Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος  με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical  Anthropology.

«Παραδίδω ως Πρωθυπουργός ένα έργο το οποίο είχε εντάξει στον Προϋπολογισμό, προσέξτε, του 1976 για πρώτη φορά, ο τότε Πρωθυπουργός»

( εγκαίνια Μετρό Θεσσαλονίκης)

Η εκκωφαντική σιωπή, το ισχυρό βουητό του κενού, είναι μερικές φορές προτιμότερο από τους επικοινωνιακούς και θεατρικούς διθύραμβους (τους υιοθετούν πλέον και οι λοιποί της εξουσίας “project managers” της κρατικής μηχανής σε όλη την επικράτεια)

Το Μετρό της Θεσσαλονίκης δεν είναι παρά η ίδια η  μεταπολίτευση. Είναι το αποτύπωμα των αρχαϊκών συστημικών δομών της κρατικής μηχανής που δεν λειτουργούν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος.

Είναι η νεοελληνική αναποτελεσματικότητα συνεργασίας φορέων και λειτουργών διοίκησης και εξουσίας, το μεγάλο χάσμα μεταξύ υποκειμένων και θεσμών.

Όποιος πολιτικός όμως παραδίδει σήμερα (εποχή ψηφιακής επιτάχυνσης ) ένα έργο και κόβει την κορδέλα ας μην πανηγυρίζει.

Για κάθε γιοφύρι της Άρτας που χρονίζει και το έφαγαν οι μελέτες οι επιτροπές και η γραφειοκρατία της υπηρεσίας (η «αρχαιολογία, η «πολεοδομία» : τα τυραννικά αυτά μικρά κελιά του νεοελληνικού καπιταλισμού) κάθε κυβέρνηση οφείλει να ζητάει ένα συγνώμη.

Η αρχή της συνέχειας του κράτους είναι η αρχή της «μαύρης τρύπας» ( όπως η επι δεκαετίες τρύπα της Θεσσαλονίκης). Είναι το εθνικό αξίωμα όλων των έργων που χρονίζουν μέσα στο έρεβος του ιδιόμορφου χρόνου και σκότους της ελληνικής κρατικής μηχανής.

Τα «αρχαία» – όπως και το «δάσος» σε άλλες περιπτώσεις έργων – είναι τα βολικά εμπόδια για να μην σμίγουν ποτέ, μέσα στον στρεβλό νεοελληνικό καπιταλισμό, η ιστορία με τον εκσυγχρονισμό, η φύση με την τεχνολογία, το περιβάλλον με τις υποδομές, ο πολιτισμός με την τεχνολογία.

Και τελικά : το δημόσιο με το ιδιωτικό συμφέρον.

Η διαστημική εκτόξευση προϋπολογισμών, η «κανονικότητα» των δυσθεώρητων υπερτιμολογήσεων που πληρώνουμε ως κορόιδα για την εκτέλεση των έργων με αναθέσεις της τελευταίας στιγμής σε εθνικούς εργολάβους, δεν είναι πλέον αποκλίσεις και εξαιρέσεις αλλά ο κανόνας.

Και το κουμπί της εκκίνησης που πάτησε ο πρωθυπουργός στο Μετρό Θεσσαλονίκης δεν μας κάνει καμία εντύπωση στην πραγματικότητα.

Διότι το εθνικό συλλογικό μας ασυνείδητο ξέρει καλύτερα τι ακριβώς σημαίνει «εγκαίνια» : είναι το σημαίνον που κράτησε μεταπολιτευτικά  την ανάπτυξη στο φαντασιακό μας( για να ξεχνάμε και το μυστρί του Παττακού στην δικτατορία).

Γιατί τα έργα που δεν γίνονται γρήγορα, έχουν πάντα την ίδια βολική πηγή του κακού, την ίδια εθνική μας νεύρωση και αρχέγονη αιτία : την αιώνια στρεβλή δομή της κρατικής μηχανής.

Είναι όμως πολύ μεγάλο το διάστημα πλέον για να επιβιώσει στο εξής το εθνικό μας άλλοθι, το περίφημο « αφού ποτέ δεν γίναμε κράτος»…

Είναι πλέον μακρύ το ταξίδι μας στην καπιταλιστική δυτική ιστορία για να αντιστραφεί η ανικανότητα στοιχειώδους στρατηγικής αντιστάθμισης των κινδύνων με την γνωστή εθνική μας αλλεργία στην ανάλυση κόστους/οφέλους.

Συντεχνίες και πελατειακό σύστημα έχουν φροντίσει φυσικά, ώστε να αποδομηθεί η έννοια «δημόσιο αγαθό».

Και πολλοί πολέμιοι της προόδου, αρνητές της τεχνολογικής κοινής υπεραξίας, κρύβονται με την αντιδραστική ρητορική τους πίσω από θυμικά σημαίνοντα όπως «ιστορία και μνημεία», «φύση και περιβάλλον».

Το δε βαθύ σκοτεινό και φαύλο κράτος των αναθέσεων σε ημέτερους εκμηδενίζει κάθε έννοια προτεραιότητας σε υποδομές, κοινωνικές παροχές, δημόσιες επενδύσεις.

Είμαι 48 ετών. Οι ίδιοι κίνδυνοι συνέχεια (Τουρκία, μετανάστες, δημογραφικό, μόλυνση περιβάλλοντος, κακές υποδομές υγείας, καταστροφή πολιτισμικής  κληρονομιάς) γυρνάνε δεκατίες στο μυαλό μου εισερχόμενοι από τις στήλες των εφημερίδων και τις οθόνες των μέσων.

Αλλά ο αληθινός κίνδυνος είναι ανάμεσα μας. Και καταλήγει να είναι καλά κρυμμένος στην κάλπη τελικά : εκείνη αναδεικνύει πολλούς εμπόρους ελπίδας και προσδοκίας, δήθεν μεσσίες με ναπολεόντειο  σύνδρομο, μετριότητες που είναι αριβίστες για δόξα, δημόσιες σχέσεις, διαπλοκή και πλουτισμό.

Το Μετρό της Θεσσαλονίκης ( αλλά και άλλα «φαραωνικά» έργα ) εκτελούνται κυρίως λόγω της ραγδαίας ταχύτητας στην  εποχή της σαρωτικής τεχνολογικής εξέλιξης . Ταχύτητα που τα καθιστά (κατασκευαστικά και γραφειοκρατικά) σχεδόν «παραδοτέα».

Αλλά το συγκεκριμένο έργο δεν είναι τίποτα άλλο παρά το αποτέλεσμα της αιώνιας μη συναίνεσης, η κατάληξη του μικροπολιτικού φθόνου και της μνησικακίας μεταξύ φαντασιακών ηγεμονίσκων και εξουσιαστών στην τοπική αυτοδιοίκηση και σε κλαδικές υπηρεσίες του δημοσίου.

Αυτών που φτιάχνουν κατά καιρούς τοπικές κλίκες σαν μικρογραφίες των μεγάλων κομμάτων.

Και με νοοτροπία νεποτισμού κυριαρχούν στις  μάζες και επιβάλλονται σε πεδίο και εξουσιών.

Το έργο στην συμπρωτεύουσα παρέμενε καταχωνιασμένο στο συλλογικό ασυνείδητο σαν το εθνικό φαντασιακό μας ανεκπλήρωτο αρχιτεκτόνημα.

Κάτι σαν το αιώνιο ανεκτέλεστο πρότζεκτ που μας θυμίζει ότι πάντα θα είμαστε πίσω στην παγκόσμια κούρσα της προόδου.

Το «χέρι» όμως αυτού του  αναποτελεσματικού κράτους, που ευνοεί την δομή του χάους και απαξιώνει δημόσια αγαθά, είναι δυστυχώς το ίδιο που κόβει την κορδέλα για πανάκριβα έργα (τα οποία θα αποπληρώνονται για δεκαετίες από τα παιδιά μας)….

Αλλά ο νυν πρωθυπουργός μας «καθησυχάζει», όπως φυσικά και όλοι οι προηγούμενοι σε κάθε φιέστα για εγκαίνια, αφού «εδώ σήμερα καθρεφτίζονται όλες οι παθογένειες της Ελλάδας που θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας»…..