδου κου Φώτη Χατζηδιάκου για την 28η Οκτωβρίου 1940