• Στη ζωή και στη πολιτική, η εμπλοκή με λαβύρινθους δεν είναι ποτέ για καλό. Χάνεται πολύτιμος χρόνος, στριφογυρνάς και πάντα παραμονεύει ο Μινώταυρος. Αυτά διδάσκει η πείρα, η ιατρική και ο μύθος.
Η πείρα γιατί η πορεία προς ότι ονομάζουμε «προκοπή» απεχθάνεται την ασάφεια και τη θολούρα. Η ιατρική γιατί ο λαβύρινθος είναι ασθένεια δυσίατη όπως θα έλεγε ο εξέχων φίλος μου, μαχόμενος γιατρός, Διευθυντής ωτολαρυγγολογίας στο Γ.Κ.Ν Νίκαιας Στράτος Μοσχοβάκης. Το σύμπτωμά της είναι η αστάθεια και η απώλεια της ικανότητας προσανατολισμού. Αν γύρεις το κεφάλι σου δεξιά ή αριστερά χάνεις το ίσιο και την αίσθηση του τόπου.
Ο μύθος γιατί ο λαβύρινθος είναι αρχέγονη τιμωρία. Την κατέγνωσε ο Ποσειδών εμβάλλοντας ερωτική μανία στην ατυχή Πασιφάη (όνομα και αυτό) η οποία γέννησε τον Μινώταυρο. Για να ξεφύγεις από τον λαβύρινθο του μύθου χρειάζονται δύο συνθήκες. Ο Θησέας και ο μίτος. Θησέας για την κεντροαριστερά δεν φαίνεται προσώρας. Μίτος όμως υπάρχει. Αρκεί βέβαια να ξέρεις να τον ξετυλίξεις.
• Ο μίτος στον λαβύρινθο της σημερινής κεντροαριστεράς είναι ένα σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος. Με πρόχειρους υπολογισμούς προσεγγίζει το 20%. Είναι το άθροισμα όσων συνειδητά δεν ψήφισαν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ αλλά τις εν τοις πράγμασι ενδιάμεσες πολιτικές δυνάμεις. Σ’ αυτούς πρέπει να προστεθούν και όσοι βαρυγκομώντας, με την ψευδαίσθηση ότι η εκλογική αναμέτρηση ήταν αμφίρροπη, ψήφισαν την τελευταία στιγμή ΝΔ. Αλλά και αρκετοί που είπαν ότι δίνουν την περίφημη «δεύτερη ευκαιρία».
Ο κατακερματισμένος και απογοητευμένος αυτός κόσμος, μαζί με αξιόλογο τμήμα της νεοπαγούς αποχής, συγκροτεί εν δυνάμει έναν πολιτικά αυθύπαρκτο χώρο. Το χώρο που όλοι ονομάζουν σήμερα «κεντροαριστερά». Αν και οι ιστορικές καταβολές της κεντροαριστεράς είναι ευχερώς προσδιορίσιμες, σήμερα δεν είναι εύκολο ακόμα να ορίσουμε λεπτομερέστερα την κεντροαριστερά με όρους πολιτικούς και ιδεολογικούς. Είναι όμως υπαρκτή, σημαίνουσα αλλά σε αναγκαστική πολιτική αργία και ύπνωση.
Αυτοί οι πολίτες είναι ο μίτος του κεντροαριστερού λαβύρινθου. Ποιος όμως θα τον ξετυλίξει;
• Μεγάλο μέρος της παρεοκρατίας που δυναστεύει τα κόμματα «του ενδιαμέσου χώρου», όσοι κυρίως έχουν πάθει vertigo γιατί δεν ξέρουν ότι υπάρχει ζωή και χωρίς εξουσία προσπαθούν να ξετυλίξουν τον μίτο αριθμητικά. Τόσο το ΠΑΣΟΚ, τόσο το ΠΟΤΑΜΙ συν …συν = 20%. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο και μόνη λογική την επιστροφή στην εξουσία, κάποτε στο μέλλον, φαντασιώνονται σενάρια τεχνητών ενώσεων και συμπράξεων. Πλανώνται πλάνη οικτρά.
Στην πολιτική οι αθροίσεις ποσοστών είναι ο πλέον εσφαλμένος τρόπος προσέγγισης. Όσοι διαπράττουν το σύνηθες αυτό μεθοδολογικό ολίσθημα, απλά θα περιπλανώνται αέναα στον αγαπημένο τους κεντροαριστερό λαβύρινθο. Στο τέλος όμως θα τους φάει ο δικομματικός Μινώταυρος που πέρασε το στάδιο της νέας γένεσης και οδεύει προς την νέα ακμή του.
Όλοι όσοι το βλέπουν έτσι, είτε το ομολογούν είτε όχι, δεν αντιλαμβάνονται ότι οι πολίτες που θέλουν συμπαγή και αξιόπιστο ενδιάμεσο πολιτικό χώρο αδιαφορούν παγερά για το αν θα γίνει Υπουργός ο Α ή ο Β παράγων των σημερινών κομμάτων.
• Ο σχηματισμός πολιτικού υποκειμένου του ενδιαμέσου χώρου, δεν είναι αυτονόητος και νομοτελειακός ακόμα και αν αποτελεί τέκνο της ανάγκης. Για να διαμορφωθεί χρειάζεται απίστευτη δουλειά σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε να σφυρηλατηθεί ένα πρόγραμμα ευημερίας στηριγμένο στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Κυρίως χρειάζεται εργώδη προσπάθεια στις λεπτομέρειες και όχι στις γοητευτικές και ασαφείς γενικότητες. Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Χρειάζεται επίσης συγκεκριμένη και απτή αίσθηση αληθινής κοινωνικής δικαιοσύνης. Τότε μόνο μπορεί να πεισθεί ο πολίτης ότι υπάρχει η βάση αξιοπιστίας και ότι μεταρρύθμιση δεν σημαίνει μόνο ούτε κυρίως να σου κόβουν τον μισθό, την σύνταξη και να πληρώνεις έναν σκασμό φόρους. Σήμερα ο πολίτης ακούει την λέξη «μεταρρύθμιση», βγάζει φλύκταινες και ψηφίζει ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο. Τόσο απλά.
• Όταν στην Γερμανία δημιουργήθηκε πολιτικό και κοινοβουλευτικό «αδιέξοδο» επειδή το τρίτο κόμμα δεν μπήκε στη Βουλή, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Σοσιαλδημοκράτες κάθισαν σε ένα τραπέζι επί τέσσερις μήνες και με υπομονή και προσήλωση στις λεπτομέρειες δούλεψαν και συμφώνησαν σε ένα κοινό πρόγραμμα το οποίο κατέγραψαν σε πολυσέλιδο τόμο κυβερνητικής συνεργασίας. Τον τόμο αυτό εφαρμόζουν σήμερα λίαν επιτυχώς οι εκεί «παρά φύσιν» συνεργαζόμενοι. Ουδείς στην Γερμανία διανοήθηκε να αμφισβητήσει την διαφορετική πολιτική ταυτότητα, ιστορία και κοσμοθεωρία των συνεργαζομένων. Ήδη, η κυβερνητική συνεργασία διαμετρικά αντίθετων πολιτικών δυνάμεων πέρασε στην πολιτική θεωρία με τον όρο «μεγάλος συνασπισμός».
• Οι συνθήκες επέβαλαν στην χώρα μας να κάνουμε το ίδιο. Δεν το κάναμε. Φαίνεται πως δεν μπορούμε να το οργανώσουμε ούτε στο επίπεδο της αναγκαίας συγκρότησης της κεντροαριστεράς. Όχι με την μορφή της τεχνητής συγκόλλησης, αλλά της προγραμματικής βάσης μίας αληθινής προοπτικής ευημερίας και υπέρβασης των αιτίων που δημιούργησαν και ανακυκλώνουν την κρίση.
Μήπως δεν θέλουμε; Μήπως δεν μπορούμε; Μήπως δεν έχουμε την αναγκαία ικανότητα; Μήπως δεν είναι ακόμα η ώρα; Μήπως τελικά είναι αδύνατο; Ο χρόνος θα δείξει.
• Υπομονή.