* Ο Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος ασχολείται με την δημοσιογραφία, την κριτική λογοτεχνίας και την ποίηση
Μαίρη Νάνου: “Ο καθένας θα πρέπει να ζει μ’ αυτά που έχει ζήσει κι έχει κάνει. Εγώ αυτό που ήθελα να κάνω, νομίζω, σ’ έναν μεγάλο βαθμό, το έχω κάνει”.
Συναντηθήκαμε στο Γκάζι. Χαμογελαστή και προσηνής. Τα μάτια της να εκπέμπουν γλυκύτητα, άνεση και πάνω απ’ όλα αγάπη. Σ’ όλη την διάρκεια της συνέντευξης η φωνή της παρέμενε σταθερή και βαθιά, μιλώντας με πάθος για το θέατρο, την ζωή, τις στιγμές, τα αγαπημένα της πρόσωπα και τις δυσκολίες.
Συναντήσαμε την ηθοποιό Μαίρη Νάνου και μιλήσαμε μαζί της εφ’ όλης της ύλης.
• Ηθοποιός ή Θεατρίνα; Ποιον όρο προτιμάτε;
Ηθοποιός. Αυτό που λένε, “ποιεί ήθος”. Και είναι κάτι πολύ πιο ιδιαίτερο…
Τώρα το “θεατρίνα”, όχι ότι είναι άσχημος αυτός ο όρος, αλλά νομίζω πως έχει κακοφορμίσει. Γιατί παλιά λέγανε “αυτή είναι θεατρίνα” ή “αυτός είναι θεατρίνος”… του οποίου του δίναν μιαν άλλη διάσταση. Ενώ την ίδια δουλειά κάνουν.
• Παλιές ηθοποιοί, όπως π.χ. η Άννα Καλουτά, ήταν ανένδοτες. “Είμαι θεατρίνα” λέγανε.
Ναι, αλλά κάνανε άλλου είδους τέχνη. Ας πούμε περισσότερο ασχολούνταν με την επιθεώρηση, με έργα που ήταν -ας πούμε- κωμωδίες… δεν ξέρω πως ακριβώς επικράτησε αυτό… αλλά ούτως ή άλλως και οι δύο όροι δεν είναι κακοί. Εγώ δεν πιστεύω ότι βάζουμε ταμπέλες. Το μόνο κακό είναι αυτό: ότι επικράτησε το να λένε “α! Θεατρίνα είναι αυτή…;”. Κάποτε μου το’ πε και η Γυμνασιάρχης μου. Με συνάντησε σ’ ένα λεωφορείο και μου είπε (μετά τα τυπικά) “έμαθα ότι έγινες θεατρίνα”. Λέω: “Ναι, έγινα θεατρίνα. Κι ευτυχώς, που έγινα, για να μάθω και μερικά πράγματα που δεν μου μάθατε εσείς. Γιατί για να γίνω θεατρίνα έμαθα τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη. Αυτά που δεν μπορέσατε να μας μάθετε εσείς. Ποια ήταν η Αντιγόνη, ποιά ήταν η Ηλέκτρα, ποιος ήταν ο Οιδίποδας… ο Ορέστης. Όλα αυτά τα μεγάλα πρόσωπα “. “Α!”, μου λέει, “τέτοια κάνετε;”. “Βεβαίως”, της απαντάω.
• Εσάς τι σας οδήγησε στο Θέατρο;
Από μικρή (επειδή ήμουν και η πολύ μικρότερη στην οικογένεια• ήμουν το τρίτο παιδί και μετά από πολλά χρόνια από τα αδέρφια μου) με είχαν σαν παιχνιδάκι κι έκανα διάφορες μιμήσεις μες στο σπίτι, βλέποντας διάφορες ταινίες… τους ηθοποιούς από το θέατρο κλπ, ο πατέρας μου -επειδή ήταν ναυτικός- μου λεγε “εσένα θα σε στείλω στο Χόλυγουντ”. Εγώ δεν ήξερα τι ήταν το Χόλυγουντ, τότε δεν είχαμε την ενημέρωση που έχουμε τώρα, και το’ βλεπα σαν μια καραμελούπολη. Ένα παραμυθένιο πράγμα. Σαν ένα παραμυθάκι… Ερχόντουσαν ναυτικοί και μας έφερναν διάφορα πράγματα (παιχνιδάκια κλπ) και μου λέγανε “πότε θα σε στείλουμε στο Χόλυγουντ;”. Όταν μεγάλωσα ο πατέρα μου μου λέει “ωραία, το όνειρό είναι να γίνεις γιατρός”. Εκεί… δεν ξέρω πως… δε μου’ κατσε και πολύ. Αλλά, τέλος πάντων, πέθανε και πέθανε και νέος… είπα να το κάνω. Πήγαινα φροντιστήριο να δώσω εξετάσεις… έβλεπα… δεν το’ χα. Τέλος πάντων, σταμάτησα, πέθανε και η μητέρα μου και έμεινα ένα διάστημα (επειδή και ο αδελφός μου ταξίδευε) σε μια ξαδέρφη μου, που ο άντρας της ήταν σκηνοθέτης κινηματογράφου κι εκείνη ζωγράφος. Και κάποια στιγμή, εκεί που είχαν πέσει δυο θανατικά μέσα σε δυο χρόνια και ήταν κάπως βαρύ όλο αυτό για μένα, ήμουν και πολύ μικρή, θέλαν να με βγάλουν από μια ψιλοκατάθλιψη που είχα πάθει. Και μου λέει η ξαδέλφη μου, “έχεις ωραία φωνή, να πας σε μια δραματική σχολή… να ασχοληθείς… κάτι να κάνεις…”. Έτσι, με πήγε ο άντρας της στην σχολή Κατσέλη, όπου είχε κάνει τότε μια ταινία με την Αλέκα Κατσέλη τον “Ψαρόγιαννο”. Και έτσι ξεκίνησε η διαδικασία, που όταν αρχίζεις και ασχολείσαι… αρχίζει πια να σ’ αρέσει. Ε…. φαίνεται ότι είχα και κάποια πραγματάκια… κάποια ψήγματα… κι έτσι έγινα.
• Μετανιώσατε ποτέ για τον δρόμο που διαλέξατε;
Όχι, καθόλου. Ίσα- ίσα. Νομίζω όταν δεν το θες πραγματικά μετανιώνεις. Και λες, “μωρέ, που έμπλεξα τώρα…”. Γιατί αν το θες πραγματικά… έρχεται μετά κι η αγάπη σ’ αυτό… όταν αρχίζεις πια και παίζεις σιγά- σιγά και ανακαλύπτεις… ας πούμε τα μεγάλα έργα… ανακαλύπτεις συγγραφείς… ανακαλύπτεις τα ιερά τέρατα που έχουν παίξει κάποιους ρόλους. Μπαίνεις μέσα σ’ αυτή τη διαδικασία και λες “να ένας ωραίος κόσμος”.
• Ήταν, δηλαδή, σαν να βρήκατε πραγματικά τον εαυτό σας;
Ναι, παρόλο που ποτέ δεν είχα -αυτό που λένε- το “ταλέντο στις δημόσιες σχέσεις”. Αυτό δεν το’ χα. Μου ήταν λίγο δύσκολο… πήγα, κυνήγησα κάποιες δουλειές… τόσο όσο… αλλά σχεδόν όλες οι δουλειές που έκανα ήρθανε μόνες τους. Βέβαια, είχα την τύχη να μην βιοπορίζομαι απ’ αυτό. Γιατί όταν έχεις κι αυτό, πρέπει να το τρέξεις… να κάνεις κάποια πράγματα που δεν σου αρέσουνε. Μπορεί να σε ρίξει κι έξω και να μετανιώσεις… αυτό που λέγαμε πριν από λίγο… όπως πολλοί συνάδελφοι ξεκίνησαν και κάπου το σταμάτησαν. Ευτυχώς, εγώ είχα αυτή την τύχη, με την έννοια ότι τελειώνοντας μετά από λίγο παντρεύτηκα… είχα τον άντρα μου και δεν είχα το θέμα να πω ότι “ξέρεις πρέπει να τρέξω να βρω δουλειά για να ζήσω”. Κι έτσι, έκανα κι επιλογές στις δουλειές μου. Και αυτά που έχω παίξει μ’ έχουν ικανοποιήσει.
• Πώς επιλέγετε τους ρόλους σας;
Ανάλογα με το έργο. Ποιος είναι ο θίασος. Έτυχε να πάω και σε δουλειές που μου είπαν να πάω και πήγα να το δοκιμάσω, μια επιθεώρηση -ας πούμε-, κάποιος με σύστησε… έφυγα. Δηλαδή, έκανα δυο πρόβες, το’ βλεπα ότι δεν μου πήγαινε… δεν το είχα αυτό το κομμάτι, κι έφυγα. Δεν είναι αυτό που λένε, ξέρεις, καλή ατμόσφαιρα, όχι… βρίσκεις και πολλές δυσκολίες σ’ ένα θίασο που θα πας… αλλά, τουλάχιστον, μπορεί να ελέγχονται όλα αυτά και πάνω απ’ όλα να βλέπεις ότι πρέπει να προχωρήσει η δουλειά.
• Έχετε ξεχωρίσει κάποιους από τους ρόλους που έχετε ερμηνεύσει;
Ναι. Ο ένατος γάμος. Νύχτα στην εθνική. Τον Πελεκάνο του Στρίντμπεργκ. Ε… έπαιξα στις Επικίνδυνες Σχέσεις του Λακλο, με τον Τζώρτζογλου και τον Κωνσταντίνο Καζάκο, όπου έπαιξαν και πάρα πολύ καλοί ηθοποιοί… η Μαρία Πρωτόπαππα, η Μελίνα Μποτέλη… θέλω να πω ότι ήταν ένας θίασος που μπορούσες να κάνεις δημιουργικά πράγματα. Είχα την μεγάλη τύχη να παίξω με τον Κώστα Καζάκο και την Δέσποινα Μπεμπεδέλη στον Θάνατο του Εμποράκου, σε σκηνοθεσία Ντασέν, που εκεί πια ήτανε… Έκανα τον ρόλο της γυναίκας στο ξενοδοχείο… αλλά ήτανε τόσο φοβερή δουλειά με τον Ντασέν.
• Πώς ήταν; Ήταν αυστηρός;
Καθόλου. Σου άφηνε περιθώρια. Σου άφηνε να δημιουργήσεις καταστάσεις. Έβγαινες από την σκηνή και σου έλεγε τι καλή που ήσουνα. Σου είχε τα καλύτερα λόγια. Εκεί που έπρεπε να είναι… ήταν. Δηλαδή, όταν έβλεπε κάτι πολύ στραβό, κάτι που ο άλλος το έκανε περισσότερο για να προβληθεί εκείνος και να καπελώσει τους άλλους -ας πούμε-… εκεί τον έβαζε στην θέση του. Σε άφηνε να λειτουργήσεις.
Και με τον Ρηγόπουλο και την Αναλυτή, που είχα παίξει, καταπληκτικοί άνθρωποι και σου αφήναν περιθώρια να δουλέψεις.
• Έχετε κάποιους συναδέλφους σας που να τους θεωρείτε δασκάλους ή στηρίγματα όλα αυτά τα χρόνια;
Θεωρώ σπουδαία ηθοποιό (και τώρα -πρόσφατα- πήγα και την είδα) την Δέσποινα την Μπεμπεδέλη. Η οποία… όταν την βλέπεις αυτή την γυναίκα παίρνεις τόσα πολλά πράγματα… δηλαδή, κάθεσαι εκείνη την στιγμή και είναι σαν να κάνει διδασκαλία. Πως το κάνει αυτό; Να δω… να δοκιμάσω κι εγώ… δίνει μιαν έμπνευση αυτή η γυναίκα.
Επίσης, έπαιξα με τον Σπύρο Παπαδόπουλο στο “Μαγαζάκι της γωνίας”, όπου κι εκεί ήταν μια πάρα πολύ ωραία δουλειά με πολύ καλούς συναδέλφους. Με την Έλσα Βεργή, το πρώτο μου ξεκίνημα, που κάναμε στις μορφές αρχαίου δράματος• κι εγώ με μιαν άλλη κοπέλα, που μόλις είχαμε τελειώσει την σχολή την άλλη μέρα, μας πήρε ο Κατσέλης και μας είπε πηγαίνετε για δουλειά εκεί. Ήταν μια πολύ ωραία δουλειά κι αυτή. Θέλω να πω πως αυτά που έχω κάνει… έχω κάνει και τηλεόραση και κινηματογραφικά έργα…
• Αυτά τι θέση έχουν στην καριέρα σας;
Δεν μπορώ να υποβιβάσω τίποτα. Δεν μπορώ να πω αυτό, “αχ, το έκανα απλώς…”. Κι αυτό που έκανα μου άρεσε που το έκανα! Δηλαδή, είναι ένα μέρος της δουλειάς. Ένα μέρος της διαδικασίας του ηθοποιού.
• Έχετε παίξει διαφορετικά είδη και στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο…
Ναι. Και στην τηλεόραση έκανα και κωμωδία και δράμα. Έκανα πολύ δράμα. Σε κάποια με κοινωνικά θέματα. Θέλω να πω ότι, όλα αυτά ήτανε μέσα στο πρόγραμμα του ηθοποιού. Όλα πρέπει να τα κάνει ο ηθοποιός. Και ραδιόφωνο… παλιότερα.
• Θα επιλέγατε και πάλι να κάνετε τηλεόραση ή κινηματογράφο;
Βεβαίως! Η τελευταία δουλειά που έκανα ήταν πριν δύο χρόνια, με φωνάξανε σε μια ταινία ελληνο- γερμανική. Γερμανική ήτανε -κυρίως- η παραγωγή και παίζανε πολλοί έλληνες ηθοποιοί. Το θέμα αφορούσε την Ελλάδα. Κι έπαιξα έναν μικρό ρόλο, αλλά εκεί μου άρεσε γιατί η εμπειρία ήταν μεγάλη. Είδα πως δουλεύουν οι ξένοι… φοβερός ο τρόπος τους… καμία σχέση (με μας).
• Ποια στιγμή στην καριέρα σας θα ξεχωρίζατε;
Ε… δεν μπορώ να πω… όλες αυτές οι δουλειές ήτανε ωραίες. Αλλά, ο Ένατος Γάμος ήταν κάτι ξεχωριστό. Όχι γιατί έπαιζα μόνη μου, αλλά ήταν πολύ ωραία δουλειά. Πάρα πολύ ωραία εμπειρία.
• Σήμερα πως είναι η κατάσταση στο ελληνικό θέατρο;
Διαβάζω συνεντεύξεις συναδέλφων που φωνάζουν γιατί γίναν πολλά θέατρα… γιατί υπάρχει όλη αυτή η πληθώρα των σκηνών… που παίζονται -δεν ξέρω πόσες- παραστάσεις το χρόνο. Εγώ νομίζω πως αυτό είναι καλό. Δεν υπάρχει πια αυτό το επαγγελματικό, που υπήρχε πρώτα, που ήξερες που θα πας, ήτανε λίγα τα θέατρα, θα πληρωθείς στις πρόβες σου (όσο σου δίναν τότε), αλλά τώρα γίνονται και πάρα πολλά πράγματα που είναι πιο πειραματικά. Δεν είναι, ας πούμε, ένα κλασσικό έργο που το παίζουμε και είναι πάρα πολύ καλό. Πας σε μικρές σκηνές και βλέπεις κάποια πράγματα που λες, πως είναι δυνατόν να γίναν.
• Παρ’ όλα αυτά, πολλοί συνάδελφοί σας ισχυρίζονται πως, δεν υπάρχει πια αυστηρότητα των κριτηρίων στους ηθοποιούς.
Ναι, εντάξει. Μέσα σ’ αυτή την υπερπληθώρα θα βρεις, κι εδώ κι εκεί, και τον κακό και τον καλό. Είμαστε και πάρα πολλοί ηθοποιοί. Ο καθένας, από την στιγμή που θέλει να δουλέψει, θέλει να το δοκιμάσει. Ε, δεν μπορείς να του το κόψεις! Και δεν συμφωνώ με το ότι κάποιοι βάζουν όρια και σου λένε: “α, αυτός δεν μπορεί να κάνει αυτό το πράγμα” ή “είναι ηθοποιός που δεν μπορεί να παίξει σπουδαία έργα ή που είναι έτσι… “. Γιατί, έχουν ταγκαριστεί ορισμένα πράγματα και λένε αυτός, αυτός κι αυτός είναι καλοί ηθοποιοί και πρέπει να παίζουνε σ’ αυτές και σ’ αυτές τις σκηνές. Και μέχρι εκεί. Αν όλοι αυτοί που ανεβάζουνε αυτές τις συγκεκριμένες σκηνές, αν παρακολουθήσουνε και τα άλλα θέατρα θα βρούνε κάποια διαμαντάκια. Από εδώ κι από εκεί.
• Μέσα στα χρόνια της κρίσης, το κράτος έχει βοηθήσει το θέατρο;
Ε, όχι, βέβαια! Το κράτος είναι απών.
• Άρα, στηρίζεται περισσότερο από τους ανθρώπους του θεάτρου.
Καθαρά από τους ανθρώπους του θεάτρου. Πέρα από τις κρατικές σκηνές, που αλλού βοηθάει το κράτος; Πουθενά. Παλιότερα δίνανε χρήματα σε κάποιες σκηνές… τώρα, νομίζω, έχει εκλείψει κι αυτό.
• Υπάρχουν ταλέντα σήμερα, που θα μπορούσαν να σημάνουν μια νέα εποχή για το θέατρο;
Βεβαίως! Βεβαίως! Έχουμε πολλά εδώ στην Ελλάδα. Έχουμε πολλά νέα παιδιά, που έχουν ταλέντο σε πάρα πολλά πράγματα. Δηλαδή, έχω δει νέους ηθοποιούς που ξέρουνε -πέραν του να τα πουν, ας πούμε- να χορεύουν, να τραγουδάνε, να κάνουνε πολλά πράγματα. Κι αυτά δεν βγαίνουν έτσι από μόνα τους, γιατί απλά τους έδωσε ο θεός ένα χάρισμα και τα κάνουνε. Πηγαίνουν κι εκπαιδεύονται. Πάνε σε μια σχολή χορού, πάνε και κάνουν φωνητική/ τραγούδι/ ή οτιδήποτε.
• Τι χρειάζεται το θέατρο; Ταλέντο, ψυχή ή πληγές;
Θέλει το ταλέντο να το έχεις. Δεν γίνεται να είσαι άμοιρος ταλέντου και να κάνεις θέατρο. Θέλει ψυχή. Οπωσδήποτε. Γιατί η ψυχή χρειάζεται για να ενσαρκώσεις κάτι που θα πεις κι αν δεν μπεις μέσα σ’ αυτή την ψυχή (που ενσαρκώνεις)… δεν λέει κάτι. Τώρα πληγές… τις μαζεύεις…
• Υπάρχει κάθαρση για τον ηθοποιό;
Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει. Πρέπει να ολοκληρώνεται. Και, νομίζω, ότι αποκτά τέτοιες εμπειρίες που -όταν το δει σοβαρά το πράγμα- γίνεται καλύτερος άνθρωπος. Έτσι πιστεύω.
• Ποια η στάση των νέων ηθοποιών απέναντι στους παλιότερους;
Ε, είδαμε και το φαινόμενο της αλαζονείας μερικών νέων ηθοποιών. Που, ξαφνικά, είπαν τι θέλουν οι γέροι και παίζουνε εκεί… και μάλιστα το είπανε για μεγάλους ηθοποιούς που έχουν παίξει μεγάλα και φοβερά πράγματα.
• Αυτό οφείλεται στην τηλεόραση κυρίως;
Ναι, σίγουρα. Γιατί -κακά τα ψέματα- η τηλεόραση σου δίνει τη μεγαλύτερη προβολή, που μπορεί να έχεις σαν ηθοποιός. Το θέατρο θα σου δώσει• αλλά, εκείνη την στιγμή που θα έρθουν να σε δουν… όσοι έρθουν. Ενώ στην τηλεόραση, θέλοντας και μη, θα σε δουν. Πατάνε ένα κουμπί και σε βλέπουν… σ’ έχουν κάπου μέσα στο μυαλό τους.
• Η τηλεόραση εξασφαλίζει στον ηθοποιό μια πορεία ή είναι ένα στιγμιαίο φαινόμενο που έρχεται και παρέρχεται;
Σίγουρα και είναι (παροδικό φαινόμενο). Βέβαια, κάποιες φορές, όταν αυτό έχει αποτυπωθεί καλά στην τηλεόραση σου δίνει και μια πορεία. Αλλά, όταν είτε το έργο φταίει είτε δεν ξέρω τι… μπορεί να περάσει και να φύγει. Δεν σημαίνει τίποτα. Εγώ νομίζω ότι, ο ηθοποιός καταξιώνεται μέσα από το θέατρο.
• Πώς βλέπετε την ελληνική τηλεόραση σήμερα;
Σήμερα δεν ξέρω αν υπάρχει ελληνική τηλεόραση. Παλιότερα παίζονταν γύρω στα σαράντα πέντε σίριαλς περίπου τον χρόνο, όταν μπήκαν και τα ιδιωτικά κανάλια. Αλλά τώρα πια, με την κρίση αυτή που περνάμε, ό, τι παραγωγές γίνονται γίνονται απ’ έξω… από την Κύπρο… λίγες ελάχιστες εδώ. Και γίνονται ελάχιστες καλές δουλειές.
• Πού οφείλεται αυτό;
Νομίζω στο οικονομικό. Γιατί πια υπάρχουν και τα μέσα και οι άνθρωποι που μπορούν να κάνουν μια καλή δουλειά, αλλά όταν δεν υπάρχει το οικονομικό… δεν υπάρχει η παραγωγή• για να γίνει ένα αποτέλεσμα καλό θέλει παραγωγή. Δεν γίνεται να στηθεί μόνος του ο ηθοποιός και να του πουν… “πες τα!”. Πρέπει να το υποστηρίξεις αυτό το πράγμα.
• Υπάρχουν καλοί συγγραφείς που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μια τέτοια δουλειά;
Νομίζω ότι υπάρχουνε. Αλλά δεν ξέρω πόσοι από αυτούς πια θα μπορέσουν. Διότι τα ίδια τα κανάλια αφήνουν να παιχτούν κάποια πράγματα. Φερ’ ειπείν, αυτό τον καιρό παίζεται στην τηλεόραση το “Μην πεις λέξη”, του Παπαδουλάκη. Είναι εκπληκτική δουλειά. Παίζουνε πάρα πολλοί καλοί ηθοποιοί, π.χ. ο Καταλειφός που ήταν συμμαθητής μου στη σχολή του Κατσέλη. Και νέα παιδιά. Αλλά αυτή φαίνεται μια καλή παραγωγή. Καλό το έργο, είναι -δηλαδή- διαλεγμένο. Και μπράβο στο κανάλι! Αλλά, πιστεύω, ότι λίγες δουλειές γίνονται έτσι… καλές… που να τις βλέπει κι ο ηθοποιός και να ευχαριστιέται, αλλά και ο θεατής και να λέει ωραίο! Βέβαια, τώρα, το πως έχουν εκπαιδεύσει τον θεατή τα κανάλια είναι κι εκεί μιαν άλλη συζήτηση.
• Βλέπει ο κόσμος θέατρο;
Παρόλο που λένε “υπάρχει κρίση”… που ναι, υπάρχει κρίση… αλλά, νομίζω, πηγαίνει πιο πολύς κόσμος στο θέατρο. Γιατί, εντάξει οι μεγάλες σκηνές και οι μεγάλες παραγωγές που γίνονται, αλλά αν σκεφτεί κανείς πόσο γεμίζουν κι αυτά τα μικρά• άρα, ο κόσμος βγαίνει, βλέπει θέατρο.
• Αυτό λόγω της παράδοσης που έχουμε;
Ναι, μπορούμε να το πούμε κι αυτό. Βέβαια, άκουσα από μεγαλύτερους συναδέλφους που λένε πως στις δύσκολες ώρες που περνούσε -κατά καιρούς- η Ελλάδα, ο κόσμος έτρεχε στα θέατρα. Ίσως να συμβαίνει κι αυτό τώρα.
• Ποιες ηλικίες παρακολουθούν περισσότερο θέατρο;
Με μεγάλη ευχαρίστηση έχω δει νέες ηλικίες, που αυτό είναι πολύ ωραίο και πολύ αισιόδοξο για το ίδιο το θέατρο. Γιατί έτσι εκπαιδεύονται (οι γενιές) να βλέπουν θέατρο. Και οι μεγάλες ηλικίες βλέπω ότι παρακολουθούν, ευτυχώς, ακόμα. Αλλά έχω την αίσθηση ότι τώρα περισσότερο οι πιο νέοι παρακολουθούν.
• Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σας φόβος;
Περισσότερο φοβάμαι μη πάθουν τίποτα οι δικοί μου. Επειδή έχω μια κόρη κι έτσι έχω μια μεγάλη ευαισθησία σ’ αυτό το θέμα, αγωνιώ. Να’ ναι καλά το παιδί μου, να’ ναι καλά ο άντρας μου… οι φίλοι μου… οι συγγενείς… Μ’ έχει πονέσει πολύ που είχα κάποιες απώλειες συγγενών και φίλων.
• Η μητρότητα πόσο έχει επηρεάσει την ζωή σας;
Πάρα πολύ!
• Είναι ο μεγαλύτερός σας ρόλος;
Ο μοναδικός! Το λέω με μεγάλη σιγουριά! Δεν πίστευα ότι αυτό το βίωμα είναι τόσο μεγάλο, ότι δημιουργεί τέτοια συναισθήματα μέσα στην ψυχή σου. Από την στιγμή που συλλαμβάνεις ένα παιδί μέχρι την στιγμή που το γεννάς… έως που το μεγαλώνεις… είναι μεγάλη ιστορία.
• Ονειρεύεστε;
Ναι. Δεν εννοώ μόνο μέσα από το θέατρο, που βεβαίως τα έχω (τα όνειρα). Αλλά τώρα πια επικεντρώνονται πιο πολύ στο παιδί μου… πως θα προχωρήσει… μιαν αγωνία να παντρευτεί και να κάνει ένα παιδάκι να το έχω να το παίζω…
• Θα θέλατε να γίνετε γιαγιά;
Βεβαίως το θέλω! Βεβαίως! Πολύ!
• Πολλές συναδέλφισσές σας το φοβούνται αυτό.
Γιατί καλέ;
• Ίσως να φοβούνται τον χρόνο. Εσείς τον φοβάστε;
Καθόλου! Αλίμονο! Ε… τη ζωή που έχει ο καθένας θα την ζήσει… κάποιοι περνάνε άσχημα… όλοι περνάμε άσχημα… κι εγώ έχω περάσει άσχημα. Αλλά, από αυτά μαζεύεις εμπειρίες, δηλαδή φτάνοντας σε μιαν ηλικία λες “μωρέ, ωραίο ήταν τότε κι αυτό ή πόσο άσχημο ήταν εκείνο…”, όμως σου χτίζουνε τον χαρακτήρα. Και αλίμονο αν φοβάσαι και… αυτό το είπε πρόσφατα και η Βανέσα Ρεντγκρέιβ… αυτό το πράγμα να πηγαίνεις και να τσιτώνεσαι και να βάζεις διάφορες ενέσεις κι ενεσούλες για να γίνεις κάτι άλλο, που αρχίζει να ψευτίζει, ε, δεν είναι ωραίο.
• Δεν σας τρομάζει η αλλοίωση που φέρνει ο χρόνος;
Καθόλου. Γιατί; Μια χαρά θα παίξω και τις γιαγιές, τις ωραίες κυρίες τις μεγάλες…
• Δεν φοβάστε την στιγμή που ίσως χρειαστεί να αφήσετε το θέατρο;
Μα, ναι, κάποια στιγμή θα γίνει κι αυτό. Αλίμονο! Δεν με φοβίζει. Όταν είναι γεμάτος ο άνθρωπος δεν νομίζω ότι πρέπει να τον φοβίζει τίποτα στην ζωή.
• Έχετε κάποιο απωθημένο από το θέατρο;
Ε, καλά, όλοι οι ηθοποιοί θα σου πουν ναι. Ο καθένας θα πρέπει να ζει μ’ αυτά που έχει ζήσει κι έχει κάνει. Εγώ αυτό που ήθελα να κάνω, νομίζω, σ’ έναν μεγάλο βαθμό, το έχω κάνει.
• Πώς βλέπετε την ζωή σήμερα;
Παρ’ όλο που έχει αναπτυχθεί αυτή η φοβερή και μεγάλη τεχνολογία, αυτή που οι μεγάλοι δεν μπορούν να την παρακολουθήσουνε, νομίζω ότι έχει πάρα πολλές ευκολίες (και ειδικά στους νέους δίνει πραγματικά κάποιες ευκολίες), από την άλλη πλευρά έχει γίνει και πολύ δύσκολη. Κάποια πράγματα (παλιότερα) ήταν πιο αθώα. Πιο αγνά. Δεν ξέρω… κάθε εποχή πιστεύω έχει τις ομορφιές της… και φαντάζομαι ότι και οι τωρινοί νέοι όταν μεγαλώσουν θα βλέπουν το μέλλον κάπως διαφορετικά. Αλλά έχουμε δυσκολίες, ειδικά μ’ αυτό το οικονομικό θέμα που περνάμε, δεν μπορούσαμε να το φανταστούμε. Κάποιοι -βέβαια- το βλέπαμε ότι θα γίνει.
• Τι γεύση σας αφήνει αυτή η εποχή;
Υπάρχει μια πίκρα. Διότι βλέπεις μεγάλη δυστυχία γύρω σου. Και η μεγαλύτερη απ’ όλες, αυτή που έχει φέρει το οικονομικό. Βλέπεις ανθρώπους που ήταν δίπλα σου και ευημερούσαν, όχι πλούσια αλλά μια κανονική ζωή, και περνάνε πάρα πολύ δύσκολα. Αυτό που περπατάμε στον δρόμο και βλέπουμε. Όλο αυτό το πράγμα… τι να πω; Για τους άστεγους; Αυτό που δεν υπήρχε παλιά. Θυμάμαι όταν είχα πάει ταξίδι στο Παρίσι, βλέπαμε τους κλοσάρ εκεί και λέγαμε… “πω πω, τι είναι αυτό το φαινόμενο;”… δεν το είχαμε δει αυτό το μέγεθος. Κι είναι πολύ μεγάλο πια αυτό το φαινόμενο. Τώρα να μην πω γι’ αυτή την άλλη δυστυχία με τους πρόσφυγες και μ’ όλο αυτό το πράγμα , το οποίο είναι ένας κόμπος μέσα στην ψυχή σου.
• Ποια η θέση του καλλιτέχνη μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον που περιγράφετε;
Σε βάζει σε πάρα πολλές σκέψεις. Δεν μπορείς να λες πως “δεν με αφορά”. Πρέπει να σε προβληματίζει και μέσα από αυτή την εμπειρία, πρέπει και να προσφέρουμε αλλά να πάρουμε… να καταλάβουμε που οδηγεί όλο αυτό το πράγμα.
• Είστε μια καλλιτέχνιδα που χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ποια η επαφή σας με τον κόσμο μέσω αυτών;
Μη φανταστείτε, δεν το γνωρίζω και πολύ καλά το facebook. Δεν το χρησιμοποιώ πολύ, όπως π.χ. οι νέοι που βάζουνε διάφορα. Παρακολουθώ διαφορα πράγματα που γίνονται εκεί, τα οποία πολλά είναι και για πέταμα…
• Ο κόσμος έρχεται πιο κοντά με τον καλλιτέχνη μέσω αυτών;
Νομίζω, ναι. Ίσως και γι’ αυτό οι περισσότεροι το έχουμε.
• Πώς σας προσεγγίζει ο κόσμος;
Μου’ χει κάνει εντύπωση ότι μέσα από αυτή την ιστορία έχουνε έρθει κάποιοι άνθρωποι στο θέατρο, να δουν ποια είναι -τέλος πάντων- αυτή που τους αναγγέλλει κάποιο έργο. Και πραγματικά ήταν μεγάλη ευχαρίστηση, που έρχονται και μου λένε “είμαστε φίλοι στο facebook”. Επίσης, χάρηκα πολύ που βρήκα παλιούς μου συμμαθητές ή που μαθαίνω την πρόοδο κάποιων πραγμάτων και από τους συναδέλφους, αλλά και γενικά από τον κόσμο. Αλλά θέλει μέτρο. Δεν είναι να κάθεσαι και να το κοιτά και να λες “αυτή είναι η ζωή μας”. Και τις κοινωνικές μου σχέσεις τις έχω. Σ’ αυτό αφιερώνω κάποιο χρόνο όταν δεν έχω τίποτε άλλο να κάνω.
• Εκπλήσσεστε; Πιστεύετε στο απίστευτο;
Εκπλήσσομαι με πάρα πολλά πράγματα. Και με τα μεγάλα επιτεύγματα. Αλλά, εκπλήσσομαι και άσχημα και καλά. Εκπλήσσομαι με τους ανθρώπους που έχουν γίνει λίγο αγενείς.
• Πού οφείλεται αυτό;
Δεν ξέρω. Ίσως στο προηγούμενο διάστημα που περάσαμε καλά και κοιτάζαμε ο καθένας πως θα περάσει πιο καλά; Και δεν μας ένοιαζε τι έκανε ο άλλος γύρω μας; Δεν ξέρω, πάντως με εκπλήσσει πολύ αυτό το πράγμα. Δηλαδή, μπαίνεις μέσα στο μετρό και βλέπεις κάποιοι νέοι άνθρωποι στριμώχνονται να πιάσουν θέση και δίπλα τους είναι ένας πολύ ηλικιωμένος με μπαστούνι που τρέμει ολόκληρος και δεν σηκώνονται να του αφήσουν μια θέση. Με εκπλήσσει και με τρελαίνει μαζί.
• Ως προς τα θετικά…;
Με εκπλήσσει όταν -ακριβώς- κάνουν το αντίθετο οι νέοι. Που σηκώνονται και είναι ευγενικοί. Με εκπλήσσουν κάποια πράγματα που γίνονται στην επιστήμη.
• Στην προσωπική σας ζωή;
Ε, τώρα πια… ναι… όταν γίνονται κάποια πράγματα αναπάντεχα.
• Αυτή την περίοδο που σας βρίσκουμε;
Τώρα θα παίξω στο έργο του Γεώργιου Βιζυηνού, το Αμάρτημα της Μητρός μου. Όμως, θα το παίξουμε σε διασκευή. Την διασκευή και την σκηνοθεσία την κάνει ο Αντώνης Στελιανέσης και θα παίξουμε μόνο δύο άτομα. Ένας νεαρός ηθοποιός, πολύ καλός, ο Χρήστος Τζιάτζιος κι εγώ. Εκείνος θα κάνει την αφήγηση κι εγώ θα είμαι η μητέρα, που, στο τέλος, θα κάνω έναν μονόλογο και θα λέω πιο είναι το αμάρτημα. Αυτό, λοιπόν, θα παιχτεί σε διασκευή, εννοώντας ότι θα παιχτεί στην δημοτική. Γιατί μας ιντριγκάριζε περισσότερο• επειδή έχει ανέβει κι άλλες φορές και πια -δυστυχώς- στα σχολεία δεν διδάσκεται η καθαρεύουσα, αρχίζει ο κόσμος και δεν το παρακολουθεί- με την αφοσίωση που πρέπει να έχει στον λόγο. Έχουμε βάλει ένα στοίχημα, ότι λέγοντας μόνο τον μύθο (γιατί είναι ένα βιογραφικό έργο του Βιζυηνού)… να μαθευτεί περισσότερο αυτό το αμάρτημα. Αυτό που είναι ένα φοβερό αμάρτημα, γι’ αυτή την γυναίκα. Αυτός ο μύθος είναι συγκλονιστικός και θέλουμε να παιχτεί μ’ έναν τρόπο, που ο άλλος να το παρακολουθήσει.
• Μπορεί η δημοτική να υποκαταστήσει το ύφος και την γλώσσα του Βιζυηνού;
Νομίζω ότι μπορεί. Γιατί αυτό -την εποχή που το έγραψε ο Βιζυηνός που ήταν η γλώσσα αυτή που χρησιμοποιούσε- αν το έγραφε τώρα θα το έγραφε έτσι. Η ιστορία είναι συγκλονιστική. Βέβαια, με αυτό τον τρόπο μπορεί να ιντριγκάρει τους νέους να διαβάσουν τον Βιζυηνό. Να διαβάσουνε κι άλλους συγγραφείς, που έγραφαν στην καθαρεύουσα.
• Η μητρότητα σας έχει επηρεάσει στην απόδοση του έργου;
Νομίζω ότι, έχοντας κάνει ένα παιδί… σκέφτεσαι τι είχε κάνει αυτή η γυναίκα… σου βγάζει τέτοια συναισθήματα, που σε τρελαίνει. Λες… δεν είναι δυνατόν να έχει βιώσει η γυναίκα τέτοιο πράγμα… δηλαδή, πως είναι δυνατόν να έχει κάνει αυτό το πράγμα…
• Σας τρομάζει αυτός ο ρόλος;
Ε, πάντα σε τρομάζουνε οι ρόλοι. Πάντα σε τρομάζουν με την έννοια ότι, θέλοντας να αποδόσεις και να μπεις μέσα σ’ αυτόν το ρόλο, θέλεις να γίνεις πιο πιστευτός, να γίνεις ο ρόλος. Και πάντα τρομάζεις αν θα το πλησιάσεις ή πόσο θα το πλησιάσεις. Κι εκεί πια είναι το αποτέλεσμα του κόσμου, πόσο θα το εκτιμήσει κι αν όντως το έφτασες.
• Πότε ξεκινάτε παραστάσεις;
Ξεκινάμε στις 10 Φεβρουαρίου στο θέατρο Παραμυθίας. Κάθε Παρασκευή στις 9:30, Σάββατο στις 6: 30 και Κυριακή στις 8:00.
• Θα θέλατε να μας πείτε τους συντελεστές;
Σκηνοθεσία: ο Αντώνης Στελιανέσης, βοηθοί: ο Βλαντισλάφ Ζουκόφσκι και η Ράνια Πάρδου, μουσική: ο Νίκος Τσέκος, Φώτα: Πάνος Γκόλφης, Ενδυματολογικά: η Μάγδα Καλορίτη.
• Όλη αυτή η πορεία όλα αυτά τα χρόνια τι γεύση σας έχουν αφήσει;
Σε γεμίζει σαν άνθρωπο… σου αφήνει μια πληρότητα, μαζί με όλα τα άλλα της ζωής σου• λες αξιώθηκα να ζήσω κάποια πράγματα παίζοντας αυτούς τους ρόλους, δίπλα σ’ αυτούς τους καλούς ηθοποιούς. Σου δημιουργεί πικρίες, αλλά κι αυτές ενσωματώνονται πια μέσα και γίνονται εμπειρία.
• Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους αναγνώστες μας;
Πάνω απ’ όλα να υπάρχει μιαν αισιοδοξία για όλα αυτά που ζούμε. Και μιαν υπομονή. Γιατί περνάμε λίγο δύσκολα, όλοι μας, και πιστεύω ότι θέλει υπομονή, αισιοδοξία και να εκμεταλλεύονται χαρές. Όσες κι αν είναι… μικρές- μεγάλες… να τις εκμεταλλεύονται…
• Σας ευχαριστούμε πολύ.
Κι εγώ ευχαριστώ.
