Κωστής Α.Μακρής: Είναι ζωγράφος-γραφίστας και συγγραφέας και ασχολείται με το έντυπο, το κείμενο, τη διαφήμιση και την οπτική και λεκτική επικοινωνία.
Στο παλιό ρολόι τοίχου της κουζίνα μας, οι δείκτες σταμάτησαν. Ρολόι μπαταρίας, σε ξύλο ζωγραφισμένο στο χέρι. Δείχνει ένα παλιό ιστιοφόρο να πλέει σε σχετικά ήρεμη θάλασσα. Ασπρίζουν λίγα κύματα.
Άλλαξα μπαταρία αλλά δεν…
Είναι ενθύμιο από τη μαμά μου.
Θα το πάω για επισκευή.
Θέλω και μερικά άλλα πράγματα.
Ευκαιρία για περίπατο.
Ωραία μέρα.
Τελειώνω τις δουλειές μου και τα ψώνια μου.
Εκεί που ετοιμάζομαι να γυρίσω στο σπίτι, περνάω από ένα καφενείο, στην πλατεία. Σάββατο μεσημέρι. Ο ουρανός, οι βουκαμβίλιες, οι άνθρωποι… Η μυρωδιά του καφέ που μου έρχεται στη μύτη επειδή σκέφτηκα τον καφέ. Σπάνια κάθομαι μόνος να πιω καφέ. Βλέπω ένα τραπέζι που μόλις έχει αδειάσει. Κάθομαι. Παραγγέλνω. Καφέ ελληνικό μέτριο. Μονό ή διπλό; Μονό, παρακαλώ.
Μέχρι να έρθει ο καφές, ψαχουλεύω τα μικροεργαλεία που αγόρασα.
Μετά κοιτάζω γύρω μου. Κόσμος. Παιδιά. Μεγάλοι. Νέοι. Αυτοκίνητα. Θόρυβος από μια μοτοσικλέτα φιγουρατζίδικη. Ήχοι πορσελάνινοι, μεταλλικοί, σουρτοκαρεκλοειδείς και γλουγλουτιστοί από νερό που αδειάζει από κανάτα σε ποτήρι και πίνεται.
Βλέπω ένα ζευγάρι που πλησιάζει. Δεν βρίσκουν άδειο τραπέζι και φεύγουν. Νιώθω μια μικρή ενοχή. Μόνος μου σ’ ένα τραπέζι με τέσσερα καθίσματα.
Κάνω “ξουτ” στην ενοχή μου, εκείνη φεύγει και έρχεται ο καφές μου.
Πληρώνω αμέσως. Να μπορώ να φύγω όποτε θελήσω.
Οι αλληλοεπικαλυπτόμενες ομιλίες των γύρω μου με κοινωνικοποιούν εξωκαραντινικά. Θυμήθηκα ότι πριν από όχι και πάρα πολλούς μήνες αυτό ήταν πόθος, λαχτάρα και ζητούμενο: να βρεθείς με πολλούς μαζί σ’ ένα καφέ, σ’ ένα εστιατόριο, σ’ ένα θέατρο. Παίρνω μια βαθιά ανάσα.
Από ένα περαστικό αυτοκίνητο ακούω μια γνώριμη μουσική, μια γνώριμη φωνή και εξίσου γνώριμους στίχους:
«Προχτές την Κυριακή μετά απ’ τη φυλακή
επέρασ’ απ’ το σπίτι…»
Αναγνωρίζω το τραγούδι. «Ο Γιάννης ο φονιάς». Στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζιδάκις, ερμηνεία Μανώλης Μητσιάς.
Δύσκολο να ακούσω αυτό το τραγούδι ασυγκίνητος.
Φτιάχνω σενάριο.
Έχω λίγες ώρες που έχω αποφυλακιστεί.
Αντί να πάω στο «Φροσί», που έχει «δάκρυ θαλασσί στα μάτια τα μεγάλα», πάω να πιω έναν ελληνικό καφέ, μέτριο, μονό, σ’ ένα καφενείο με πολύ κόσμο. Να μη με ξέρει κανείς, να μην ξέρουν ότι μόλις αποφυλακίστηκα. Να μην μου δίνει κανείς σημασία.
Κοιτάζω γύρω μου μήπως και διακρίνω σε κάποια μάτια εκείνη τη μεγάλη χαρά, την ανακούφιση και την αγαλλίαση για το ότι είναι Σάββατο, κάνει άνοιξη στην Ελλάδα, υπάρχουν βουκαμβίλιες και είσαι ελεύθερος να κάθεσαι με φίλες, φίλους, οικογένεια σ’ ένα καφενείο και να συζητάς, να γελάς να μουτρώνεις.
Δεν βλέπω ευγνώμονα μάτια. Μόνο η δική μου ευγνωμοσύνη με κατακλύζει και μου φτάνει. Θέλω να τους φωνάξω ότι δεν είναι αυτονόητο να είσαι ελεύθερος. Απ’ την άλλη μεριά… Τι θα πει «Ελεύθερος»;
Θυμάμαι ιστορίες που έχω ακούσει για φυλακές και φυλακισμένους και αποφυλακισμένους. Όλων των φύλων και των φυλών…
Σηκώνω ανάλαφρα τα κιλά μου και τα ψώνια μου και ξεκινάω για το σπίτι μου.
Κωστής Α. Μακρής
16 Μαΐου 2023
Μανώλης Μητσιάς – Ο Γιάννης ο φονιάς, 1975
Μουσική : Μάνος Χατζιδάκις
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
