Ο Κώστας Αρβανίτηςείναι Δημοσιογράφος, Ευρωβουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-Προοδευτική Συμμαχία, Τακτικό μέλος LIBE (Επιτροπής Δικαιωμάτων) & αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (EMPL) του Ε/Κ

Κράτος Δικαίου και Ανεξάρτητες Αρχές: Δημόσια Συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Μέσα στην καρδιά της Δημοκρατικής Ευρώπης, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έφερε ο ΣΥΡΙΖΑ το θέμα της ευθείας προσβολής όχι απλά της εύρυθμης λειτουργίας, αλλά και της ίδιας της υπόστασης των Ανεξάρτητων Αρχών από την Ελληνική Κυβέρνηση.

Μετά την εκ νέου κατάθεση ερώτησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις υπογραφές και των έξι Ευρωβουλευτών του Κόμματος, με πρωτοβουλία του Κώστα Αρβανίτη, κορυφαίοι Νομικοί, ανάμεσά τους και η ίδια η πρώην Πρωθυπουργός και πρώην Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου, παρουσίασαν στις Βρυξέλλες όλες τις πτυχές του θέματος. Με αφορμή την υπόθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της πραξικοπηματικής έκπτωσης της Βασιλικής Θάνου από τη θέση της Προέδρου, αναδείχτηκαν σε βάθος οι νομικές, πολιτικές αλλά και πολιτειακές πτυχές μιας σκοτεινής πρακτικής που, όπως επισημάνθηκε πολλές φορές στη διάρκεια της συζήτησης, πλήττει ευθέως το Κράτος Δικαίου και τη Δημοκρατία.

 Από τις παρεμβάσεις των ομιλητών δεν θα μπορούσε να λείψει και το νέο κρούσμα αντιδημοκρατικής εκτροπής με την απόπειρα αποκάλυψης της ταυτότητας προστατευόμενων μαρτύρων της υπόθεσης Novartis από την κυβερνητική πλειοψηφία στην επιτροπή της Βουλής, απόπειρα που εκτυλίχθηκε λίγες μόλις ώρες πριν από την έναρξη της δημόσιας εκδήλωσης στο Ευρωκοινοβούλιο. «Πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα και απόρθητα φαίνεται πως δεν είναι πια», σημείωσε ο Κώστας Αρβανίτης ανοίγοντας την εκδήλωση. «Δυστυχώς, για άλλη μια φορά είμαστε επίκαιροι», αναφερόμενος στη χρονική σύμπτωση της συζήτησης με το νέο κρούσμα θεσμικής εκτροπής.

Μάλιστα, ο Δημήτρης Παπαδημούλης ξεκίνησε την δική του παρέμβαση συνδέοντας ευθέως τα δύο ζητήματα: «Τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα είναι επικίνδυνα, σε όλη την Ευρώπη οι whistleblowers θεωρούνται ήρωες και η προστασία τους βρίσκει έρεισμα ακόμη και σε ευρωπαϊκές οδηγίες», σημείωσε ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Όσα γίνονται στην Ελλάδα είναι μήνυμα για τους μάρτυρες αλλά και για τους δικαστές», είπε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στην υπόθεση της Επιτροπής Ανταγωνισμού ο επικεφαλής των Ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ επιτέθηκε ευθέως στην επίτροπο -πρώην αρμόδια- Μαργκρέτε Βεστάγκερ: «Αν και Επίτροπος, στην συγκεκριμένη περίπτωση επέλεξε να φορέσει κομματικά γυαλιά, καθώς αρνήθηκε να κάνει στην περίπτωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού αυτό που είχε επιβάλει στην προηγούμενη Κυβέρνηση το 2016».

 Στο θέμα της ημέρας όμως αναφέρθηκε και ο Νίκος Παρασκευόπουλος: «Η στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης θέτει σε κίνδυνο τον θεσμό παγκοσμίως», επεσήμανε ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης. Στη συνέχεια, αναφερόμενος στην αναδρομικότητα ως κεντρικό στοιχείο προσβολής του Κράτους Δικαίου, τεκμηρίωσε την οικουμενική απαγόρευσή της ως βασική αρχή του Δικαίου παγκοσμίως και υπογράμμισε: «Η απαγόρευση της αναδρομικότητας με την εξέλιξη των θεσμών λειτουργίας της δημοκρατίας σε διεθνές επίπεδο σήμερα υπηρετεί καίρια, πέραν του ατόμου κατά τα παραπάνω, και τη διάκριση των εξουσιών, αλλά και την ανεξαρτησία των διοικητικών αρχών».

Στη δική της παρέμβαση, η Βασιλική Θάνου παρουσίασε αναλυτικά την κατοχύρωση, τόσο στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία όσο και στην Ενωσιακή Νομολογία, της Ανεξαρτησίας των Ανεξάρτητων Αρχών. «Ο σεβασμός της ολοκλήρωσης της προκαθορισμένης θητείας των Ανεξαρτήτων Αρχών είναι η σημαντικότερη εγγύηση της ανεξαρτησίας τους», είπε η πρώην πρωθυπουργός και παρέθεσε περιπτώσεις που αναδεικνύουν την σταθερή στάση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να βάζει φραγμό σε περιπτώσεις πρόωρης λήξης θητείας ανεξάρτητης Αρχής. «Στην περίπτωση της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, καταλύεται η ανεξαρτησία της Ανεξάρτητης Αρχής, διότι τερματίζεται πρόωρα η θητεία των μελών της, με την ψήφιση μιας διάταξης νόμου εκ των υστέρων, δηλαδή μετά τον διορισμό των εν ενεργεία προσώπων και δίδοντας αναδρομική ισχύ στη διάταξη αυτή, η οποία δεν ίσχυε κατά τον χρόνο του διορισμού τους.

Και θα πρέπει, τέλος, να υπογραμμιστεί ότι το ασυμβίβαστο αυτό και η άμεση εφαρμογή του και στα εν ενεργεία μέλη, θεσμοθετήθηκε και ισχύει αποκλειστικά και μόνο για τα μέλη της Εθνικής Αρχής Ανταγωνισμού και για καμία άλλη, από το σύνολο των 22 Ανεξαρτήτων Αρχών Ελέγχου, οι οποίες λειτουργούν στην Ελλάδα. Πρόκειται δηλαδή για μία καθαρά φωτογραφική διάταξη», ολοκλήρωσε την παρέμβασή της η πρώην Πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Η ίδια, απαντώντας στη συνέχεια σε δημοσιογραφική ερώτηση, εξέφρασε την αποφασιστικότητά της συνεχίσει να διεκδικεί την αποκατάστασή της ακόμη και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Δεν θα καταθέσουμε τα όπλα», σημείωσε χαρακτηριστικά και χαρακτήρισε «ανένδοτο» τον αγώνα για τη δικαίωσή της.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η παρέμβαση του Δημήτρη Βερβεσού. Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, που λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν κατάφερε να παραστεί στην εκδήλωση, συμμετείχε στην συζήτηση με σύνδεση μέσω Skype. Παρά την σαφή διαφωνία του στην πρακτική τοποθέτησης κορυφαίων δικαστικών σε θέσεις επικεφαλής Aνεξαρτήτων Αρχών, ο Δ. Βερβεσός επανέλαβε την εκπεφρασμένη αντίθεση του κορυφαίου δικηγορικού Συλλόγου της χώρας στον χειρισμό της υπόθεσης από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη: «Όπως και άλλες αποφάσεις στο παρελθόν, δημιουργεί πρόβλημα στη γνωμοδοτική παρέμβαση της Ανεξάρτητης Αρχής, και παραβιάζει συγκεκριμένους κανόνες του Εθνικού, αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Και αυτό δεν είναι μια πολιτική μας απόφαση, αλλά απόφαση της Επιστημονικής Επιτροπής του Συλλόγου».

 Στη δική του παρέμβαση, ο διακεκριμένος νομικός, καθηγητής Πανεπιστημίου και πρώην Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου Κωνσταντίνος Ζώρας ανέδειξε τις πολιτικές διαστάσεις της υπόθεσης. «Η κυβέρνηση έχει μια έλξη προς την αναδρομική νομοθέτηση. Ωστόσο, σε περιπτώσεις σφοδρής αντίδρασης όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, υπαναχώρησαν. Στην περίπτωση όμως της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της Θάνου ήταν Ανένδοτοι! Με κίνδυνο να εκτεθούν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαίου! Γιατί όλα αυτά; Γιατί όταν επαύθη και καθαιρέθηκε η Επιτροπή Ανταγωνισμού ησχολείτο με το θέμα του μονοπωλίου στη διανομή του τύπου. Καταργώ τη Θάνου, τη Νάκου κλπ. και διακόπτω έρευνα για ένα θέμα. Ποιο είναι το θέμα; ΑΡΓΟΣ Α.Ε. Περί αυτού πρόκειται! Και ποιος είναι ιδιοκτήτης του ΑΡΓΟΥΣ; Ένας από τους πέντε μεγάλους μηντιακούς ιδιοκτήτες της χώρας. Πέντε είναι, ο ένας ιδιοκτήτης του ΆΡΓΟΥΣ κι έχει απολύτως τον έλεγχο της διανομής του Τϋπου. Πρόβλημα δημοκρατίας, πρόβλημα ελευθερίας. Γι’ αυτό επαύθη η Αρχή Ανταγωνισμού και το Προεδρείο της, μην αναζητούμε άλλες εξηγήσεις. Η Ελληνική Δημοκρατία είναι στα όρια της αντοχής της, λίγο θέλει για να τα υπερβεί».

 «Τα εργαλεία της ΕΕ είναι ανεκμετάλλευτα από τους Έλληνες», τόνισε στη δική του παρέμβαση ο Κώστας Αρβανίτης και, αφού περιέγραψε αναλυτικά τον μονοπωλιακό χαρακτήρα των ελεγχόμενων από μηντιάρχες ΜΜΕ, αναφέρθηκε στην στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ να επανέρχεται στην ανάδειξη θεμάτων στο Ευρωκοινοβούλιο, ακόμη και εν μέσω δυσμενών πολιτικών δεδομένων: «Αναδεικνύουμε θέματα, χτίζουμε συμμαχίες, επιμένουμε να τους εκθέτουμε», ενώ περιέγραψε και τις ομοιότητες του Ελληνικού μηντιακού συστήματος με αυτό που υφίσταται σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία: «Η Ελλάδα βρίσκεται πια στο πεδίο ελέγχου των Ευρωπαϊκών Θεσμών ακριβώς για αυτά που επικρατούν στο πεδίο των ΜΜΕ».

Κλείνοντας τον κύκλο των παρεμβάσεων, ο Γιώργος Πλειός περιέγραψε τις ανάγκες που οδήγησαν στην ανάγκη δημιουργίας της «ασπίδας» των Ανεξάρτητων Αρχών στις μεταπολεμικές δημοκρατίες, αλλά και στις πολλαπλές απειλές στην Ανεξαρτησία τους, απειλές που δεν έχουν πάντα αφετηρία την κρατική εξουσία και δεν εκφράζονται πάντα με πολιτικές αποφάσεις. Ο καθηγητής και Πρόεδρος του Τμ. Επικοινωνίας & ΜΜΕ του Παν/μίου Αθηνών αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο οργανωμένο έγκλημα αλλά και «τη δράση ομάδων πίεσης, ιδιαίτερα ακροδεξιών, λαϊκίστικων κινημάτων και οργανώσεων», ενώ περιέγραψε ως «όπλο» κατά της Ανεξαρτησίας τους τη δημιουργία συνθηκών οικονομικής ασφυξίας για τη λειτουργία τους. «Οι απειλές λοιπόν εναντίον της ανεξαρτησίας των αρχών μπορεί να φαντάζουν θεωρητικές. Όμως σε συνθήκες έντασης των κοινωνικών ανισοτήτων και της πολιτικής πόλωσης, σε συνθήκες βαριού τραυματισμού ή απουσίας ενός ισχυρού κοινωνικού συμβολαίου σε εθνικό, αλλά και υπερεθνικό επίπεδο, οι απειλές γίνονται πραγματικότητα. Τότε τα φαντάσματα μπορεί να βγουν από την ντουλάπα», είπε, συνδέοντας τη λειτουργία τους με την ποιότητα της ίδιας της Δημοκρατίας.

Στην εκδήλωση, που ολοκληρώθηκε με μια σύντομη αλλά ουσιαστική διαδικασία ερωταποκρίσεων με το κοινό και τους προσκεκλημενους δημοσιογράφους, παραβρέθηκαν οι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Έλενα Κουντουρά, Πέτρος Κόκκαλης, Στέλιος Κούλογλου, αλλά και οι Βουλευτές Μάριος Κάτσης, Θεοδώρα Τζάκρη και Μιλτιάδης Χατζηγιαννάκης, που βρέθηκαν στις Βρυξέλλες συμμετέχοντας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ.