Ηλίας Καραβόλιας
ekaravolias@yahoo.gr
Το πραξικόπημα ευτυχώς δεν πέτυχε στην Τουρκία. Ο Ερντογάν ενισχύεται στα μάτια του λαού και φυσικά θα ενδυναμώσει την ήδη σκληρή εξουσία του. Για τις γεωπολιτικές προεκτάσεις των δρώμενων είχαν περιγράψει προφητικά σε βιβλίο τους – το παραθέτω στην ανάρτηση- οι Σταύρος Λυγερός και Κώστας Μελάς.
Ας δούμε τί συμβαίνει ακριβώς στην τουρκική οικονομία και κυρίως στις τσέπες των πολιτών.
Οι Τούρκοι πληρώνουν περίπου το 14 % του προσωπικού τους εισοδήματος για την εξυπηρέτηση του δανεισμού, έναντι περίπου 5% μια δεκαετία πριν ( στις ΗΠΑ, η εξυπηρέτηση του δανεισμού είναι 10% του διαθέσιμου εισοδήματος )Όπως γίνεται αντιληπτό αυτό δημιουργεί προβλήματα στη συνέχιση της εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους σε μεσοπρόθεσμη περίοδο, κάτι που προφανώς θα δημιουργήσει προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα αλλά και στην οικονομία γενικότερα.
Η τουρκική οικονομία έχει χάσει τη δυναμική της: ο ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ την περίοδο 2011-2015 έχει κατέλθει στο 3,5% (ετήσιος μέσος όρος) έναντι 8,3% την περίοδο 2002-2009. Παρά τη σημαντική μείωση της μεγέθυνσης του ΑΕΠ, εντούτοις τα αποτελέσματα αυτά ήταν πολύ καλύτερα από τα αντίστοιχα των υπολοίπων αναδυομένων χωρών. Τούτο οφείλεται αποκλειστικά στη μεγέθυνση της εγχώριας κατανάλωσης και όχι στο καθαρό αποτέλεσμα των εξαγωγών όπως υποστηρίζει το ευρισκόμενο παγκοσμίως εν ισχύ, κυρίαρχο οικονομικό υπόδειγμα. Με τη σειρά της η εγχώρια κατανάλωση εξαρτάται από τον συνεχή επεκτατικό δανεισμό με υψηλότατα επιτόκια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας ο δανεισμός των νοικοκυριών είναι περίπου στο ύψος του προσωπικού εισοδήματος, έναντι του περίπου 20,0% στις ΗΠΑ . Το μέσο επιτόκιο των δανείων ανέρχεται περίπου στο 17,0%.
Η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου μείωσε σημαντικά το κόστος των τουρκικών εισαγωγών , το οποίο έπεσε περίπου κατά 8% ετησίως. Αυτό θα έπρεπε να είχε οδηγήσει σε μείωση του εξωτερικού δανεισμού της χώρας. Αντιθέτως, ο εξωτερικός δανεισμός της χώρας αυξήθηκε κατά 20% κατά τη διάρκεια του περασμένου χρόνου.
Θετικό σημείο εξακολουθεί να είναι η εισροή επενδύσεων στην τουρκική οικονομία: την περίοδο 2012-2015, ο ετήσιος μέσος όρος εισροής ανήλθε στα 10,3 δις δολάρια περίπου το ίδιο ύψος με την περίοδο 2005-2011.
Η χρηματοδότηση των τουρκικών τραπεζών από τις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίων, βρίσκεται σε επικίνδυνη κατάσταση με σαφή τάση αύξησης του κόστους, εντός ενός περιβάλλοντος πλήρους αβεβαιότητας. Επίσης το τραπεζικό σύστημα πλήττεται από τη χαμηλή οικονομική μεγέθυνση, την αυξημένη δολαριοποίηση των στοιχείων παθητικού και τη μεγάλη μεταβλητότητα που επικρατεί στις αναδυόμενες αγορές. Πολλές χώρες έχουν συμμετάσχει στην χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος έτσι ώστε να αναπτυχθεί. Τα κράτη του Κόλπου φαίνεται να έχουν χρηματοδοτήσει την Τουρκία κατά τη διάρκεια 2013-2014, όταν η χώρα παρουσίαζε υψηλότατο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το ίδιο και οι ευρωπαϊκές χώρες. Οι ισολογισμοί των τουρκικών τραπεζών είναι εύθραυστοι, αλλά υπάρχουν πολιτικοί λόγοι να διατηρηθεί η συνεχής χρηματοδότησή τους.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr