Η Δρ. Δέσποινα Κατσώχη είναι ογκολόγος – ακτινοθεραπευτής, εξειδικευμένη στις νεότερες τεχνικές της ακτινοθεραπευτικής ογκολογίας και στους συνδυασμούς των θεραπευτικών ογκολογικών σχημάτων.

Η εφίδρωση, υπό φυσιολογικές συνθήκες, ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος. Τον παράγουν οι  ιδρωτοποιοί αδένες, εξατμίζεται στην επιφάνεια του δέρματος και μας δροσίζει. Ωστόσο, δεν είναι πάντα αποτέλεσμα υψηλών θερμοκρασιών, έντονων συναισθημάτων ή εντατικής άσκησης, που αυξάνουν τη ροή του αίματος.

Ο ιδρώτας, αποτελείται κατά 99% από νερό: το υπόλοιπο 1% είναι κυρίως νάτριο, κάλιο, χαλκός και άλατα. Κανονικά χάνουμε ημερησίως περίπου μισό λίτρο ιδρώτα: την ποσότητα καθορίζουν παράγοντες  όπως η κληρονομικότητα και η υφή του δέρματος. Συνήθως, όσοι έχουν λιπαρούς πόρους, ιδρώνουν ευκολότερα. Πάντως, δεν αποτελεί δείκτη του πόσες θερμίδες χάνουμε όταν γυμναζόμαστε. Η ποσότητα του ιδρώτα που αποβάλλουμε αφορά στην ικανότητα του σώματος να διατηρεί την κανονική του θερμοκρασία: οι μύες δουλεύουν ακόμα και αν δεν ιδρώνουμε, όπως για παράδειγμα στο  Pilates. Αν και  οι γυναίκες έχουν περισσότερους ιδρωτοποιούς αδένες, ωστόσο των ανδρών λειτουργούν εντονότερα.

Κανονικά, ο ιδρώτας δεν μυρίζει: τη δυσάρεστη οσμή προκαλούν βακτήρια τα οποία αποβάλλονται μέσω του ιδρώτα και παραμένουν στην επιφάνεια του δέρματος.

Μπορεί ωστόσο να προειδοποιεί για:

Ουρική αρθρίτιδα. Ο νυχτερινός ιδρώτας συνοδεύεται από ήπιο πυρετό. Ο σχηματισμός μικροσκοπικών κρυστάλλων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις, ερεθίζει τους ιστούς και δημιουργεί φλεγμονές: αρχικά  στην άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, αργότερα σε γόνατα, αστραγάλους και χέρια.

Δυσλειτουργία σε συκώτι ή νεφρά. Σε αυτήν την περίπτωση ο ιδρώτας έχει τη μυρωδιά αμμωνίας και εμφανίζεται συνήθως μετά την άσκηση. Όταν ο οργανισμός δεν έχει απόθεμα υδατανθράκων για να μεταβολίσει και να παράξει ενέργεια, αρχίζει να διασπά πρωτεΐνες, υποπροϊόν των οποίων είναι η αμμωνία, που το συκώτι μετατρέπει σε ουρία η οποία αποβάλλεται με την ούρηση. Αν το συκώτι δεν μπορεί να επεξεργαστεί τη μεγάλη ποσότητα αμμωνίας, τότε αποβάλλεται από το σώμα, μέσω του ιδρώτα. Και η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει μυρωδιά αμμωνίας στον ιδρώτα.

Υπονατριαιμία. Το νάτριο, ως ηλεκτρολύτης, ρυθμίζει την ποσότητα νερού στον οργανισμό. Όταν τα επίπεδά του στο αίμα είναι ασυνήθιστα χαμηλά, προκαλούνται επιπρόσθετα αίσθημα λήθαργου, κούρασης και σύγχυσης.  Οφείλεται σε ασθένειες όπως η νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική νόσος, η υπερβολική κατανάλωση νερού ή συγκεκριμένα φάρμακα.

Υπεριδρωσία. Η υπερβολική, άρα παθολογική εφίδρωση, επηρεάζει είτε ολόκληρο το σώμα είτε μια περιοχή (π.χ μασχάλες ή παλάμες). Αφορά περίπου το 3% του πληθυσμού και προσβάλλει εξίσου άνδρες και γυναίκες. Η ακριβής αιτία που την προκαλεί, παραμένει άγνωστη: πιθανά πρόκειται για κληρονομική γενετική διαταραχή.

Υπερθυρεοειδισμός. Υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.  Πλαισιώνεται από συμπτώματα όπως κούραση, δυσκοιλιότητα, ξηρό δέρμα, αύξηση σωματικού βάρους, βραχνάδα, αραίωση μαλλιών, εξασθενημένη μνήμη κ.α

Εγκυμοσύνη ή εμμηνόπαυση. Οι ορμονικές αλλαγές επηρεάζουν το ενδοκρινικό σύστημα. Οι εξάψεις εμφανίζονται σε εγκύους αλλά και γυναίκες σε εμμηνόπαυση. Ο «θερμοστάτης» του εγκεφάλου, δίνει λάθος σήματα και ενεργοποιεί  την παραγωγή ιδρώτα.

Στρες και έντονα συναισθήματα. Όταν αγχωνόμαστε, φοβόμαστε ή αδημονούμε, παράγεται  ιδρώτας από αδένες σε συγκεκριμένες περιοχές (π.χ μασχάλες). Περιέχει λίπος και πρωτεΐνες που αναμειγνύονται με τα βακτήρια του δέρματος και προκαλούν άσχημη οσμή.

Παχυσαρκία. Όσοι έχουν περιττά κιλά έχουν την τάση να ιδρώνουν περισσότερο απ’ όσους διατηρούν φυσιολογικό βάρος.

Χαμηλό σάκχαρο. Αν η τιμή του μειωθεί λόγω διαβήτη ή έντονης άσκησης, προκαλείται εφίδρωση και αίσθηση κρύου και υγρού, κυρίως σε αυχένα και μαλλιά: καταναλώστε κάτι γλυκό.

Θερμοπληξία. Ν’ ανησυχήσετε αν σταματήσετε να ιδρώνετε ενώ περπατάτε στον ήλιο με αυξημένη θερμοκρασία. Η ανιδρωσία δηλαδή η αδυναμία παραγωγής ιδρώτα, εμποδίζει τη φυσική ψύξη του σώματος και αυξάνει τον κίνδυνο θερμοπληξίας. Μετακινηθείτε σένα δροσερό σημείο και πιείτε κάτι δροσερό χωρίς καφεΐνη ή αλκοόλ. Αν δεν συνέλθετε ζητήστε επειγόντως βοήθεια. Η μακροχρόνια ανιδρωσία μπορεί να οφείλεται σε νευρική βλάβη, φάρμακα ή κάποια κληρονομική πάθηση και ενοχοποιείται καρδιακές παθήσεις. Αν μειώνεται σημαντικά ο ιδρώτας σας, ζητείτε ιατρική συμβουλή.

Παίζει ρόλο η διατροφή;

Παίζει και όντως μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση αν την προσαρμόσουμε ανάλογα. Αρχικά, πρέπει να πίνουμε με μέτρο ό,τι περιέχει καφεΐνη, δηλαδή καφέ, τσάι και ανθρακούχα αναψυκτικά. Τροφές όπως το σκόρδο και το κρεμμύδι αν και ωφελούν, συμβάλλουν στην κακοσμία του ιδρώτα. Εξίσου ένοχες είναι τροφές πλούσιες σε λιπαρά  όπως τα τηγανητά και οι  σφολιάτες αλλά και το αυγό, τα μπαχαρικά, το αλκοόλ, το κόκκινο κρέας και τα όσπρια. Αντιθέτως, υπάρχουν τροφές που λειτουργούν ευεργετικά: ψάρι, κοτόπουλο, φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες,  προϊόντα ολικής άλεσης αλλά και τροφές που περιέχουν βιταμίνη C : λεμόνια, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, ακτινίδια και φράουλες. Εξαιρετική είναι και η δράση ενάντια στην κακοσμία,  αρωματικών φυτών, όπως για παράδειγμα ο μαϊντανός, το σέλινο και ο δυόσμος.  Στους κανόνες διατροφής, να προσθέσω και γενικές συμβουλές, όπως να απομακρύνετε τις τρίχες από περιοχές όπως οι μασχάλες, γιατί παγιδεύουν τον ιδρώτα και ευνοούν την ανάπτυξη βακτηρίων. Την κακοσμία εντείνουν και τα συνθετικά υφάσματα: φροντίστε τα ρούχα σας να είναι  από βαμβάκι, μετάξι και λινό.