Όγκος εγκεφάλου, είναι οποιοσδήποτε ενδοκρανιακός όγκος και αφορά τον εγκέφαλο, τα κρανιακά νεύρα, τις μεμβράνες που καλύπτουν τον εγκέφαλο (μήνιγγες), το κρανίο, το βλεννογόνο και κωνοειδή αδένα.  Οι εγκεφαλικοί όγκοι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, σε πρωτογενείς και σε δευτερογενείς. Πρωτογενείς όγκοι μπορούν να δημιουργηθούν από τα διάφορα είδη των εγκεφαλικών κυττάρων.

Ανάλογα από την κυτταρική σειρά καταγωγής τους και τον ρυθμό πολλαπλασιασμού των κυττάρων έχουν από ημικακοήθεις μέχρι αναπλαστικές μορφές νόσου. Οι πρωτογενείς εγκεφαλικοί όγκοι αναπτύσσονται από τον ανώμαλο πολλαπλασιασμό εγκεφαλικών κυττάρων και δίνουν διαφορετικούς τύπους όγκων όπως ολιγοδενδρογλοίωμα, αστροκύττωμα, γλοιοβλάστωμα, επενδύμωμα, κρανιοφαρυγγίωμα.

Ο εγκέφαλος όμως μπορεί να αποικηθεί και από καρκινικά κύτταρα τα οποία μεταφέρονται μέσω του αίματος εγκαθίστανται και κάνουν κυτταρικές αποικίες ή αλλιώς μεταστάσεις. Σε αυτή τη περίπτωση έχουν τα χαρακτηριστικά της αρχικής ασθένειας και από αυτό επηρεάζεται και η θεραπευτική τους αντιμετώπιση. Οι δευτερογενείς αυτοί όγκοι είναι συχνότεροι από ότι οι πρωτογενείς όγκοι του εγκεφάλου.

Στα παιδιά οι περισσότεροι όγκοι είναι πρωτογενείς. Στους ενήλικες συμβαίνει το αντίθετο δηλαδή οι περισσότεροι είναι μεταστάσεις καρκίνων που εκδηλώθηκαν αλλού στο σώμα.

Τα συμπτώματα που μπορούν να προκαλούν οι πρωτογενείς ή δευτερογενείς εγκεφαλικοί όγκοι έχουν σχέση με πολλές βασικές λειτουργίες όπως η όραση, η ακοή, η ομιλία, η μνήμη, η κίνηση, η ισορροπία, η συμπεριφορά και η ψυχική κατάσταση. Επίσης χαρακτηριστικός είναι ο έντονος πονοκέφαλος και η ναυτία ή ζάλη, ο έμετος.

Σπασμοί που εμφανίζονται ξαφνικά σε ένα ενήλικα χωρίς προηγούμενο ιστορικό σπασμών ή ατυχήματος με εμπλοκή του εγκεφάλου ή άλλης ασθένειας που προκαλεί σπασμούς, πρέπει να δημιουργεί την υποψία για εγκεφαλικό όγκο.

Ο εγκέφαλος εμφανίζει αποίκηση από καρκινικά κύτταρα που προέρχονται από άλλα όργανα του σώματος.

Οι κακοήθεις όγκοι έχουν τη ιδιότητα να μέσω των αιμοφόρων αγγείων να διασπείρονται και σε άλλα όργανα μακριά από την αρχική (πρωτοπαθή) εστία. Η μετανάστευση αυτή των κυττάρων προκαλεί τις μεταστάσεις (δευτεροπαθείς εστίες). Ένα όργανο που μπορεί να προσβληθεί είναι ο εγκέφαλος. Υπάρχουν καρκίνοι οι οποίοι εμφανίζουν πολύ συχνά εγκεφαλικές μεταστάσεις. Ο συχνότερος όλων είναι ο καρκίνος του πνεύμονος, ακολουθεί ο καρκίνος του μαστού του εντέρου, τα σαρκώματα, ο καρκίνος του μαστού κλπ.

Η χημειοθεραπευτική αγωγή γενικότερα προφυλάσσει από την δημιουργία μεταστάσεων επεμβαίνοντας στον πρωτοπαθή όγκο και καταστρέφοντας τα μεμονωμένα μεταναστευτικά κύτταρα ώστε να μην αναπτύξουν μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Ο εγκέφαλος έχει όμως την ιδιαιτερότητα να προστατεύεται από ειδικό πλέγμα και έτσι εμποδίζει την ελεύθερη δίοδο των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων. Με τον τρόπο αυτό οι χημειοθεραπείες ελέγχουν όλο το σώμα αλλά ο εγκέφαλος σε περίπτωση που κάποιο καρκινικό κύτταρο εγκλωβίστηκε εκεί μπορεί να εμφανίζει μεταστάσεις.

Οι καρκινικές εστίες στον εγκέφαλο συνοδεύονται από περιεστιακό οίδημα το οποίο συνήθως προκαλεί έντονη συμπτωματολογία. Άμεσα αντιμετωπίζεται ο ασθενής και βλέπει πολλές φορές ανακούφιση στα συμπτώματά του με τη χορήγηση κορτικοστεροειδών φαρμάκων. Διαθέτουμε πολλές μορφές και διαφορετικών προσεγγίσεων σκευάσματα για την αντιμετώπιση του περιεστιακού οιδήματος πχ ενέσιμα ή πόσιμα σε μορφή χαπιού η σιροπιού.  Η χρήση αντιεπιληπτικών είναι πολλές φορές απαραίτητη. Διαλέγουμε ασφαλή και εύχρηστα αντιεπιληπτικά φάρμακα ώστε να είναι γρήγορη η τιτλοποίηση και εύκολη η λήψη.

Η ακτινοθεραπευτική αγωγή πάντα έδιδε λύσεις σε αυτό το πρόβλημα ανεξάρτητα πρωτοπαθούς καρκινικής εστίας και αριθμού μεταστάσεων. Η δράση της ακτινοθεραπείας είναι αποιδηματική και κυτταροτοξική. Ανάλογα το είδος των μεταστατικών κυττάρων απαιτείται και διαφορετική ακτινοθεραπευτική δόση και τρόπος προσέγγισης. Η συνολική δόση ακτινοβολίας πάντα παραμένει κάτω από τα όρια αντοχής των κυττάρων του εγκεφάλου, έτσι ώστε όσο και να ζήσει ο ασθενής να μην επηρεάζεται η εγκεφαλική του λειτουργία.