Κάπου στην δεκαετία του 1960 –και πάντως πριν το πραξικόπημα των Απριλιανών- οι Εκδόσεις “Γαλαξίας’ της Ελένης Βλάχου, κυκλοφόρησαν ένα ζουμερό βιβλίο του Φρέντυ Γερμανού που είχε ως θέμα την δημοσιογραφία και τα απαιτούμενα προσόντα από τους υποψήφιους δημοσιογράφους. Η εποχή ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα για την “4η εξουσία’” όπως είχε χαρακτηριστεί ο Τύπος, αφού οι καθημερινές εφημερίδες της Αθήνας τύπωναν πλέον πολυσέλιδα, τα περιοδικά έβγαιναν τυπωμένα σε όφσετ, ενώ η τηλεόραση δρομολογούσε την προσπάθεια να δημιουργήσει το πλατύ κοινό της. Ο Γερμανός, πανέξυπνος στις τηλεοπτικές ατάκες και με ανατρεπτικό –συχνά πικρό- χιούμορ στην γραφίδα του, από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου του, τόλμησε καθαρά να εμφανίσει τόσο τις δυσκολίες του λειτουργήματος όσο και την ανάγκη να διαθέτει ο υποψήφιος για το κλάδο γερό στομάχι, επιμονή, μόνιμη όρεξη για δουλειά, κυρίως όμως να αποφεύγει τις παγίδες που θα εμφανίζονταν στην καριέρα του με την μορφή του παράνομου πλουτισμού (χρηματισμού), συμβιβασμού κλπ. Η πρώτη συμβουλή ήταν εξαιρετικά πικάντικη:
«Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να αγοράσετε μια γραφομηχανή. Κι’ αυτό είναι απαραίτητο προκειμένου να έχετε κάτι να πουλήσετε αν αποτύχετε να γίνετε δημοσιογράφος».
Σε ένα άλλο εγχειρίδιο που μοιράστηκε μέσα σε ένα περιοδικό πριν αμνημονεύτων χρόνων, προσφέρονταν συμβουλές “σε ένα νέο γραφιά”, ομολογώ εξαιρετικά χρήσιμες, τις οποίες φρονώ πως επιβάλλεται να έχει υπόψη του ένας δόκιμος δημοσιογράφος. Ιδού μερικές από αυτές τις συμβουλές, που φέρουν την υπογραφή τού σπουδαίου Danilo Kis και διατυπώθηκαν το 1984:
1.- Να καλλιεργείς τη δυσπιστία προς τις κυρίαρχες ιδεολογίες και προς τους ηγεμόνες.
2.- Κρατήσουν μακριά από τους ηγεμόνες (όπου ηγεμόνες, μπορεί κάποιος να βάλει τις λέξεις: κυβερνήτης, βουλευτής, μεγαλοεπιχειρηματίας κλπ.)
3.- Πρόσεχε να μη μολύνεις τη γλώσσα σου με τον λόγο των ιδεολογιών.
4.- Να είσαι πεπεισμένος ότι έχεις μεγαλύτερη δύναμη από τους στρατηγούς, αλλά να μην αναμετρηθείς ποτέ μαζί τους.
5.- Να φέρεσαι με την ίδια περηφάνια προς τους ηγεμόνες και προς τις μάζες.
6.- Να μη βαραίνουν τη συνείδησή σου τα προνόμια που σου προσφέρει το επάγγελμά σου.
7.- Μην εμπιστεύεσαι τις στατιστικές, τους αριθμούς, τις δημόσιες διακηρύξεις. Η πραγματικότητα είναι αυτό που δεν φαίνεται διά γυμνού οφθαλμού.
8.- Μη γράφεις ποτέ κατά παραγγελία.
9.- Να είσαι δυσαρεστημένος με την τύχη σου γιατί μόνο οι βλάκες είναι ευχαριστημένοι.
10.- Μην είσαι δουλικός γιατί τα αφεντικά θα σε πάρουν για υπηρέτη τους.
11.- Μην είσαι στο πλευρό της εξουσίας και των ηγεμόνων γιατί είσαι πιο πάνω από αυτούς.
12.- Φυλάξου από εκείνους που σου προτείνουν τελικές λύσεις.
13.- Από την στιγμή που μια κοινότητα σε αποδέχεται ν’ αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου.
14.- Μην είσαι τραγικά σοβαρός γιατί είναι κωμικό.
15.- Μην ξεχνάς ότι ο ηρωϊσμός πληρώνεται ακριβά.
16.- Αν δεν μπορείς να πεις την αλήθεια, καλύτερα σιωπή.
17.- Φυλάξου από τις μισές αλήθειες.
18.- Μη ζητάς χατίρια από τους ηγεμόνες και τους μεγιστάνες.
19.- Μην παρέχεις εκδουλεύσεις στους ηγεμόνες και τους μεγιστάνες.
20.- Αν επιχειρηματίας ή ηγεμόνας σου χαϊδέψει φιλικά την πλάτη, μπορεί αυτό το χτύπημα να μοιάζει με χάδι, όμως μακροπρόθεσμα η πλάτη σου θα πονάει…
ΥΓ: αυτό το σημείωμα αφιερώνεται αφιλοκερδώς σε όσους –όσες νέους ονειρεύονται να ασκήσουν το λειτούργημα του δημοσιογράφου. Με την προσθήκη ότι πρέπει να θυμούνται διαρκώς ότι πλέον δημοσιογραφία δεν υπάρχει όπως την εννοούσαν πριν από δέκα, είκοσι και πλέον χρόνια.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr