Πόρτα στον Πολιτισμό

Ο Πέλοψ κι ένα κομμάτι ελεφαντόδοντου, του Μάνου Στεφανίδη

Spread the love

Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

 

Μόνο στη Ρόδο: Αποστόλου Παύλου 50 (Ανάληψη)-Βενετοκλέων (Στάδιο ΔΙΑΓΟΡΑΣ)-Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ)-Λεωφόρος Κρεμαστής – Πηγές Καλλιθέας (από Μάιο-Οκτώβριο) & catering Γάμοι-Βαπτίσεις, Συνέδρια, Εκδηλώσεις

PANE DI CAPO – AT RHODES – ΣΤΗ ΡΟΔΟ – ΤΗΛ: 22410-69007

 

(μνήμη Παναγιώτη Κονδύλη και Τάκη Σπυρόπουλου)

Το ανατολικό αέτωμα του ναού του Διός στην Ολυμπία εικονοποιεί τον πρώτο, τον καταγωγικό μύθο του Δράματος. Έχουμε εδώ την εκκίνηση ενός αγώνα θανάτου με έπαθλο μια γυναίκα κι ένα βασίλειο. Ένα σώμα και μια εξουσία. Πόσα και πόσα παραμύθια της σύνολης ανθρωπότητας δεν έχουν αυτόν τον πυρήνα! Ένας άντρας, μία γυναίκα και η εξουσία.

Ο βασιλιάς Οινόμαος, ο πατέρας της γυναίκας – επάθλου, βέβαιος για τη νίκη του, είναι χαλαρός. Μειδιά με το χέρι στη μέση. Ο ξενόφερτος Πέλοψ από την άλλη πλευρά, στα αριστερά του Δία, είναι σύννους (αυστηρός ρυθμός γαρ) έχοντας συνείδηση της μοίρας του. Του πόσα πράγματα διεκδικούνται την στιγμή εκείνη. Αυτοσυγκεντρώνεται λοιπόν με τον τρόπο του νεαρού Δαβίδ, του νεαρού Michelangelo. Δίπλα του η Ιππο – δάμεια, η δαμάστρια αλόγων και ελλόγων, η πριγκίπισσα που έχει ήδη κάνει την επιλογή της προδίδοντας αυτόν που την διακυβεύει τόσο εύκολα. Που την παίζει στα ζάρια. Τον πατέρα! Πολιτική ή συναισθηματική η απόφαση; Τα άλογα πάντως δίπλα της είναι έτοιμα για να καταστούν τα αισθητικά πρότυπα των ίππων του Παρθενώνα αλλά και να φτάσει η θαυμάσια επιρροή τους ως τα άγρια άλογα του Gauguin.

Οι μορφές είναι υπερφυσικές σύμφωνα με το τραγικό μέτρο με τον Θεό στο κέντρο να μεριμνά για την κοσμική τάξη. Εδώ η γλυπτική καθίσταται θεολογία και το κάλλος δεν διαφοροποιεί το σωματικό από το πνευματικό. Ο Δίας λάμπει φυσικά και μεταφυσικά.

Παράλληλα οι Ηλιείοι με τον συγκεκριμένο ναό και τον στολισμό του κάνουν μεγάλο, πολιτικό και πολιτιστικό παιχνίδι τόσο προς την Σπάρτη όσο και προς την Αθήνα. Αφού ο Πέλοψ που ήρθε από την Ανατολή – ex Oriente lux – στον τόπο τους, είναι ο εισηγητής των Ολυμπιακών Αγώνων και ο γενάρχης των Ατρειδών. Την ιστορία των οποίων βέβαια θα “σφετεριστούν” ιδιοφυιώς οι ποιητές της Αθήνας. Έχει γιούς τον Ατρέα, τον Θυέστη και τον πανέμορφο Χρύσιππο που τον ερωτεύτηκε ο Λάιος εμπλέκοντας σκανδαλωδώς τον οίκο των Λαβδακιδών με εκείνο των Ατρειδών. Οι γιοί του Θυέστη μαγειρεύτηκαν από τον Ατρέα ως αντεκδίκηση (Ο Θυέστης αποπλάνησε την γυναίκα του Ατρέα όπως και ο νεότερος Θυέστης την Κλυταιμνήστρα. Προφανώς είναι στην δομή του μύθου να επαναλαμβανονται διφυή τα μοτίβα).

Τα θυέστεια δείπνα αποτελούν αφενός οικογενειακή παράδοση για τους άνακτες – κι ο Τάνταλος μαγείρεψε τον γιο του Πέλοπα και τον πρόσφερε στους θεούς – αλλά και την απαρχή της κατάρας των Ατρειδών. Από την οποία αρά αμφότεροι οι οίκοι θα απαλλαγούν με την επέμβαση της αθηναϊκής δικαιοσύνης. Το θετό υπέρτερο του φυσικού δικαίου. Απίστευτη η προπαγάνδα της αττικής υπεροχής μέσα από την εκλογίκευση των μύθων στο αρχαίο δράμα.
Ο Πέλοψ είναι, μετά τον Ηρακλή, ο μεγαλύτερος πελοποννησιακός ήρως, ήρως ιδιαίτερα των Ηλείων, ένας μικρός θεός που τεμαχίζεται, τρώγεται, επανασυγκολλάται και ανασταίνεται. Όπως ο Διόνυσος ή ο Άττις. Μόνο ένα μικρό κομμάτι σάρκας στον ώμο του δεν βρέθηκε και αντικαταστάθηκε από ελεφαντόδοντο, την ευεργετική παρουσία του ζώου στον άνθρωπο αλλά και της τέχνης της γλυπτικής στην επίτευξη της αθανασίας.

( Τάκη, καλή αντάμωση, ευχαριστώ για όλα).

 

SHARE
RELATED POSTS
Ζωγραφική και … Κύπρος!, του Μάνου Στεφανίδη
dipli.jpg
Ρόδος: Συναυλίες Αρβανιτάκη-Πορτοκάλογλου (8/8) & Πρωτοψάλτη (24 & 25/8). Εισιτήρια στα 10 και 13 ευρώ
Το διαχρονικό και το εφήμερο, του Μάνου Στεφανίδη

Leave Your Reply

*
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.