Η Πόλυ Μηλιώρη είναι Συγγραφέας -Δημοσιογράφος

Εγώ, ο Μέσος Αναγνώστης, αναφέρομαι συχνά στο σινάφι των γραφιάδων. Όπως με βλέπει ο καθένας τους. Την ώρα που μιλούν ή γράφουν, ο καθ’ ένας απ’ αυτούς είναι ξεχωριστή, ολόκληρη προσωπικότητα. Έχουν σκεφτεί ποτέ ότι κι εγώ, την ώρα που συναντιέμαι με τους φίλους μου έχω όνομα, ταυτότητα, αξία; Όπως και την ώρα που με αγκαλιάζει η γυναίκα μου, την ώρα που με κοιτά με θαυμασμό ο γιος μου, την ώρα που διατάζω τον κατώτερο υπάλληλο, την ώρα που μελετάω πώς θα μιλήσω στο διευθυντή μου. Τότε είναι εύκολο να πω κι εγώ: «Ο Μέσος Συγγραφέας»;

Ο Μέσος Αναγνώστης, ο Μέσος Τηλεθεατής, ο Μέσος Άνθρωπος τελικά, που ντύνεται κάθε φορά την ιδιότητα που θέλουνε οι έρευνες. Όταν ο ερευνητής χτυπά την πόρτα μου ωστόσο, του ανοίγω το προσωπικό μου σπίτι. Τον κερνάω και καφέ. Άσε που δεν είναι και ερευνητής στο κάτω κάτω. Άλλοι, σοφότεροι, του δώσανε το ερωτηματολόγιο! Μα πάνω από την κόλλα το χαρτί, το πρόσωπο είναι μοναδικό, δεν είναι η περίληψη των άλλων. Είμαι ευγενικός με τον ερευνητή. Κι όσο ρωτάει και απαντώ, προσέχω την προσπάθεια που κάνει, από τη μια να μη ξεχάσει να με πει με τ’ όνομά μου, αυτό που είδε στο κουδούνι μπαίνοντας, κι από την άλλη να με καθησυχάσει ότι βγαίνοντας θα το ξεχάσει. «Σκοπός της έρευνας δεν είναι να σας φακελώσει, μα να βγάλει τον μέσο αναγνώστη», εξηγεί.

Εγώ, ο Μέσος Αναγνώστης σας, είμαι πολλά «εγώ» μαζί, κύριε συγγραφέα.

Είμαι η συνισταμένη. Άντε να με βολέψετε στα γραφτά σας. Άντε να με ικανοποιήσετε. ‘Άντε να κερδίσετε το κατοστάρικό μου στην εφημερίδα, το πεντακοσάρικο στο περιοδικό, το διχίλιαρο και τριχίλιαρο, παρακαλώ, στο βιβλίο. Με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση σας την έχω σκάσει! Εκεί είναι όλα τζάμπα ― ο «μέσος» πρέπει να ερευνηθεί για τις διαφημίσεις. Άσε που σας την έχω σκάσει γενικότερα· γιατί τα περιοδικά και οι εφημερίδες, μα κι οι σταθμοί και τα κανάλια, ψάχνοντας το Μέσο Αναγνώστη, έγιναν «μέσοι» και αυτοί και δεν τους ξεχωρίζεις.

Στο βιβλίο αλλάζει. Βεβαίως, όταν μπαίνω στα βιβλιοπωλεία, ένας «Μέσος Πελάτης» είμαι, τίποτα παραπάνω, έχω επίγνωση. Αλλά στα ράφια όπου σκαλίζω το εμπόρευμα, υπάρχουνε πολλά ξεχωριστά κομμάτια, γραμμένα για την αφεντιά μου. Για μένα, προσωπικά, που έχω ανάλογα ενδιαφέροντα με τον συγγραφέα.

Πώς να διαλέξω όμως; Πώς να ξέρω ότι ένα βιβλίο μού ταιριάζει, πριν το διαβάσω; Στα επιστημονικά με βοηθά ο πίνακας των περιεχομένων και η βιβλιογραφία. Στους οδηγούς μαγειρικής οι πλούσιες φωτογραφίες. Στα λογοτεχνικά; Εκεί οι εκδότες τα κατάφεραν να βάζουν στο εξώφυλλο λίγα λόγια για το «Μέσο Αναγνώστη».

Υπάρχουν και οι κριτικές και οι παρουσιάσεις.Τρελαίνομαι να διαβάζω κριτικές, ας είναι και για βιβλία που δεν γνωρίζω. Τι θα πει «δεν τα γνωρίζω»; Αφού διάβασα την ανάλυση είναι σα να τα διάβασα ολόκληρα!

Έχω λοιπόν εκπαιδευτεί ―τι διάολο κάνει η κοινωνία τόσο κόπο να εκπαιδεύσει τον Μέσο Άνθρωπο;― να ξεχωρίζω ποιος κριτικός μου ταιριάζει. Ποιος γκρινιάζει και ποιος εκθειάζει. Ποιος στέκεται στη λεπτομέρεια και ποιος γενικεύει, βάζοντας μέσα στην ανάλυσή του όλα τα προηγούμενα διαβάσματά του.

Έχω εκπαιδευτεί και στο άλλο: Να ξεχωρίζω τον τεμπέλη που δημοσιεύει στην καλοπληρωμένη στήλη του το Δελτίο Τύπου που στέλνει ο εκδότης (δεν είναι δύσκολο να το ξεχωρίσω, φτάνει να δω το ίδιο κείμενο σε δύο εφημερίδες).

Οι έρευνες δεν έδειξαν ακόμα ότι ο «Μέσος Αναγνώστης» διασταυρώνει; ‘Άλλωστε, μην το ξεχνάμε: Δεν πα να τον μετράτε με τα ξενόφερτα γκάλοπ σας; Ο «Μέσος Έλληνας» είναι απόγονος του Οδυσσέα.

Πόλυ Μηλιώρη

( πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό ”Βιβλίο και Μήντια”, 1991)
15 Οκτωβρίου 2021