iporta.gr

Ο πρώτος δήμαρχος της Αθήνας και η αμφισβητούμενη εκλογή του, της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου

Αναφέρομαι στην Αθήνα του 1834, που περιοριζόταν κάτω από την Ακρόπολη, στις περιοχές της Πλάκας και της Βλασσαρούς και είχε μόλις 7.000 κατοίκους, σύμφωνα με την πρώτη επίσημη απογραφή του ίδιου έτους.

 

Δήμος έγινε την 1η Οκτωβρίου του 1834 περιλαμβάνοντας ακόμη τα Πατήσια, το Φάληρο, τον Κηφισό και ολόκληρο τον Πειραιά.

 

Ήταν μια πόλη ερειπίων, με λιμνάζοντα νερά, στενά δρομάκια με λάσπες και σκόνη, χωρίς φως. Πτώματα ζώων ρίχνονταν σε ακάλυπτα οικόπεδα, οι χασάπηδες έσφαζαν τα ζωντανά στα μαγαζιά τους, για να μην πληρώνουν φόρο στα δημόσια σφαγεία, το νερό βρώμικο και το Ταμείο άδειο.

Για να διεξαχθούν δημοτικές εκλογές έπρεπε να γίνουν και οι ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις. Έτσι, ορίστηκε ότι δικαίωμα ψήφου ειχαν μόνον οι άρρενες δημότες άνω των 25 ετών (εξαιρούνταν οι γυναίκες, οι κατηγορούμενοι για κάποιο έγκλημα κ.λ.π.)

Οι εκλογές άρχισαν στις 15 Μαρτίου και τελείωσαν στις 20(έξι μέρες) με δύο αντίπαλες παρατάξεις. Η μία ήταν η λεγόμενη Κυβερνητική, που αντιπροσωπεύονταν από φίλους του Βαυαρού Αρχιγραμματέα Άρμανσπεργκ, και η άλλη με αντιπρόσωπο τον Ιωάννη Μακρυγιάννη, είχε με το μέρος της όλους τους γηγενείς Αθηναίους. Επικράτησαν οι οπαδοί του Μακρυγιάννη, που κατάφεραν να εκλέξουν το σύνολο, δηλαδή, 18 δημοτικούς συμβούλους.

Εδώ μπαίνει ο παράγοντας «παλάτι».

Το σύστημα προέβλεπε την επιλογή, με ψηφοφορία, τριών προσώπων, από τα οποία ο βασιλιάς θα επέλεγε ένα. Επειδή ο Όθωνας δεν είχε ενηλικιωθεί ακόμη(αυτό έγινε τον Μάιο της επόμενης χρονιάς-1835), την επιλογή έκανε το Συμβούλιο της Αντιβασιλείας. Και το Συμβούλιο επέλεξε τον Ανάργυρο Πετράκη.

Ο Πετράκης είχε λάβει 19 ψήφους έναντι 18 του Άγγελου Γέροντα και 16 του Δημητρίου Καλλιφρονά.

Έτσι, τουλάχιστον, ισχυρίστηκαν εκείνοι που τους μέτρησαν και που ήταν Βαυαροί. Ο Μακρυγιάννης υποστηρίζει ότι ο Γέροντας πήρε 19 ψήφους και ο Πετράκης 18, ότι ο Όθων «έβαλε το χέρι του» για να βγει ο Πετράκης.

Ποιός ήταν, όμως, ο Ανάργυρος Πετράκης;

Γεννημένος το 1793 στην Αθήνα, ήταν απόγονος της δημητσανιτικης οικογένειας που είχε εγκατασταθεί στην πόλη από τα μέσα του 17ου αιώνα και συνδέθηκε απόλυτα με την ομώνυμη Μονή (Μονή Πετράκη).

Ο Ανάργυρος ήταν εκείνος που «έσπασε» την παράδοση της κληρονομικής ηγουμενίας. Από τα προεπαναστατικά χρόνια διετέλεσε δημογέροντας και δικαστής. Συμμετείχε ενεργά στην Επανάσταση και εκλέχθηκε Πληρεξούσιος στην Β΄Εθνική Συνέλευση(1823). Διορίστηκε Πρωτοδίκης στην Χαλκίδα και Ειρηνοδίκης στην Αθήνα. Ο γιος του Περικλής ήταν ο τελευταίος αρσενικός απόγονος της οικογένειας.

Ο Ανάργυρος Πετράκης, ο πρώτος Δήμαρχος των Αθηνών έκανε δύο θητείες στο Δήμο Αθηναίων. Στα 1834-1835 και στα 1841-1844.

Πούλησε τρία σπίτια και έδωσε τα χρήματα στον Δήμο. Έχτισε το πρώτο δημοτικό σχολείο στην Πλάκα, δημιούργησε την Δημοτική Φρουρά για την ασφάλεια των κατοίκων, ίδρυσε βιβλιοθήκη και δύο λαϊκά ιατρεία για τους φτωχούς, μάζεψε τα σκουπίδια που έπνιγαν την πόλη και απαγόρευσε στους χασάπηδες να σφάζουν μέσα στα καταστήματά τους.

Στην δεύτερη θητεία του δενδροφύτευσε την οδό Πατησίων, θεμελίωσε τον Μητροπολιτικό Ναό και αποπεράτωσε το Δημοτικό Νοσοκομείο.

Σ’ αυτή τη δεύτερη θητεία, και ιδιαίτερα στα γεγονότα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, κατηγορήθηκε από τον Μακρυγιάννη(το αναφέρει στα απομνημονεύματά του) σαν προδότης, επειδή προσπάθησε να μη χτυπήσουν οι καμπάνες, ώστε να μην ειδοποιηθεί ο κόσμος.