*Ο Παύλος Γερουλάνος διετέλεσε
Υπουργός Πολιτισμού επι Πρωθυπουργίας Γιώργου Α. Παπανδρέου.
Σήμερα είναι Υπεύθυνος του Τομέα Ανάπτυξης του ΠαΣόΚ
Λένε ότι η πολιτική είναι η τέχνη το εφικτού.
Σχηματίζεις άποψη, ενημερώvεις τους πολίτες, δημιουργείς κοινωνικές συμμαχίες, αντιπαρατίθεσαι και στο τέλος το αποτέλεσμα είναι προϊόν διαπραγμάτευσης.
Μια κρίση ανατρέπει τα δεδομένα. Εντάσσει στην πολιτική ζωή του τόπου την αίσθηση του επείγοντος. Οι απαιτήσεις από τους πολιτικούς και οι προσδοκίες από την πολιτική αυξάνονται κάθετα.
Για να ξεπεραστεί μια κρίση, η κοινωνία απαιτεί από την πολιτική να γίνει η τέχνη του ανέφικτου.
Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι γιατί η Δημοκρατική Συμπαράταξη επιμένει να συμπεριφέρεται – ακόμα και μέσα στην μεγαλύτερη κρίση που έζησε η χώρα από την μεταπολίτευση – λες και η πολιτική είναι η τέχνη του ύπνου.
Ελπίζω να αντιλαμβανόμαστε όλοι σε αυτό το δωμάτιο ότι οι προγραμματισμένες μας δράσεις το επόμενο τριήμερο μόνο απάθεια προκαλούν στον μέσο Έλληνα.
Και αυτό δεν είναι το χειρότερο.
Το χειρότερο είναι ότι απάθεια προκαλούν και στον μέσο ΠΑΣΟΚο που καλείται να αφιερώσει, χρόνο, χρήμα ή και φαιά ουσία για το όλο εγχείρημα.
Το μεγάλο λάθος αυτού του εγχειρήματος είναι ότι άφησε απ’ έξω την κοινωνία.
Ότι η κοινωνία δεν ήταν ποτέ το ακροατήριο στο οποίο στοχεύσαμε.
Και θα εξηγήσω γιατί.
Όταν ξεκινάς μια τέτοια προσπάθεια τρία πράγματα μετράνε: το πολιτικό περιεχόμενο, η οργανωτική σου επάρκεια και η επικοινωνιακή σου τακτική.
Αν τα κάνεις και τα τρία σωστά μπορείς να ταρακουνήσεις την κοινωνία.
Εμείς δεν πετύχαμε κανένα.
Ας πάρουμε πρώτα το πολιτικό περιεχόμενο.
Μπορεί οι θέσεις που συγκρότησαν αρκετοί τομείς να είναι σοβαρές, μερικές φορές καινοτόμες, και να αξίζουν συγχαρητήρια στους τομεάρχες που τις δούλεψαν.
Όμως είναι σαν να έχουμε χτίσει σπίτι χωρίς θεμέλια και οροφή.
Διότι από το περιεχόμενο απουσιάζει εκκωφαντικά το όραμα που ενώνει τις θέσεις σε μια συνεκτική άποψη για την Πατρίδα που μπορεί να εμπνεύσει την κοινωνία και η δημοκρατική νομιμοποίηση ενός εκτενούς διαλόγου μαζί της.
Άρα το όποιο περιεχόμενο δημιουργήσαμε αφήνει απ’ έξω την κοινωνία.
(Άκουσα να περηφανεύεστε για την εξόρμηση των στελεχών μας στην επαρχία αλλά αυτή έγινε πριν πάρουμε τις θέσεις στα χέρια μας)
Δημοκρατικά νομιμοποιημένη δεν είναι ούτε η δομή της Συμπαράταξης. Συγκροτείται από διορισμένους.
Αν δεν είχαμε χρόνο θα καταλάβαινα ότι αποτελεί προσωρινή λύση ανάγκης.
Αλλά είχαμε πέντε μήνες να δημιουργήσουμε δημοκρατικά νομιμοποιημένη δομή και ο μόνος λόγος που δεν το κάναμε είναι διότι οι πολιτικοί μας εταίροι αποφεύγουν τις εκλογικές αναμετρήσεις σαν ο διάολος το λιβάνι.
Επιμένουν να κυβερνούν, στο παρελθόν τη χώρα, και τώρα την παράταξη χωρίς να εκλεγούν ποτέ.
Νοοτροπίες σαν και αυτές είναι αυταρχικές και δεν μπορούν να εμπνεύσουν ψηφοφόρους.
Άρα και η οργανωτική μας δομή αφήνει απ’ έξω την κοινωνία.
Αλλά ούτε και η επικοινωνία μας μπορεί να εμπνεύσει κανέναν.
Όπως είπα και στην τελευταία μου ομιλία, η Συμπαράταξη εκπέμπει δύο κακά μηνύματα:
Πρώτον, ότι μόνοι μας δεν μπορούμε και ότι θα μπορέσουμε μόνο όταν έρθουν ο Σταύρος, ο Γιώργος και όποιος άλλος κάνει κόμμα για να διαπραγματευτεί μαζί μας.
Και δεύτερον ότι ο πολίτης δεν έχει αξία. Διότι θα ακολουθήσει άβουλα τον όποιο αρχηγό δελεάσουμε να έρθει σε εμάς.
Εκτός από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ που όταν φύγουν απογοητευμένοι από εκεί θα έρθουν αυτόματα σε μας λες και μας το χρωστάνε.
Άρα και η επικοινωνία μας αφήνει απ’ έξω την κοινωνία.
Ακούω συντρόφους να λένε ότι η κοινωνία δεν ενδιαφέρεται.
Ότι το ΠΑΣΟΚ είναι τοξικό και δεν μας ακούνε.
Ότι κανείς δεν θέλει να ασχοληθεί μαζί μας.
Δεν το πιστεύω αλλά μπορείτε να είσαστε βέβαιοι ότι δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Γιατί;
Διότι για να ασχοληθεί η κοινωνία μαζί μας πρέπει πρώτα εμείς να της μιλήσουμε.
Και εμείς, έξη μήνες τώρα, της λέμε ότι δεν μας ενδιαφέρει.
Και εδώ επιτρέψτε μου μια ακόμα παρατήρηση.
Ασχοληθήκαμε εβδομάδες με την επίσκεψη του κ. Τσίπρα στους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές.
Θα το καταλάβαινα αν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές ήταν ένα πολιτικό σώμα με κύρος και επιρροή στην Ελληνική κοινωνία.
Αν ο Έλληνας πολίτης περίμενε με αγωνία τις θέσεις τους και τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα και τα μεγάλα θέματα που μας αφορούν.
Αλλά δεν.
Και δεν διότι αν διαβάσετε το πρόγραμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών στις τελευταίες εκλογές θα συνειδητοποιήσετε ότι ούτε αυτοί έχουν κάνει τον κόπο να αρθρώσουν ένα πρόγραμμα που να σέβεται και να νοιάζεται τον Ευρωπαίο πολίτη.
Είναι ένα θολό ευχολόγιο με συγκεκριμένες προτάσεις μόνο για την μετεκπαίδευση των ανέργων και το μεταναστευτικό οι οποίες και κατέληξαν στον κάλαθο των αχρήστων μόλις το θέμα έγινε σοβαρό.
Οι λίγοι Έλληνες που έχουν ασχοληθεί με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές έχουν πλήρη συνείδηση ότι του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος ηγούνται πολιτικοί κατώτεροι των περιστάσεων της κρίσης.
Αν λοιπόν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές, που έχουν γίνει αποκούμπι της Ευρωπαϊκής Συντήρησης, θέλουν να τον βαφτίσουν σοσιαλιστή, η απάντησή μας πρέπει να είναι απλή και ξεκάθαρη:
Χάρισμά σας. Αλλά ή αυτός ή εμείς.
Αν θέλουν στις τάξεις τους τον άνθρωπο που πέταγε πέτρες στο ΠΑΣΟΚ για να πάρει την εξουσία και χημικά στους συνταξιούχους για να την κρατήσει, τότε ας τον έχουν.
Δεν θα ανήκουμε όμως ποτέ στην ίδια οικογένεια.
Και όσο για τις φήμες που βγαίνουν από το γραφείο της Προέδρου ότι την πιέζουν οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι να τα βρει με τον ΣΥΡΙΖΑ και να κυβερνήσει μαζί του η απάντηση είναι:
Ούτε να το σκέφτεστε.
Τι θα μας κάνουν; Θα μας πετάξουν απ’ έξω;
Και θα χάσουμε ακριβώς τι;
Επιτέλους, ας δείξουμε λίγο τσαγανό.
Όταν σκύβεις το κεφάλι σε ανθρώπους που ο πολίτης δεν σέβεται μην περιμένεις να σε σεβαστεί ο πολίτης.
Παρόλα αυτά,
Η αυριανή συνδιάσκεψη αποτελεί μια ευκαιρία όπως κάθε ευκαιρία που δημιουργεί η συνάντηση ανθρώπων με κοινές πολιτικές αξίες και αρχές.
Ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.
Και ένα από τα ελάχιστα προϊόντα αυτής της συνάντησης που θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν πυξίδα για το μέλλον της κοινωνίας και μέλλον της Παράταξης είναι η διακήρυξη.
Την διάβασα προσεκτικά.
Έχει δυο αδυναμίες:
Δεν αναφέρεται στον πολίτη και δεν έχει ιδεολογικό στίγμα.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, στο επίκεντρο κάθε πολιτικής πρότασης είναι ο Άνθρωπος. Τα θέλω και τα πρέπει του, οι φόβοι και οι ελπίδες του, οι ανησυχίες και οι προσδοκίες του. Τα οράματά του.
Από αυτό το κείμενο απουσιάζουν.
Η λέξη Άνθρωπος απουσιάζει εντελώς. Ο Πολίτης αναφέρεται μια φορά. Το ίδιο και ο Έλληνας. Η Ελληνίδα καμία.
Ξέρω ότι υπάρχουν σοβαρά κείμενα του ΠΑΣΟΚ που μπορεί να μην αναφέρεται ο Έλληνας και η Ελληνίδα αλλά όλο το κείμενο είναι αφιερωμένο σε αυτούς.
Η Διακήρυξη που προτείνετε δεν είναι τέτοιο κείμενο.
Αφορά εμάς, τους εταίρους μας και τους αντιπάλους μας, τις αγορές και το χρέος, τα κοινωνικά συστήματα και τους θεσμούς αλλά όχι τις φιλοδοξίες και τα οράματα του Έλληνα.
Και όσο για το ιδεολογικό της στίγμα, αντιλαμβάνομαι ότι προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες.
Η λέξη Σοσιαλισμός έχει διαγραφεί, πλην μιας αναφοράς που υπαινίσσεται ότι έχει ξεπεραστεί.
Διότι κάποιοι εταίροι μας ενοχλούνται. Δεν καταλαβαίνω γιατί αλλά καταλαβαίνω ότι είναι μια πραγματικότητα.
Όμως μαζί με την εξαφάνιση της λέξης Σοσιαλισμός εξαφανίστηκαν λέξεις όπως Συνεταιρισμός, Συνδικαλισμός και Συμμετοχή.
Μάλιστα.
Για να μας πουν οι φωστήρες των εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων πώς θα βγάλουμε τα πρότυπα ποιοτικά προϊόντα της πρωτογενούς παραγωγής που ευαγγελίζονται στην παγκόσμια αγορά χωρίς Συνεταιρισμούς;
Με κάθε αγρότη να παίζει την τύχη του μόνος του;
Ή με πανίσχυρους μεσάζοντες, όπως τα φαλιρισμένα σούπερ μάρκετ, που σήμερα κινδυνεύουν να πάρουν μαζί τους στον τάφο κάθε τι υγιές που υπάρχει στην Ελληνική αγορά;
Κάναμε το λάθος την δεκαετία του ’90. Ας μην το επαναλάβουμε.
Μπορεί να πρέπει να αλλάξουν οι Συνεταιρισμοί αλλά αλίμονο αν εμείς ξεχάσουμε τη σημασία τους.
Και όσο για τον Συνδικαλισμό… και εγώ διαφωνώ κάθετα με πρακτικές του Συνδικαλιστικού Κινήματος του παρελθόντος.
(Πρακτικές που χρεώνω πρωτίστως στην πολιτική ηγεσία του δικού μας Κινήματος.)
Όμως ας μας πουν οι τεχνοκράτες της αγοράς πώς θα εξασφαλίσεις συνθήκες εργασίας, εργασιακή ειρήνη, συνεργασία μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, στοιχειώδη έλεγχο και τελικά τον υγιή ανταγωνισμό χωρίς Συνδικαλιστικό Κίνημα;
Με ατομικές συμβάσεις;
Καμία εντύπωση δεν μου κάνει ότι απουσιάζει η λέξη Συμμετοχή.
Από τις πρακτικές της Δημοκρατικής Συμπαράταξης μπορεί εύκολα κάποιος να συμπεράνει ότι η συμμετοχή του πολίτη δεν αποτελεί προτεραιότητα.
Ίσως διότι κάποιοι τεχνοκράτες πιστεύουν ότι ο πολίτης δεν είναι ώριμος να έχει άποψη πάνω στις ιδέες τους.
Ένα κείμενο λοιπόν που θέλει να είναι διακήρυξη της Παράταξής μας, που αποκαθηλώνει τον Σοσιαλισμό και αδιαφορεί για βασικά εργαλεία της δημοκρατίας, της Σοσιαλδημοκρατίας και της Προόδου είναι ένα κείμενο κολοβό.
Ταιριαστό ίσως στην κολοβή συνδιάσκεψη που σχεδιάσατε.
Αν όμως θέλετε μια συνδιάσκεψη με το ελάχιστο πολιτικό περιεχόμενο προλαβαίνετε (ίσως) και πολιτικό στίγμα να δώσετε και ουσιαστική αναφορά στην κοινωνία να κάνετε.
Και ας δεσμευτούμε σήμερα ότι η διαβούλευση με την κοινωνία θα ακολουθήσει μετά το Σαββατοκύριακο και πριν πάρουμε τελικές αποφάσεις.