Ηλίας Καραβόλιας

DELIVERY  2241003600  8:00-16:00 & 19:00-22:00

PANE DI CAPO – AT RHODES – ΣΤΗ ΡΟΔΟ – ΤΗΛ: 22410-69007

Catering-Συνέδρια-Γάμοι-Βαπτίσεις-Εκδηλώσεις

Απ.Παύλου 50 (Ανάληψη)-Βενετοκλέων (Στ.Διαγόρας)-Ρόδου-Λίνδου (ΙΚΑ)-Λεωφ.Κρεμαστής-Πηγές Καλλιθέας (Μάϊος-Οκτώβριος)

Μπορούν τα social media να γίνουν εργαλεία που προάγουν την Οικονομική επιστήμη ; Άραγε ο «θόρυβος»(noise) των χρηστών στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι ενδεχόμενο «πρωτογενές υλικό» για επεξεργασία από θεωρητικούς της οικονομίας ή από σχεδιαστές οικονομικής πολιτικής ;

Η απάντηση είναι οτι αυτό ήδη συμβαίνει !Διαβάστε την εξής είδηση (Καθημερινή, 15/2) : ”Η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας ανακοίνωσε ότι κατάρτισε μία δέσμη πειραματικών δεικτών, που δημιούργησε από το περιεχόμενο εκατομμυρίων μηνυμάτων στο Τwitter, ώστε να εντοπίσει με ακρίβεια τη διάθεση των καταναλωτών ως προς τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών”.

Εκ πρώτης όψεως φαίνεται ως κοινωνικά και επιστημονικά χρήσιμη εξέλιξη : Ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης μετατρέπεται απο την υπέρτατη οικονομική αρχή (κεντρική τράπεζα) ως έγκυρη, και έγκαιρη πηγή, για μέτρηση και αποτύπωση της συμπεριφοράς των καταναλωτών.

Υποτίθεται ότι στόχος είναι να ελεγχθεί ο αιώνιος δαίμονας της οικονομικής πολιτικής : ο πληθωρισμός, ο οποίος συνεχίζει να αποκλίνει των στόχων που έχουν τεθεί από πολλές μεγάλες κεντρικές τράπεζες.

Ακούστε λοιπόν τι λένε οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ιταλίας : «Επικεντρωθήκαμε σε καθαρά ακατέργαστα μηνύματα, διότι είχαμε τη διαίσθηση πως όσο πιο πολλοί άνθρωποι μιλούν για κάτι, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα αυτό να αποτυπώνει τη γνώμη τους και να μπορεί να επηρεάσει και τις προσδοκίες άλλων ανθρώπων». 

Προσέξτε για λίγο τις λέξεις/φράσεις: ”καθαρά ακατέργαστα μηνύματα”, ”να αποτυπώνει γνώμη”, ”να επηρεάσει προσδοκίες”. Eδώ έχουμε το εξής σύγχρονο φαινόμενο να εκτυλίσσεται μπροστά μας  : ο πανοπτικός καπιταλισμός της εξόρυξης δεδομένων, χρησιμοποιεί την νεογλώσσα στην συμπεριφορική μικροοικονομική για να διαμορφώσει μακροοικονομικά δεδομένα.

Μια σημείωση πρώτα. «Εξόρυξη» είναι ακόμα μια «μη τυχαία» έννοια της νεογλώσσας του ψηφιακού καπιταλισμού. Είναι η έννοια που συνδυάζει, στο ασυνείδητο του υποκειμένου, την Γή με τις πρώτες ύλες, τον υποτιθέμενο χρυσό ή τις σπάνιες γαίες. Πρόκειται για «σημαίνουσα μεταφορά» σε κάτι που υποτίθεται ότι έχει αξία και είναι υποτίθεται «θαμμένο» (βλ Bitcoin πχ) όποτε εξάπτει την φαντασία και την προσδοκία.

Στο θέμα μας όμως ξανά. Στο παράδειγμα με το Twitter, ως εξόρυξη εννοείται η «αποκάλυψη» για προτιμήσεις και επιλογές καταναλωτών μέσα απο το υπερ-επικοινωνιακό χάος (200 εκατομμύρια χρήστες έχει το Twitter). Και μέσω αυτής της αποκάλυψης, από το νέφος και τον θόρυβο των μηνυμάτων, στόχος είναι να προβλεφθεί η πιθανή υπερβάλλουσα ζήτηση στην αγορά.

Με απλά λόγια: Τα social media γίνονται και επισήμως εργαλείο δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής.

Κάτι μας κρύβει όμως αυτή η «χρηματο-πιστωτική  καινοτομία» και η νεογλώσσα της οικονομικής ορθοδοξίας. Διότι τα social media γίνονται, στην πραγματικότητα, εργαλείο της κεντρικής τραπεζικής για πρόληψη και καταστολή της υποκειμενικής και συλλογικής επιθυμίας. Ξέρω ακούγεται κάπως δυσνόητο αλλά δεν είναι. Διότι η επιθυμία είναι που κάνει τον πληθωρισμό να είναι «τεχνητό» στην ουσία μέγεθος.

Ο πληθωρισμός στηρίζεται και πηγάζει απο την «φουσκωμένη προσδοκία». Και η επιθυμία προηγείται της προσδοκίας και της επιλογής. Αν φουσκώσεις την προσδοκία, τότε καταλήγεις να επιλέγεις αυτό που επιθυμείς( όσο και αν ανεβάσεις την τιμή του).

Το μείζον ερώτημα είναι όμως άλλο : Άραγε πριν οι κεντρικές τράπεζες χρησιμοποιήσουν τα social media ως εργαλείο πρόληψης και καταστολής του πληθωρισμού( δηλαδή πριν την υπερχρέωση των νοικοκυριών), θα υπάρξει άραγε ο αναγκαίος περιορισμός στην ανοριοθέτητη εκχώρηση προσωπικών δεδομένων των χρηστών, απο τα social media σε εταιρείες ;

Διότι οι επιλογές, οι επιθυμίες και οι προσδοκίες μας, είναι «προσωπικά» δεδομένα. Με τα ψηφιακά μας αποτυπώματα και το συμπεριφορικό μας πλεόνασμα( βλ. Ζουμπόφ) είναι που «κατασκευάζονται» τα  εξατομικευμένα ακατάπαυστα διαφημιστικά μηνύματα στα social media. Και αυτά τα μηνύματα είναι που συμβάλλουν στην υπερδιόγκωση των τεχνητών αναγκών, άρα στην δυνητική υπερκατανάλωση και τον πληθωρισμό.

Αλλά μάλλον είναι « αδιανόητο το ερώτημα» (που θα έλεγε και η Λαγκάρντ ), αφού χωρίς υπερβάλλουσα ζήτηση και υπερκατανάλωση ( με το χρήμα-χρέος που μοιράζεται εν μέσω πανδημίας και μερικής αναστολής παραγωγής /κατανάλωσης), το σύστημα θα καταρρεύσει…