Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ

Σάββατο, χτες, στην Επίδαυρο. Το μαγικό φως του ηλιοβασιλέματος χαϊδεύει για λίγο ακόμα τις κερκίδες ενώ το πολύχρωμο, πολύβουο πλήθος ανεβαίνει. Τόση ομορφιά που υγραίνει τα μάτια ενώ ο χρόνος ακινητεί. Το θέατρο ως παγκόσμια ευλογία. Κοινωνία και δωρεά. Αίσθημα και αισθητική. Σώματα που ιδρώνουν και συσπειρώνονται και τρέμουν και γίνονται για μια στιγμή αιώνια. Λίγο πριν από τον ειμαρμένο θάνατο τους.

Είχα να πάω τρία χρόνια στο αρχαίο θέατρο για προσωπικούς λόγους και φέτος αξιώθηκα πάλι να ξαναζήσω μιαν από τις σημαντικότερες, τις πιο αγαπημένες εμπειρίες της ενήλικης ζωής μου (ανεβαίνω το άλσος του Διονύσου και του Ασκληπιού από το 1973). Εννοώ την ανάβαση στον ιερό τόπο αφήνοντας πίσω όλη την ιδιοτέλεια της αφόρητης καθημερινότητας, το γελοίο του επιβιώνειν εις βάρος του υπάρχειν, για να κοινωνήσω τον αρχαίο – σπαρταριστά σύγχρονο λόγο. Την μεγάλη ποίηση, την μοζάρτεια μελαγχολία και την ακαταδάμαστη χάρη του παππού Αριστοφάνη.

Αυτός λοιπόν ο νεαρός τσόγλανος, που θάλεγε κι ο αείμνηστος φίλος μου Βασίλης Φωτόπουλος, ο Δημήτρης Καραντζάς κατάφερε να μάς ξεσηκώνει με αριστοφάνειο οίστρο και ένα θέατρο συνόλου χωρίς πρωταγωνιστές – κατά το gesamtkunstwerk – που μετέφερε ευφορία και προβληματισμό στο κοίλον. Ώστε συχνά εις γέλωτας αυθορμήτους έπεσε το θέητρον. Με αισθητική αλλά και με απελευθερωμένη, εκτονωτική αθυροστομία. Σε μιαν αποθέωση της ομοφυλόφιλης, σκανταλιάρας σάτιρας.

Βέβαια όλα τα λεφτά ήταν ο Νίκος Καραθάνος που οργίασε στα χνάρια του Θύμιου Καρακατσάνη, με το κατακτημένο όμως προσωπικό του στυλ επηρεάζοντας σαφώς τον προβληματισμό του σκηνοθέτη ως προς το πως ανεβαίνει σήμερα ο Αριστοφάνης.

Νομίζω λοιπόν ότι η παράσταση του Καραντζά είναι η μισή απ’την μια ο Καραθάνος και απ’ την άλλη ο ευφυής μεταφραστής που είχε την ποιότητα των αποδόσεων και το ανατρεπτικό ύφος του – στο διηνεκές παρόντος – φίλου μου, Παύλου Μάτεσι. Αυτού που συνέκρινε τον Αριστοφάνη με τον Μότσαρτ. Ο Παύλος, που λέτε, χτες θα περνούσε πολύ ωραία διασκεδάζοντας με ένα χιούμορ που ισορροπούσε ανάμεσα στο κομψό και το δηκτικό. ( Ιδιαίτερα όταν στόχευε σε ενδοθεατρικές, πρόσφατες και διαχρονικές, αναφορές τόσο θεωρίας όσο και πρακτικής. Στα ντεσού της συντεχνίας. Με τρέλανε πάντως η περσόνα της Παξινού που αλώνιζε με έμπνευση και υστερία την ορχήστρα)!
Κατά τα άλλα το ευρηματικό, μεταμοντέρνο “κλουβί – σχολείο” δέσποζε εμπρός στη Θυμέλη με μετα – πόπ χρώματα κι αρώματα αξιοποιώντας στο έπακρο τις ανάγκες του έργου. Δεν υπάρχει παιδεία που να μην είναι εξουσία, αυθεντία και καταναγκασμός. Δηλαδή κλουβί, χρυσή φυλακή. Ένα κουτί είναι η εκπαίδευση στο οποίο χωράνε όλα. Επειδή έτσι μόνο ισοπεδώνονται.

( Το καρότσι της Μάνας Κουράγιο έγινε ο θαυματουργός κύβος του Rubik που έγινε τυρκουάζ και … θαυματούργησε επί σκηνής!)

Μπράβο παιδιά. Ιδιαίτερα μού άρεσε ο καυλωτικός, λοξός λόγος της Θεοδώρας Τζήμου, ο ποιητής του Λούλη, η απίθανη Καρυοφυλλιά με τον politically correct της (!) ορθό λόγο και βέβαια ο Στρεψιάδης του Γάλλου με αναφορές στον Χατζηχρήστο, τον Μουστάκα, τον Αρμένη…Σεμνότητα και κύρος!

Παράδοση που διαρκεί ολοζώντανη όταν δεν γίνεται φολκλόρ και μουσείο.

Μόνο στη Ρόδο

Αποστόλου Παύλου 50, Βενετοκλέων, 

Pane di capo: Λεωφόρος Ρόδου-Λίνδου (ύψος ΙΚΑ), Λεωφόρος Κρεμαστής & «Πηγές Καλλιθέας»

* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.   

The article expresses the views of the author      

iPorta.gr