Ζούσαν κάποτε σε μια λίμνη πολλές πάπιες, αγριόπαπιες, αργυροπελεκάνοι και κύκνοι.
Όπως ξέρουμε όλοι από τον Άντερσεν, αυτά τα ζωντανά δεν είναι και τόσο προσεχτικά με τα αβγά τους και συχνά τα μπερδεύουν.
Έτυχε λοιπόν σε μια αφηρημένη πάπια να κλωσσήσει ένα αβγό κύκνου μαζί με τα δικά της. Μπορεί βέβαια το λάθος να ήταν της κυκνοπούλας αλλά αυτό δεν έχει σημασία.
Όταν ήρθε ο καιρός να βγουν όλα τα παπάκια από τα αβγά, βγήκε με κάποια μικρή καθυστέρηση και ο μικρός κύκνος.
Από την πρώτη στιγμή φάνηκε ιδιαίτερα άσχημος στην κλώσσα πάπια. Επειδή όμως οι πάπιες δεν τα προσέχουν και τόσο αυτά και φροντίζουν όλα τα κλωσσόπουλά τους χωρίς προκαταλήψεις, φρόντιζε κι αυτή το ασχημοπαπο-ομορφοκυκνάκι σαν δικό της παπί.
Όταν μεγάλωσε το κυκνάκι και είδαν όλα τα άλλα πετούμενα της λίμνης ότι δεν ήταν ένα άσχημο παπί αλλά ένας όμορφος μεγάλος κύκνος, άρχισαν να τον παινεύουνε και να του λένε «τι όμορφος που είσαι», και «πόσο στολίζεις τη λίμνη μας», και «πόσο καμαρώνουμε για σένα» και άλλα τέτοια κολακευτικά αλλά ειλικρινή λόγια. Ίσως και για να διορθώσουν τα παλιότερα σχόλια που κάνανε όσο ήταν ένα “ασχημόπαπο”.
Φούσκωσε τότε από καμάρι ο κύκνος, είχε και κάτι απωθημένες ιδέες μεγαλείου, κάτι ψυχολογικά τραύματα, και οι ηγετικές του φιλοδοξίες βγήκανε στον αφρό.
Τα μέχρι πριν λίγο καιρό αδέρφια του παπάκια, με τα οποία μοιραζότανε σκουλήκια, βδέλλες, γυρίνους και τις άλλες νοστιμιές της λίμνης, άρχισε να τα χρησιμοποιεί σαν κομματικό στρατό για να κυριαρχήσει σε όλη τη λίμνη. Δεν ήταν και τόσο δύσκολο να τα πείσει ότι είναι μεγάλη τους τιμή να υπηρετούν έναν τόσο όμορφο και σημαντικό κύκνο όπως ήταν αυτός.
Τα άλλα πουλιά, απλοϊκά καθώς ήταν, δεν έδωσαν και μεγάλη σημασία στους λόγους που έβγαζε γυρνώντας από δω και από κει, μοιράζοντας υποσχέσεις για αύξηση της ακαθάριστης κατά κεφαλήν βδέλλας ή της καθιέρωσης του ελάχιστου ημερήσιου σκουληκιού και μιλώντας πολύ συχνά για το μεγαλείο της φυλής των κύκνων που αποτελεί το αγλάισμα του φτερωτού κόσμου και που είναι το πεπρωμένο του να διαφεντεύει στα άλλα πουλιά και στη διαχείριση της λίμνης.
Έχοντας μάλιστα αποκτήσει συμπλεγματική συμπεριφορά από τον καιρό που τον αντιμετώπιζαν σαν άσχημη πάπια, ήθελε να αποδείξει στον εαυτό του―πρώτ’ απ’ όλα!― , στους άλλους κύκνους αλλά και στα υπόλοιπα πετούμενα της λίμνης, ότι το προνόμιο να είσαι κύκνος δεν είναι κάτι που αποκτιέται με εξάσκηση ή με εκπαίδευση αλλά μια υψηλή και σχεδόν θεϊκή ιδιότητα με την οποία ή έχεις την τύχη να γεννηθείς ή δεν την έχεις.
Προσπάθησε μάλιστα να πάρει και με το μέρος του αρκετούς άλλους κύκνους, διακηρύσσοντας σε όλους τους τόνους ότι «κύκνος γεννιέσαι, δεν γίνεσαι».
Κι όχι μόνο αυτό.
Όταν σε μια σύναξη των πουλερικών της λίμνης, ζήτησε τον λόγο μια αγριόπαπια και άρχισε να λέει κάτι όμορφα λόγια για τα ίσα δικαιώματα όλων των πετούμενων και των άλλων ζώων στην ελεύθερη χρήση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της λίμνης, ο παπιομεγαλωμένος κύκνος την κοίταξε υποτιμητικά και της είπε με δυνατό κρώξιμο:
«Δεν ξέρεις τι λες και δεν ξέρεις και τι σου γίνεται! Αγριόπαπια γεννήθηκες, αγριόπαπια θα μείνεις! Κύκνος ποτέ δεν θα γίνεις!».
Αυτό ακούστηκε τόσο βαρύ στη συνέλευση των πουλιών, που ακόμα και οι κύκνοι δεν το άντεξαν.
Άρχισαν να κρώζουν όλα τα πουλιά μαζί, πάπιες, αγριόπαπιες, αργυροπελεκάνοι και κύκνοι, και έδιωξαν όλα μαζί με τσιμπιές, ραμφίσματα, κλωτσιές και μπόλικα λόγια που δεν γράφονται ―κι ας είναι στην πουλερική― τον κύκνο που ήθελε να γίνει αρχηγός της λίμνης και να επιβάλλει την κυριαρχία τη δική του και των κύκνων πάνω σε όλα τα άλλα πουλιά.
Κι όχι μόνο αυτό. Όποιο άλλο πουλερικό είχε ανάλογες ιδέες από κει και πέρα, το έλεγαν «φαύλο κύκνο» και το έδιωχναν αμέσως από τη λίμνη. Ακόμα κι αν δεν ήταν κύκνος.
Από τότε πέρασε η έκφραση «φαύλος κύκνος» και στους ανθρώπους, οι οποίοι ―μην ξέροντας αυτή την ιστορία της λίμνης και μπερδεύοντας λίγο τις λέξεις― κατέληξαν να το λένε «φαύλο κύκλο».
Και είναι κάτι που συμβαίνει στην πολιτική, οικονομική και στρατιωτική ιστορία των ανθρώπων αυτό. Να μπλέκονται με «φαύλους κύκνους» και να νομίζουν ότι φταίνε οι «φαύλοι κύκλοι».
Αν ήξεραν όμως πόσο εύκολο είναι να διώξεις απ’ την αρχή κιόλας έναν φαύλο κύκνο από την κάθε λίμνη, θα είχαν λύσει πολλά από τα προβλήματα που τους βασανίζουν.
Δεν θέλει πολύ.
Λίγες τσιμπιές, λίγες κλοτσιές και μπόλικο βρισίδι απ’ όλους.
Και ο φαύλος κύκνος παίρνει δρόμο.
Απ’ την αρχή όμως.
Από την πρώτη στιγμή που θα αρχίσει να λέει αηδίες και ξεράσματα για ανώτερα είδη, μοναδικές και υπέρτατες αλήθειες και άλλα τέτοια σιχαμένα.
10 Μαρτίου 2014