Ο  Άγγελος Κουτσούκης είναι Ραδιοφωνικός Παραγωγός και Δημοσιογράφος.

Πρόσωπο φρέσκο και καθαρό. Παρουσία δυναμική που πάνω στην σκηνή σε καθηλώνει. Ερμηνεία που υπηρετεί το τραγούδι, φιλτραρισμένη μέσα από την δική της οπτική γωνία. Επιλογές, λίγο πιό δύσκολες, από αυτές που κάνουν οι συνομήλικες ομότεχνές της. Μιλάει απλά και καθαρά, ξεκαθαρίζοντας ότι έγινε τραγουδίστρια όχι για την δόξα, τα χρήματα ή την προβολή της, αλλά πολύ απλά γιατί θέλει να επικοινωνεί με τον κόσμο.

Βάζει δύσκολα στον εαυτό της, σε όλα τα επίπεδα, και δεν φοβάται να τσαλακωθεί προκειμένου να υπηρετήσει αυτό που έχει στο μυαλό της. Την γνωρίσαμε μέσα από τα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου. Τρείς δίσκους μετά, στις μέρες μας συναντιέται με τον Γιώργο Ανδρέου σε έναν δίσκο με γενικό τίτλο ́”Ζωή μου μην αργείς”. Η Ρίτα Αντωνοπούλου ήρθε για να μείνει .

Πόσο δύσκολο είναι για μία τραγουδίστρια στο ξεκίνημα της δισκογραφίας της, να βρεθεί αντιμέτωπη, όπως βρέθηκες εσύ με σημαντικά τραγούδια του Θάνου Μικρουτσικου, που ήδη είχαν ερμηνευθεί από σπουδαίους τραγουδιστές… Ενορχηστρωμένα για την Καμεράτα με μαέστρο τον Αλέξανδρο Μυράτ. Είναι από τις περιπτώσεις που σού κόβονται τα πόδια, έτσι δεν είναι;

Νομίζω ότι το συνειδητοποίησα σιγά-σιγά. Στην αρχή, όταν μου το πρότεινε ο Θάνος Μικρούτσικος, είχα σκεφτεί “δεν μπορεί, θέλει να μου κάνει κακό”. (Βάζει τα γέλια). Αισθανόμουν ότι θα με λιθοβολήσουν, για να σου πώ την αλήθεια. Γιατί, σαν λαός έχουμε τις εμμονές μας. Δηλαδή, δεν πιάνει ο άλλος εύκολα να τραγουδήσει τραγούδια που έχει πεί η Χαρούλα, ας πούμε…Τα έχει πει η Αλεξίου τελείωσε, δεν μπορεί να τα πεί κανείς άλλος. Πόσο μάλλον μια κοπέλλα που ξεκινάει τώρα και έρχεται να μας πει τι; Το έβλεπα κάπως έτσι. Και επειδή κι εγώ δεν ήμουν ποτέ φαν των διασκευών, των επανεκτελέσεων είχα λίγο θορυβηθεί. Βέβαια, το γεγονός ότι ο ίδιος ο Θάνος Μικρούτσικος το πίστευε πολύ με έκανε να σκέφτομαι ότι δεν μπορεί, είναι ο δημιουργός, κάτι θα έχει στο μυαλό του…Κι όταν μπήκαμε θυμάμαι, στο στούντιο ένοιωσα σοκ, καθισμένη σε μιά πολυθρόνα, ακούγοντας την Καμεράτα να παίζει και συνειδητοποιώντας ότι παίζουν γιά μένα, για να τραγουδήσω εγώ και δίπλα ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος που διεύθυνε αυτή την Ορχήστρα. Εκεί, θυμάμαι ότι έπαθα σόκ και με πιάσανε και τα κλάματα καθώς αναρωτιόμουν τι μου συμβαίνει…

Με την απόσταση των χρόνων που έχουν μεσολαβήσει από τότε, φαίνεται πιό καθαρά ότι ο Θάνος Μικρούτσικος προσπάθησε να πάει κάπου αλλού τα τραγούδια του. Με την Καμεράτα άλλαξε τελείως τον ήχο τους και έβαλε ένα καινούργιο πρόσωπο, ένα καθαρό πρόσωπο που πίστεψε για να τα πάει κάπου αλλού, κάπως διαφορετικά…

Αυτή, προφανώς, ήταν η επιθυμία του, ο στόχος του. Και εγώ, αποστασιοποιημένη πια, του οφείλω ένα τεράστιο ευχαριστώ και για αυτό, εκτός από όλα τα άλλα. Με αυτή την ψήφο εμπιστοσύνης, που μου έδωσε μου χάρισε τραγούδια σαν το ́”Καραντί”, σαν την ́”Ελένη” που μπορώ να τα έχω και λίγο σαν δικά μου, στο ρεπερτόριό μου, γιατί πολλοί μου τά έχουν καταχωρήσει. Το να μου ζητάνε να τραγουδήσω την “Ελένη” είναι τεράστιο κέρδος για μένα…

Ξεκίνησες την πορεία σου στο τραγούδι σε μιά εποχή που μας έβγαλε σε μιά πραγματικά δύσκολη περίοδο. Σε μια εποχή, που τίποτα δεν έμεινε όπως το ξέραμε, όλα άλλαξαν πρός το δραματικότερο και το να συνδέσεις το όνομά σου με τραγούδια ευρύτερα κοινωνικά έγινε σχεδόν από μόνο του.

Νομίζω ότι η κρίση που ζούμε είναι ανθρώπινη κρίση. Είναι συνειδησιακή κρίση. Κρίση του ανθρώπου με το είδος του. Εχουμε χάσει την ουσία, τον στόχο και έχουμε μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο. Πού έχει να κάνει με την ύλη, με το κέρδος, με την εξουσία, με ένα σωρό τέτοια πράγματα. Αλλά καθόλου με αυτό που είμαστε, με την ουσία του ανθρώπου.

Είσαι ένας ανήσυχος άνθρωπος και το ρεπερτόριο που επιλέγεις να πείς είναι “ανήσυχο”. Πώς βιώνεις την εποχή μας ως μητέρας μιάς κόρης, ως πολίτης, ως σκεπτόμενος άνθρωπος…

Είμαι λίγο διχασμένη…Τι εννοώ…Επειδή από παιδί έχω μέσα μου ριζωμένη μια βαθιά αισιοδοξία για τα πράγματα πάντα προσπαθώ να την κρατήσω, παλεύοντας με τον άλλο μου εαυτό, που δεν μπορεί να μην γυρνάει τα μάτια και να μην βλέπει την πραγματικότητα. Νομίζω ότι η κρίση που ζούμε είναι ανθρώπινη κρίση. Είναι συνειδησιακή κρίση. Κρίση του ανθρώπου με το είδος του. Εχουμε χάσει την ουσία, τον στόχο και έχουμε μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο. Πού έχει να κάνει με την ύλη,με το κέρδος, με την εξουσία, με ένα σωρό τέτοια πράγματα. Αλλά καθόλου με αυτό που είμαστε, με την ουσία του ανθρώπου.

Θα σε γυρίσω πίσω, στο ξεκίνημά σου…Σε πρωτοάκουσα στην “Σπείρα” του Σταμάτη Κραουνάκη. Εκεί πώς βρέθηκες;

Εκεί βρέθηκα τυχαία. Είχα κάνει ένα demo με κάποια τραγούδια για να υπάρχουν και κάποια στιγμή μια φίλη ενός φίλου από την Athens Voice είχε έναν γνωστό, που ήθελε μιά τραγουδίστρια. Μου ζήτησε να αφήσω το demo στα γραφεία της εφημερίδας. Το άφησα, εκείνη δεν το πήρε ποτέ, το βρήκε κάποιος άλλος κύριος όμως, ο οποίος το άκουσε και θεώρησε ότι θα έπρεπε να συνεργαστώ με τον Σταμάτη. Του το έστειλε λοιπόν και κάποια στιγμή με πήρε μια κοπέλα και μου είπε ότι “Θα ήθελε να σου μιλήσει ο Σταμάτης Κραουνάκης”. Και εγώ έμεινα παγωτό… (βάζει τα γέλια) Κάπως έτσι συναντηθήκαμε, εκείνη την εποχή ο Σταμάτης ξεκινούσε τα σεμινάρια για τα “Χωρικά”, που έγιναν παράσταση. Από εκεί με πήρε και με έβαλε στην βασική του ομάδα.

Μια διαπίστωση. Ζώντας σε μια εποχή που έχουν καταργηθεί οι ταμπέλες είσαι μια τραγουδίστρια, που με την ευρεία έννοια, τραγουδάς πολιτικά τραγούδια. Αυτο σου βγαίνει συνειδητά ή είναι και λίγο τυχαίο;

Κοίταξε, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου τραγουδώ την “Ελένη”. Πρίν, βέβαια, γνωρίσω τον Θάνο Μικρούτσικο. Πάντα με συγκινούσαν αυτά τα τραγούδια, αυτοί οι στίχοι και όταν αυτοί οι στίχοι είναι συνδεδεμένοι με μιά διαχρονική μουσική που ακούγεται πάντα με την ίδια ένταση, εμένα με συγκλονίζει. Καί ενώ έχω κάνει απόπειρες να πώ και άλλα πράγματα, καταλαβαίνω ότι εμένα πάνω στην σκηνή αυτό που με ανατριχιάζει, που με συγκλονίζει είναι το πολιτικό τραγούδι. Φυσικά και είναι και πολλά άλλα πράγματα αλλά θεωρώ ότι το πολιτικό τραγούδι είναι μιά μεγάλη πλευρά μου, την οποία όχι απλά δεν θέλω να αποποιηθώ αλλά θέλω να συνεχίσω να την υπηρετώ.

Eίσαι μία τραγουδίστρια που δεν σε ενδιαφέρει αν θα τσαλακωθείς πάνω στην σκηνή…

Α, όχι, καθόλου…

Δεν σε ενδιαφέρει αν, ας πούμε, χάσεις μιά νότα σε σχέση με το συνολικό αποτέλεσμα, έτσι δεν είναι;

Το συναίσθημα είναι που με ενδιαφέρει. Τίποτα άλλο. Καί μπορεί κανείς να μου το χρεώσει, ένας τελειομανής, ίσως…Η αλήθεια είναι πώς εγώ αρκετές φορές από την συναισθηματική μου φόρτιση ξεφεύγω και δεν ασχολούμαι εκείνη την ώρα με την νότα. Είναι τελείως ελεύθερο αυτό που βγαίνει από μέσα μου και δεν με πειράζει αν είναι και λίγο λάθος, ίσως…

Δίνεις την εντύπωση ότι δεν βολεύεσαι πουθενά.Δίνεις την εντύπωση ότι θέλεις να επικοινωνείς με τον κόσμο όσο πιό πολύ γίνεται. Κάνω κάπου λάθος;

Εμένα το live είναι η ζωή μου μέσα στο τραγούδι. Αυτή η αίσθηση ότι μοιράζομαι αυτό που κάνω πάνω στη σκηνή αυτό, που έχω μέσα μου και νοιώθω να περνάει κάτω…αυτή είναι η μαγεία για μένα. Το στούντιο είναι ευχάριστη διαδικασία μέν αλλά δεν είναι αυτό που με καίει.

Πάμε στα καινούργια. Πως συναντήθηκες με τον Γιώργο Ανδρέου;

Πρίν δύο χρόνια περίπου, με πήρε ένα τηλέφωνο και μου ζήτησε να βρεθούμε γιατί είχε κάτι στο μυαλό του δισκογραφικά. Ενθουσιάστηκα, γιατί ήθελα πολύ να δουλέψω μαζί του. Οταν πήγα στο σπίτι του, θυμάμαι είχε χιόνια και τότε, μου είπε ότι είχε έτοιμα έξη με επτά τραγούδια ήδη, που αφορούσαν μία γυναίκα η οποία ζεί στο αστικό τοπίο. Μία σύγχρονη γυναίκα με ότι αυτό περικλείει. Θεωρούσε ότι μπορούσα να την ενσαρκώσω. Μου έδωσε το πρώτο υλικό να το ακούσω και μου είπε ότι θα έγραφε και τα υπόλοιπα…

Τό “́Εχεις που να πάς;” είναι το πρώτο τραγούδι που ξεχώρισε από την συνεργασία σας. Πιστεύω ότι είχαμε να ακούσουμε ένα τόσο “γυμνό” τραγούδι πολλά χρόνια. Είναι δύσκολη η προσέγγισή που του έκανες. Είναι ένα τραγούδι που θέλει κότσια από τον τραγουδιστή…

Οταν το πρωτοάκουσα από τον Γιώργο στο πιάνο, συγκλονίστηκα.Το ένοιωσα σαν δώρο. Καί ήταν ένα από τα τελευταία τραγούδια που γράψαμε. Είχαμε ηχογραφήσει αρκετά τραγούδια όταν του προέκυψε και αυτό…

Είναι ένα τραγούδι που θέλει πολύ δύναμη για να το τραγουδήσεις και πολλή καθαρότητα, πιστεύω. Από έναν άλλο τραγουδιστή που δεν θα ήταν τόσο πειστικός όσο εσύ, μπορεί να ακουγόταν και γραφικό…

Γι ́αυτό νοιώθω περήφανη για την πορεία μου μέχρι τώρα, γιατί μου επιτρέπει να βάλω στο στόμα μου αυτούς τους στίχους και να μην φαίνονται ψεύτικοι. Το τραγούδι, όμως που με συγκλόνισε σε αυτή την δουλειά, έχει τίτλο ́”Μάνα”. Το πρωτοάκουσα μέσα στο αυτοκίνητο, καθώς γυρνούσα από το σπίτι του Γιώργου. Παρκάρισα το αυτοκίνητο, έσβησα την μηχανή και το άκουσα. Αρχισα να κλαίω, Καί αμέσως μετά, σκέφτηκα ότι δεν ήθελα να το πεί κανένας άλλος. Ηθελα οπωσδήποτε να το πώ εγώ. Καί μόνο για αυτό το τραγούδι θα έκανε αυτή την δουλειά.

Τί ήταν αυτό που σε συγκλόνισε;

Ενας στίχος καθαρά γυναικείος, γραμμένος από έναν άντρα. Βαθειά γυναικείο. Αγγίζει ένα θέμα που ακουμπάει πολύ όλες εμάς τις γυναίκες, είτε έχουμε κάνει παιδί, είτε θέλουμε να κάνουμε, ακόμα κι αυτές που είναι έξω από αυτό το κλίμα της μητρότητας. Ο Γιώργος Ανδρέου το έχει κάνει με έναν τρόπο που ακούς την ιστορία και περιμένεις να δείς τι θα γίνει στο τέλος. Σαν να ακούς ένα ωραίο παραμύθι.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο κριτήριο που σε κάνει να διαλέγεις ένα τραγούδι; Το κριτήριο σου είναι να σε συγκινήσει;

Οχι απαραίτητα. Φυσικά και θέλω να με συγκινήσει αλλά μπορεί να είναι και ένα τραγούδι που ξαφνικά θα με ακούσω μέσα ή ακούγοντάς το να μπορώ να με φανταστώ να το λέω, να το ακούω με την φωνή μου. Επίσης, δίνω πολύ βάση στους στίχους, δηλαδή αν ο στίχος με αγγίξει πολύ, είναι ένα κριτήριο δυνατό για μένα.

́”Ζωή μου μην αργείς” λοιπόν, η συνεργασία με τον Γιώργο Ανδρέου. Στις μέρες μας που η δισκογραφία είναι διαλυμένη, σπάνια έχουμε την ευκαιρία να πιάσουμε στα χέρια μας μιά τόσο επιμελημένη έκδοση. Σαν βιβλίο, με τους στίχους, με τα σημειώματα, με την εικαστική επιμέλεια της Ηούς Αγγελή. Είναι παρήγορο να κυκλοφορούν τέτοιες εκδόσεις. Με αυτή την μορφή, υποθέτω πως έχει θέση και στα βιβλιοπωλεία…

Φυσικά, και είναι και αυτός ένας τρόπος να το επικοινωνήσεις παραπέρα…γιατί με την έκδοση μόνο ενός cd είσαι πολύ περιορισμένος. Δισκοπωλεία υπάρχουν πολύ λίγα πιά…

Ενας πιτσιρικάς που θέλει σήμερα να ενημερωθεί για την μουσική, θα ενημερωθεί μόνο από το internet. Ή αν μας πετύχει σε κάποιο live και ανακαλύψει κάτι…

Από την άλλη, μιλώντας για επικοινωνία, τα ραδιόφωνα περιόρισαν τον εαυτό τους στην play list. Aυτό σημαίνει, καλώς ή κακώς, ότι υπάρχει κάποιος αρμόδιος που αποφασίζει ποιά τραγούδια θα παιχτούν με βάση ότι ανεβάζει την ακροαματικότητα. Αυτό, από μόνο του, καταργεί την δημιουργία. Ετσι δεν είναι;

Ακριβώς! Μα αυτή είναι και η δουλειά του παραγωγού! Ποιά είναι η δουλειά του παραγωγού; Να μπαίνεις και να πατάς το κουμπάκι σε ότι σου επιτρέπουν να παίξεις;Να πάω να το κάνω κι εγώ…και να λέω και στο ενδιάμεσο “μην ξεχνάμε σήμερα να φάμε κράκερς…τάδε”. Αυτό είναι ραδιόφωνο; Ενας πιτσιρικάς που θέλει σήμερα να ενημερωθεί για την μουσική, θα ενημερωθεί μόνο από το internet.

Ή αν μας πετύχει σε κάποιο live και ανακαλύψει κάτι. Μου έχει τύχει να έρχονται σε κάποιο live δικό μου και να μου λένε “συγνώμη, δεν σε ήξερα! ́Τους λέω ́”δεν πειράζει,με έμαθες τώρα! “Καί μου το λένε με την έννοια του “γιατί δεν σε ξέρω;”

Το live, λοιπόν, είναι ένας βασικός τρόπος να επικοινωνήσεις την δουλειά σου…

Δεν είχα άλλο τρόπο να δείξω την δουλειά μου. Δεν με έχουν βοηθήσει ποτέ οι ́”μηντιακοί” παράγοντες. Αυτό το σύστημα δεν ήταν ποτέ στο πλευρό μου.

Υπάρχει μια ιδεατή συνεργασία για σένα; Πέρα από αυτές που, ήδη, έχεις κάνει…

Η απάντηση είναι “όχι” και χαίρομαι που είναι “όχι”. Με την έννοια ότι δεν έχω καμμιά εμμονή, ούτε προσήλωση ή αγάπη μόνο στό έργο ενός ανθρώπου. Αυτό με αφήνει ανοιχτή να ακούω ό,τι μού δίνεται, ό,τι μου προκύπτει.

Από την άλλη, κάνοντας τις επιλογές σου, χτίζεις ένα προφίλ που δεν είναι το political correct που θα έκανε μιά άλλη τραγουδίστρια στην θέση σου, με τις δυνατότητές σου…Μια άλλη τραγουδίστρια, πιθανόν, να έκανε πιό “απλές” επιλογές ή με άλλα λόγια πιό “κατανοητά” πράγματα, σε σχέση με την επικοινωνία με το πολύ μεγάλο κοινό.

Θεωρώ ότι αυτό έχει να κάνει με το ότι παραμένω σταθερή σε αυτό το αίσθημα που είχα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου.Εμένα η μόνη μου έννοια ήταν αυτή.Ηθελα να τραγουδάω.Δεν ήταν ότι ήθελα να γίνω τραγουδίστρια,δεν ήταν αυτός ο καημός μου…Το ότι μου προέκυψε αυτό επαγγελματικά στην ζωή μου, είναι ευχής έργον για μένα,γ ιατί κάνω αυτό που αγαπώ. Αλλά αυτή ηταν η ανάγκη μου. Να τραγουδώ, ακόμα και στο μπάνιο μου ….[βάζει τα γέλια] Δεν ήθελα να γίνω τραγουδίστρια γιατί, ενδεχομένως αυτό περικλείει χρήμα,δόξα ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Καμμία σχέση. Ηθελα να κάνω επιλογές που με αφορούν, να τραγουδώ αυτό που με καίει εμένα και σου ομολογώ, ότι οι πιό συγκινητικές παραστάσεις για μένα, είναι αυτές που από κάτω μπορεί να είναι τριάντα άνθρωποι. Που έχει τύχει αυτό…Να έχει την μαγεία που θα σε φορτίσει και θα σου φορτώσει τις μπαταρίες για όλον τον υπόλοιπο χρόνο…