Αλεξάνδρα Καρακοπούλου-Τσίσσερ
Είμαι παιδί της επικοινωνίας. Αδιαμφισβήτητο γεγονός. Ακόμη και ο «φτερωτός» αγγελιαφόρος των Θεών Ερμής το επιβεβαιώνει με την έντονή παρουσία του στο προσωπικό μου Ωροσκόπιο, κάτι που ως ένθερμη Αστρολόγος δεν μπορώ να προσπεράσω. Όλοι όσοι με γνωρίζουν γνέφουν το κεφάλι τους καταφατικά καθώς το διαβάζουν, είμαι σίγουρη.
Δεν θυμάμαι τον εαυτό μου αντι-επικοινωνιακό. Ίσως σε κάποιες στιγμές στην ζωή μου να έχω «βγάλει γλώσσα», να έχω αντιμιλήσει, να έχω βαρεθεί να απαντήσω γιατί δεν έχει νόημα ή δεν βγάζει πουθενά, αλλά όπως και να έχει, η επικοινωνία ήταν, είναι και θα είναι το «φανερό» μυστικό του χαρακτήρα μου. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως κάποια χρόνια πριν επέλεξα να το σπουδάσω κιόλας, κάτι που μου άλλαξε τον τρόπο που έβλεπα τους άλλους απέναντί μου ριζικά και άρχισα να σκέφτομαι πιο συγκεκριμένα, όταν ήθελα να πετύχω τον στόχο μου, λεκτικά.
Ο πρόλογος αυτός δεν έχει στόχο να σας επηρεάσει προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Επιλέγω να τονίζω το χαρακτηριστικό μου, γιατί θέλω τελικά να αποδείξω πως η σωστή επικοινωνία ανοίγει πόρτες και δεν κλείνει σπίτια, όσο διανοητικό «πάτο» και να έχουμε πιάσει τα τελευταία χρόνια.
Όλοι αυτοί οι επικοινωνιολόγοι ανάμεσά μας δεν χάνουν τον χρόνο τους. Προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κάνουν την δουλειά τους μέσα σε έναν πραγματικά χαοτικό επικοινωνιακά κόσμο δεδομένων, όπου το ίντερνετ και τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης έχουν απαξιώσει τον διάλογο και έχουν ανακηρύξει τα κακοήθη σχόλια σε νικητή, προς μεγάλη κρυφή ή φανερή απογοήτευση όλων.
Ποιος από εμάς δεν έχει δεχθεί σε ανύποπτο χρόνο ειρωνικά, σαρκαστικά, κυνικά, ακόμη και υβριστικά σχόλια στο διαδίκτυο χωρίς να τα έχει προκαλέσει στην πραγματικότητα; Ποιος δεν έχει διαβάσει απαντήσεις που μοιάζουν να γράφτηκαν από ανθρώπους που ζουν σε σπηλιές, βγαλμένους από σκοτεινές εποχές, όπου το κυνήγι των μαγισσών ήταν αυτοσκοπός και αυτοθυσία και η φανταχτερή απαξίωση ανθρώπων που τολμούν να πουν την γνώμη τους, χόμπι.
Ναι, τρομάζω μπροστά στο μυαλό αυτών των ανθρώπων εν έτει 2016. Δεν μπορεί να το συλλάβει ο εγκέφαλός μου. Τα γραπτά μένουν, δεν τα παίρνει ο αέρας, δεν τα σβήνει ο καιρός ούτε το ίντερνετ. Είναι μια βάση δεδομένων που ενθυμείται, που καταγράφει τα πάντα, που έχει «μηχανάκια» και τρέχουν στο πίσω της μέρος, οι αθέατες στατιστικές που ορίζουν τι θέλουμε να φάμε σήμερα, τι αυτοκίνητο ονειρευόμαστε να αποκτήσουμε, τι παλτό θα ψωνίσουμε και ποια κρυφή επιθυμία έχουμε.
Το σνακ της γεύσης και της υγείας
Κάθε φορά που κάποιος γράφει ένα σχόλιο στο φατσοβιβλίο, καλό θα ήταν να το σκέφτεται λιγάκι πριν πατήσει το enter. Υπάρχουν κανόνες επικοινωνίας που δεν πρέπει να τους προσπερνάμε… Ναι, όταν έχουμε τον άλλο απέναντί μας και του μιλάμε η επικοινωνία εμπλουτίζεται από τις κινήσεις του σώματός μας, από το χρώμα της φωνής μας. Έτσι ο διάλογος θετικός ή αρνητικός ολοκληρώνεται, καθώς παίρνει «σάρκα και οστά» και γίνεται απόλυτα αντιληπτός με «συνεργό» όλες μας τις αισθήσεις. Τίποτα από όλα αυτά δεν ισχύει στον γραπτό διάλογο… όλα αυτά ακυρώνονται και θέλουν παραπάνω προσπάθεια, αυθεντικότητα στον λόγο, συγκεκριμένη επιλογή λέξεων για να μην καταλήξουμε να παρεξηγηθούμε, κάτι που συμβαίνει τις περισσότερες φορές.
Πόσες εκρήξεις συναισθημάτων δεν έχουν καταγραφεί διαδικτυακά. Πόσα μηνύματα στο κινητό μας τηλέφωνο δεν έχουν παρερμηνευθεί και αντί να το σηκώσεις το «ρημάδι» και να ακούσεις έστω μόνο την φωνούλα του ενδιαφερόμενου, επιλέγεις να γράφεις μακρόσυρτα, υπεραναλυτικά μηνύματα στο WhatsApp.
Δεν βγάζω τον εαυτό μου απέξω… έχω πέσει και εγώ «θύμα» των περιστάσεων και έχω κάτσει στην γωνίτσα μου στεναχωρημένη για καμιά ώρα, σκεπτόμενη πως κατάλαβα λάθος. Αυτά είναι τα αρνητικά του κυβερνοχώρου, της τεχνολογίας που αναπτύσσεται με ολοένα και γρηγορότερους ρυθμούς, γεγονός που επηρεάζει άμεσα την έξαψη της περιέργειάς μας και την ανάγκη για επικοινωνία, όποιο και αν είναι το κόστος.
Το τίμημα το πληρώνουμε καθημερινά. Συνειδητά ή ασυνείδητα πέφτουμε στην παγίδα της προώθησης συγκεκριμένων απόψεων, με την μερική συγκατάθεσή μας. Τελικά σχηματίζουμε μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα, η οποία μόνο σε κουτάκια μπορεί να χωρέσει, γινόμαστε μάρτυρες ενός καινούργιου είδους ρατσισμού, του «διαδικτυακού», της γρήγορης πληκτρολόγησης, όλα θυσίες στον βωμό της σύγχρονης, αδέσμευτης, φαινομενικά «ελεύθερης» ειδησεογραφικής επικοινωνίας.
Ναι, μας επηρεάζει. Ναι, πέφτουμε σε παγίδες χωρίς να το καλοσκεφτούμε. Ναι, έχουμε πάθει εξάρτηση. Αντίδοτο δεν υπάρχει… είναι τα σημεία των καιρών και εμείς καλούμαστε να κολυμπήσουμε και να επιβιώσουμε σε έναν κόσμο που έχει αγριέψει σε όλα τα επίπεδα. Όμως μπορούμε να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί, να σκεφτόμαστε πριν κοινοποιήσουμε, να φιλτράρουμε τους εικονικούς μας φίλους και να έχουμε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως ότι μας έλεγαν οι γονείς μας, οι γιαγιάδες μας και όοολοι αυτοί οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι έχει τελικά μια βάση, που θα μας βοηθήσει στις επιλογές μας, στις ατάκες μας, στην εικονική μας εικόνα.
«Οι άνθρωποι μπορεί να μη θυμούνται τι έκανες ή τι τους είπες, αλλά πάντα θα θυμούνται πώς τους έκανες να αισθανθούν» (Maya Angelou, 1928-2014, Αφροαμερικανίδα ποιήτρια)