Ο Γιάννης Πανούσης είναι Καθηγητής Εγκληματολογίας του Παν/μιου Αθηνών

Έχει ο Θεός γι’αυτούς

που έχουν το χέρι μακρύ

Έλα, ρε Διάολε

Τράβα κι εσύ καμμιά σφαλιάρα

Αργ.Μαρνέρος, Ecce homo

Σήμερα δεν έχουμε βασιλεία και βασιλιά, αλλά έχουμε αόρατους κυβερνήτες, που ασκούν πλήρη εξουσία επί της ζωής μας.

Σήμερα δεν έχουμε μετεμφυλιακό παρα-κράτος, αλλά οι κρίσιμοι θεσμοί της δημοκρατίας μας δεν έχουν απαλλαγεί από τα δίκτυα και τα πλέγματα των «καταλοίπων». Σήμερα τα δημόσια πρόσωπα δεν καλούνται στην Αυλή για να υποβάλουν τα σέβη τους και να δηλώσουν πίστη, πλην όμως στο πρώτο νεύμα της [παρα] εξουσίας είναι έτοιμοι να δηλώσουν τα αντίθετα από όσα έλεγαν επί χρόνια.

Σήμερα ο πολίτης δεν καλείται στην Ασφάλεια «δι’ υπόθεσίν του», αλλά όποιος εκτεθεί υπερβολικά ισχυριζόμενος ότι μπορεί ν’ ασκεί κριτική κατά παντός, δέχεται τα πυρά τηλε-κατευθυνόμενων πλέι μέικερ της πολιτικής, την κίτρινη (ή ροζ) παραπολιτική διαπόμπευση από υπόγειους δημοσιογράφους ή και τον επίσημο αποκλεισμό από τους δια-λόγους, ένεκα δυσαρέσκειας κύκλων προσκείμενων στον (όποιο) Αρχηγό, αρχηγίσκο, φίλο του ή παραφυάδα του.

Σήμερα όλα είναι «αλλιώς» χωρίς όμως να νοιώθεις ότι είναι και τόσο διαφορετικά.

Η τακτική σκακιέρας (ή μήπως είναι παρτίδα τάβλι;) εξακολουθεί να διέπει τα res publica, ιδιαίτερα στη σημερινή προεκλογική[;] συγκυρία.

Μερικοί κρύβονται πίσω από τη λίστα [μέχρι Γενάρη 2021], δηλαδή την εύνοια της αρχηγικής Αυλής. Άλλοι προασπίζονται το σταυρό[μετά το Γενάρη 2021] ελπίζοντας στην «τηλεοπτική δημοφιλία» (και αναγνωρισιμότητα!). Και τα δύο μοντέλα είναι όμως άνευ σημασίας εάν δεν λειτουργούν σταθεροί κανόνες δημοκρατίας, δημοκρατικής διαφάνειας και δημοκρατικής συμμετοχής.

Άσε που εδώ και καιρό ούτε οι Πρόεδροι των κομμάτων, μπορούν να καπελώσουν επιμακρόν την κοινωνία με « πολύχρωμους ή άχρωμους κηπουρούς».

Παραταύτα οι προνομιακοί πρωινοί καφέδες της παρέας των κομματικών κύκλων και τα δίκοπα καταγγελτικά στυλάκια των πρωινάδικων ειδησεογραφικών εκπομπών εξακολουθούν να κινούνται στο ίδιο πλαίσιο ιδεοληψίας, δηλαδή ότι μπορούν να μας επιβάλλουν το μοντέλο ζωής μας και το πρότυπο του ηγέτη.

Συντηρητικοί/συστημικοί και αριστεροί/αντισυστημικοί εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το δημοσιοποιούμενο life style [από διαδηλώσεις μέχρι κότερα] θα τους δικαιώσει.

Κατά βάθος και οι μεν και οι δε συγκροτούν και συνανήκουν στην ίδια «συντεχνία» καθώς αποδέχονται την αντικατάσταση των παικτών αλλά όχι την αλλαγή και σταθεροποίηση των κανόνων του παιχνιδιού.

Ουδείς μοιάζει να συνειδητοποιεί τη σκοτεινή πλευρά της γενικευμένης και εξατομικευμένης κρίσης που δεν είναι μόνον οι φοβίες, η υποβάθμιση της καθημερινότητας, η φτωχοποίηση. Είναι κυρίως και ιδίως η απώλεια ταυτότητας, που συνοδεύεται όμως από μια (εγγενή; συγκυριακή;) δειλία στο να δια-χειριστούμε τις αβεβαιότητες του μέλλοντος.

Δεν ήμασταν και εξακολουθούμε να μην είμαστε μεταρρυθμιστική κοινωνία. Δεν είχαμε και εξακολουθούμε να μην έχουμε εμπιστοσύνη στους θεσμούς και τους κανόνες. Δεν σχεδιάζαμε και εξακολουθούμε να μην σχεδιάζουμε εθνικό σχέδιο επιβίωσης.

Καταγγέλουμε τις φράξιες των άλλων, αποδεχόμενοι όμως την «ανομία της παρέας». Καταγγέλουμε την παμφάγο Αγορά, έχοντας όμως διαμορφώσει «αγοραίες αντιλήψεις και πρακτικές» σε όλους τους τομείς της δημόσιας και κοινωνικής ζωής.

Το επαναλαμβάνω.

Είμαστε και δεν είμαστε.

Ξέρουμε και δεν ξέρουμε.

Ελπίζουμε και δεν ελπίζουμε.

Τελικά μήπως ο διπρόσωπος θεός Ιανός, που προστάτευε και τις δύο πύλες (εισόδου/εξόδου), ήταν ελληνικής έμπνευσης και γι’αυτό παραμένει το μοναδικό ιστορικό σύμβολό μας;

ΥΓ.’”Μεγάλωσα με παραμύθια

         Παραμύθια γεννώ’” [Καλλιόπη Γιατρουδάκη, Αρκεί να ηττηθώ]

Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του. 

The article expresses the views of the author

iPorta.gr