[Από καιρό είχα πειστεί γι’ αυτό, αλλά ήθελα και μελέτες από πανεπιστήμια. Και φαίνεται πως οι πιο πολλοί συμφωνούν ότι ο μεγαλύτερος -μερικές φορές δεύτερος στη σειρά- φόβος μιας γυναίκας είναι: να μην χάσει τον αγαπημένο της από μια άλλη γυναίκα].
Ξέρουμε σχετικά καλά την εξέλιξη του ανθρώπου κατά τα τελευταία 3,000 έως 5,000 χρόνια και έχουμε μια θαμπή ιδέα για μερικές χιλιάδες πιο πριν, από βραχογραφίες, υπολείμματα από τη ζωή τους. Για τους ανθρωπολόγους σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει: ο άνθρωπος είναι ο ίδιος εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια, στους φόβους του, τις ελπίδες του, τη ζωή και το θάνατο. Το γράφει παραστατικά ο Μόρρις στο βιβλίο του «Γυμνός πίθηκος»: «ο Ωνάσης είχε στην προσωπική του ατζέντα 20 άτομα, όσοι θα ήταν οι συγκάτοικοί του σε μια σπηλιά πριν από 20,000 χρόνια». Και όπου υπάρχουν αλλαγές είναι τόσες όσο διαφέρει όταν ουρεί ένας πίθηκος στο δέντρο ή ένας αστροναύτης στο διαστημόπλοιο. Αλλαγές σίγουρα υπάρχουν, αλλά είναι πιο πολύ επιφανειακές και το βλέπουμε αυτό από το πόσο εύκολα ένας λαός κινείται ανάμεσα στη βαρβαρότητα και τον πολιτισμό και πάλι από την αρχή. Η ίδια ρίζα φυλής που ζούσε στην κλασική Αθήνα, ζούσε και στην Αθήνα του Μεσαίωνα χίλια χρόνια αργότερα, όπου «βεβαρβάρωμαι χρόνιος ων εν Αθήναις». Η πόλη που θαύμαζε την ελεύθερη σκέψη κατάντησε να την τιμωρεί.
Αρκετή η εισαγωγή για να πάμε στο θέμα μας: πριν από 20,000 χρόνια η γυναίκα δεν είχε αγαπημένο της τον πρωθυπουργό της χώρας ή τον υπουργό κοινωνικών υπηρεσιών που θα της έδιναν κάποιο επίδομα για να μην πεθάνει αν χώριζε. Εκείνη την εποχή το να χάσει τον άντρα της, σήμαινε πολύ συχνά θάνατο από την πείνα για αυτή και τα παιδιά της. Ήταν αυτός που την προστάτευε από κινδύνους και από εχθρούς, που δεν ήταν και λίγοι – περίπου όσοι είναι τώρα αλλά κάπως διαφορετικοί. Στην ομάδα των 20 δεν υπήρχαν πολλοί να αναλάβουν την προστασία της, γιατί οι μισές ήταν γυναίκες, μερικοί γέροι και παιδιά. Έτσι είχε καταλήξει ως η μεγαλύτερη προσπάθειά της πώς θα τον κρατήσει για να μην της τον πάρει η «άλλη». Αυτό ίσως εξηγεί και το συγκριτικά μεγαλύτερο ποσοστό ζήλιας που έχουν οι γυναίκες ή ακόμα και το μικρότερο βαθμό απιστίας.
Η εξάρτηση της γυναίκας ήταν σχεδόν απόλυτη αλλιώς ο θάνατος επικρεμόταν πάνω της. Και δε μιλάμε μόνο για πριν 20,000 χρόνια, αλλά και για πριν από λίγους μόνο αιώνες, που δεν είχε δουλειά, μέσα επιβίωσης, υποστήριξη – και όχι τυχαία, τα διαζύγια ήταν σχεδόν σε μηδενικό ποσοστό σε σύγκριση με το πάνω από 40% που ισχύει στις σημερινές δυτικές κοινωνίες. Το βλέπουμε αυτό συγκρίνοντας την –υλική ή ψυχική- σκλαβιά της μουσουλμάνας ακόμα και στις μέρες μας.
Αλλά ενώ οι συνθήκες της έχουν αλλάξει στις σημερινές κοινωνίες, οι φόβοι παραμένουν γιατί δε σβήνουν εύκολα από το πετσί μας. Τώρα μπορεί να δουλεύει, να περιμένει επίδομα από το κράτος ως άγαμη μητέρα, περίθαλψη και γενικά κάποιες εγγυήσεις ότι δε θα πεθάνει επειδή της έφυγε ο άντρας. Έτσι μπορεί να εξηγηθούν και άλλες φοβίες που έχουμε και μοιάζουν αδικαιολόγητες: π.χ. η οφιοφοβία (κι ας μην ανεβαίνουν πια τα φίδια στο 10ο όροφο), η κλειστοφοβία (να βγαίνουν από τους καπνούς της σπηλιάς στον ανοιχτό ορίζοντα) ή η υψηφοβία (να σώζει τον κυνηγό από το να πηγαίνει στην άκρη της χαράδρας – ακροφοβία). Η ακόμα και οργανικές εξελίξεις όπως π.χ. ο δαλτονισμός που είναι 12% στους άντρες και 2% στις γυναίκες, επειδή σώζονταν οι κυνηγοί που έβλεπαν μονόχρωμα και μπορούσαν να διακρίνουν την τίγρη που κρυβόταν στην πολύχρωμη φυλλωσιά, άρα επιζούσε η ιδιαιτερότητα.
Πολλά μπορούν να εξηγηθούν αν τα δούμε όχι σα σήμερα αλλά ως εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Αλλιώς δε θα μπορέσουμε να καταλάβουμε πώς μπορεί να συμβεί μια πανέμορφη νεότατη γυναίκα να ζηλεύει κάποιον άσχημο και ηλικιωμένο άντρα, ενώ θα περίμενε κάποιος το αντίθετο.
Ξέρω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των φιλενάδων μου θα διαφωνήσει και θα είναι όλες έτοιμες για να μιλήσουν για τον άντρα που τρέμει ότι θα του φύγει η γυναίκα, ότι ακόμα και μετά το διαζύγιο μερικοί άντρες ζηλεύουν όταν η πρώην τους τα φτιάξει με άλλον.
Και τα δυο είναι σχετικά σωστά, είναι απλά θέμα ποσοστών, μια και στα δυο φύλα μπορεί να υπάρχουν σε λανθάνουσα ή όχι κατάσταση και τα αντίθετα. Αυτός είναι ο σταυρός του μαρτυρίου αλλά και η γοητεία στη σχέση των δυο φύλων: είναι το πιο πολύπλοκο παιχνίδι που έχει ανακαλυφθεί ποτέ, οι ρόλοι εναλλάσσονται, τα συναισθήματα κρύβονται ή παρουσιάζονται αλλοιωμένα, ο αυτοθυσιαζόμενος ή «ο προδότης και κλέφτης της αγάπης» συνυπάρχουν. (Αν οι φίλες μου πουν «εγώ τώρα …» θα τους ζητήσω να μου δικαιολογήσουν με το τώρα την οφιοφοβία, υψηφοβία κλπ!)
Είναι σίγουρα πολύ αφελής όποιος πιστεύει ότι έχει το αλάθητο του πάπα στη λαβυρινθώδη σχέση των δυο φύλων, όπου ακόμα και η λογική σκέψη συμπλέκεται με την προσωπική σε μια χαώδη πάλη, γιατί είμαστε μονομάχοι όχι θεατές.
Κι αυτό το άρθρο απλά αποτελεί απλά το έναυσμα για ένα καλής πίστης «σκοτωμό» στα μαρμαρένια αλώνια των ανθρώπινων σχέσεων.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr