Για τους ανθρώπους που ζητώ να έχουμε μια ραδιοφωνική συζήτηση και γνωρίζω μόνο μέσα από το έργο τους, έχω μια αυθαίρετη θεώρηση: αν μου βγει εύκολα η απομαγνητοφώνηση, τους κατατάσσω στους στρωτούς, ίσιους, εύκολους ανθρώπους, σ’εκείνους που δε σε σκάνε με το δύστροπο χαρακτήρα τους. Όσο πιο πολύ ζοριστώ, μπαίνουν στη λίστα των πιο δύσκολων. Ε, λοιπόν, η διαδικασία απομαγνητοφώνησης του Κακλέα, κύλησε σα γάργαρο νεράκι!
Για να μας μιλήσει, διέκοψε την πρόβα του για την απονομή βραβείων του «Αθηνοράματος».
«Αυλή των θαυμάτων» και «Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης» λέει το φετινό θεατρικό μενού για σας.
«Με την ομάδα που έχω χρόνια τώρα, προσπαθούμε να αλλάξουμε ένα σύστημα στα θεατρικά και κοινωνικά πράγματα. Το έργο που θα ανέβει στο Εθνικό «Η αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη θα είναι ιδωμένο με αιχμηρό και επιθετικό τρόπο. Πρέπει κάποια στιγμή να μιλήσουμε για τα πράγματα της χώρας που ζούμε και αναπνέουμε. Πρέπει να πάμε γρήγορα μπροστά γιατί διαφορετικά η καταστροφή είναι δίπλα μας».
Έχετε εμβριθήσει στον Αριστοφάνη.
«Ο Αριστοφάνης ως συγγραφέας παρουσιάζεται με τρόπο ακαδημαϊκό και για τους τουρίστες. Δεν είναι αυτός όμως. Ο Αριστοφάνης μίλησε για τη διαπλοκή στα πράγματα των Αθηνών, για τη διαφθορά της πόλης του. Ταυτόχρονα μιλούσε με ερωτικό τρόπο για τη ζωή, τον άνδρα, τη γυναίκα, ενώ εμείς τον έχουμε κάνει ένα γραφικό γεροντάκο που έχει γράψει κάτι κωμωδίες για να γελάμε. Δεν είναι έτσι. Ο Αριστοφάνης είναι ένας αιχμηρός ποιητής που πρέπει να τον ξαναδούμε».
Έχουμε ευνουχίσει τον έμφυτο ερωτισμό μας;
«Φοβάμαι πως όλος ο δυτικός κόσμος έχει αποφασίσει ότι μόνο μέσα από τη παραγωγή και την υποδούλωση στον καταναλωτισμό, θα γίνουμε ευτυχισμένοι. Απεναντίας μόνο δυστυχισμένοι γινόμαστε. Παρατηρώ ανθρώπους που είναι πολύ πιο ευτυχισμένοι όταν έχουν αφεθεί στον έρωτα, στη χαρά της ζωής και στη ρήξη. Εννοώ πως έχει αξία το να αντιστέκεται κάποιος σε οτιδήποτε του επιβάλλεται από αλλού και να προσπαθεί να φτιάξει τη ζωή του, όπως πραγματικά θέλει. Προσπαθούν να μας ευνουχήσουν, αλλά νομίζω πως οι έλληνες δεν σηκώνουμε τέτοια μύγα στο σπαθί μας.
[…] Πιστεύω πως οι έλληνες έχουν περάσει πολλά και, αν θέλουμε να το δεχτούμε κάποια στιγμή και εμείς, και να κοιταχτούμε πολύ βαθιά στον καθρέφτη- όχι δίπλα από τον καθρέφτη όμως- τότε θα καταλάβουμε πως αυτά που περνάμε τα έχουν περάσει και οι παππούδες μας και οι πατεράδες μας και τα έχουν καταφέρει, γιατί όχι και εμείς;»
Αν συνδέσουμε τον Αριστοφάνη με την τωρινή Ελλάδα, ποιες λύσεις θα βρούμε να μας προτείνει ο ποιητής για την έξοδο μας από την κρίση?
«Λύσεις καθαρά κοινές και ανθρώπινες. Δηλαδή στη «Λυσιστράτη» λέει: ελάτε να δούμε ποιοι είναι οι κλέφτες να τους διώξουμε, ποιοι είναι αυτοί που δεν έκαναν νόμιμα πράγματα να τους δικάσουμε και να κρατήσουμε τα υγιή στοιχεία της κοινωνίας και με αυτά να πορευτούμε. Τα λέει τόσο απλά ο άνθρωπος. Επίσης, ο Αριστοφάνης είναι αμείλικτος στους δημαγωγούς και σε εκείνους που πάνε να κλέψουν τη συνείδηση του κόσμου. Ας πάρουμε λοιπόν τα διδάγματα από αυτό το σοφό άνθρωπο – χωρίς να αδικήσουμε τους υπόλοιπους γιατί και ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης και ο Σοφοκλής έχουν μιλήσει για μια κοινωνία όπου με αρετή και τόλμη μπορεί να προχωρήσει μπροστά – ας ξαναδιάσουμε τα κείμενα, ας δώσουμε στους εαυτούς μας τη δυνατότητα να φτιάξουμε μέσα από τους ποιητές της έναν όμορφο κόσμο. Πρέπει να προσέχουμε τους ποιητές μας. Μας προειδοποιούν».
Οι λύσεις που προτείνει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης;
«Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι, κατά την προσωπική μου γνώμη, πολύ θυμωμένος με τους έλληνες. Μέσα από «Την αυλή των θαυμάτων» σατιρίζει και καυτηριάζει την έννοια του νεοέλληνα που περιμένει να συμβεί ένα θαύμα, περιμένοντας τα πάντα από τους άλλους. «Η αυλή των θαυμάτων» δεν είναι ένα έργο όπου συμβαίνουν θαύματα, είναι το έργο που, όπως πολύ σωστά είχε πει ένας μελετητής, θα μπορούσε να λέγεται «η αυλή των θυμάτων». Είναι ένα έργο που θυμωμένα λέει ‘ξυπνήστε, μην αφήνεστε στους άλλους, πάρτε τις τύχες στα χέρια σας, προσπαθήστε να οργανωθείτε, σε μια αυλή είμαστε όλοι. Ελάτε να κοιταχτούμε καλύτερα στα μάτια, μην τους αφήνετε να μας γκρεμίσουν’. Βέβαια στο τέλος η αυλή γκρεμίζεται. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γκρέμισε την αυλή του, πρέπει να εμείς να γκρεμίσουμε αυτούς που μας καταστρέφουν ή τουλάχιστον να μην τους αφήσουμε να μας γκρεμίσουν».
Ετέρα αγάπη σας ο Πέδρο Αλμοδοβάρ.
«Μεγάλη μου αγάπη. Είναι η εναλλακτική προσωπικότητα που δεν φοβάται τίποτα, μπλέκει το μελό με το χιούμορ, την αναρχική διάθεση με τη συγκίνηση, είναι ένας άνθρωπος που αγαπά τη ζωή. Και μου αρέσουν οι άνθρωποι που αγαπούν τη ζωή. Ο Αλμοδοβάρ λέει «βγείτε στους δρόμους και αρχίστε να ζείτε». Μας λέει ότι δεν πρέπει να έχουμε ενοχές για την σωματικότητά μας, ο ίδιος είναι απελευθερωμένος ομοφυλόφιλος. Μας προτρέπει, λοιπόν, πρώτον να εκφραστούμε ερωτικά σεξουαλικά και χωρίς ενοχές, δεύτερον να αφήσουμε να υπάρξει το συναίσθημα και τέλος να κάνουμε και λίγο πλάκα με τη ζωή. Δεν πρέπει να την χαρίσουμε σε κανένα μνημόνιο ή πρωθυπουργό. Είμαστε και απόγονοι που έχουμε δείξει ότι θέλουμε να χαρούμε τη ζωή . Και δεν αναφέρομαι μόνο στο Ζορμπά».
Επικίνδυνη Αθήνα, μετανάστες, φτώχεια. Η άποψή σας.
«Οι μετανάστες αποτελούν τα νέα στοιχήματα της κοινωνίας μας, πρέπει να μην φοβηθούμε να τα κατακτήσουμε. Κάναμε την Αθήνα επικίνδυνη πόλη. Αγαπώ τους μετανάστες ξέρω γιατί βρίσκονται εδώ, είναι επικίνδυνοι γιατί εμείς τους κάναμε επικίνδυνους, ας προσέξει ο δήμος και το κράτος και ας κάνουν ό,τι πρέπει να κάνουν για να μην είναι έτσι η πόλη μας. Και οι άνθρωποι, ας μην πέσουν στην παγίδα του ρατσισμού. Στο Λονδίνο που είναι ο πύργος της Βαβέλ γιατί βρήκαν τρόπους να συνυπάρξουν οι άνθρωποι- όσο βρήκαν τέλος πάντων! Δεν πρέπει να φοβηθούμε τη φτώχεια, το μετανάστη, το συναίσθημά μας. Πρέπει να εμπιστευτούμε το dna και τον πυρήνα μας. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Το γνώθι σεαυτόν εμείς το είπαμε. Ας κοιτάξουμε γιατί το είπαμε, για τους άλλους ή για μας; Ας το ακούσουμε και εμείς κάποια στιγμή»
Πώς πάει το θέατρο στην Αθήνα;
«Χάλια γιατί ο κόσμος είναι καθηλωμένος στο σπίτι του περιμένοντας να δώσει ο πολιτικός τη λύση που δεν θέλει να δώσει. Το σύστημα αυτό θέλει: οι άνθρωποι να κλειστούν στα σπίτια τους για να καθοδηγηθούν και να μην κυκλοφορούν. Τρομοκρατούν τον κόσμο ότι, αν βγει έξω, κάποιος θα τον μαχαιρώσει . Τα θέατρα υποφέρουν. Γι’ αυτό και ακούγομαι αγανακτισμένος και λέω: δεν θα μας κρατήσετε μέσα στα σπίτι μας γιατί έτσι θέλετε σεις, εμείς και έξω θα βγούμε και παραστάσεις θα δούμε και μουσική θα ακούσουμε και σε εκθέσεις θα πάμε και θα περπατήσουμε και θα διαδηλώσουμε.. Η ζωή είναι έξω»
Προσωπική σας τοποθέτηση:
«Είμαι χαρούμενος που είμαι ζωντανός, που έχω φίλους ζωντανούς και έχω δημόσιο λόγο. Χρειάζεται να έχουμε μια προσωπικότητα και να την εκφράζουμε δημόσια. Ως άνθρωπος καλλιτέχνης και που θεωρητικά, ανήκει στην κάστα των πνευματικών ανθρώπων, οφείλω να μιλήσω και να πω ότι κινδυνεύουμε να χαθούμε από τη μη ευθύνη μας. Δεν το λέω με την πατροδοκάπηλη έννοια. Ας αποκτήσουμε τη γενναιότητα να κάνουμε γερά την αυτοκριτική μας. Τον ελληνικό λαό τον έχω στο μυαλό μου ως λαό που νοιάζεται για τα προβλήματα, ως λαό που έχει αλληλεγγύη και γενναιοδωρία Αν το αποφασίσουμε σε λίγα χρόνια θα είμαστε αυτό που πραγματικά μας αξίζει να είμαστε Ας πάψουμε, λοιπόν, να λεηλατούμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας . Και όταν λέω εμείς οι ίδιοι εννοώ και τους πολιτικούς μας, γιατί οι πολιτικοί μας, είμαστε εμείς».
