Το να γράψει κάποιος (συγγραφέας ή μη…) ένα ρομάντσο, συμπαθάτε με αλλά δεν είναι καθόλου δύσκολο. Είναι πανεύκολο και λίαν εύπεπτο, γι’ αυτό και πουλάει. Κάποτε σάρωνε στις πωλήσεις η κυρία Μάρα Μεϊμαρίδου, γράφοντας μπεστ σέλερ για τις ‘τράπουλες της θείας της Κατίνας’, ή για διάφορα κόλπα της παλιάς Σμύρνης. Κατοσταριές χιλιάδες αντίτυπα τύπωναν (και πούλαγαν) οι εκδότες της Μ.Μ. , η οποία θεωρείτο –και μάλλον παραμένει- οι ωραιότερες και κμψότερες γάμπες της ελληνικής λογοτεχνίας. (τίτλο που είχε κερδίσει και η ηθοποιός Αντζι Ντίκινσον την δεκαετία του’ 60).
Σήμερα, απ’ ό,τι ακούγεται (μια και επίσημα στοιχεία οι εκδοτικοί οίκοι δεν δίνουν…), πουλάει γερά μια ‘άλλη κυρία των μπεστ σέλερ (και των ρομάντσων) η Λένα Μαντά (και χαλάλι της). Εδώ μπορεί να κολλάει το ουκ εν τω πολλώ το εύ, όμως οι καιροί είναι ζόρικοι και όποιος πουλάει είναι μάγκας. Μιλάμε για σαράντα χιλιάδες κομμάτια το πρόσφατο βιβλίο της, όταν το εξαίρετο βιβλίο ‘Εκ Πειραιώς’ του Χαριτόπουλου πέρασε ‘αγκομαχώντας’ τα 15.000, αλλά εντάξει: τον Χαριτόπουλο δεν τον διαβάζουν πελάτισσες κομμωτηρίων.
Μάγκες όμως υπάρχουν και στην άλλη πλευρά, πολύ πιο γνήσιοι και ας μη σαρώνο0υν στα ταμεία των βιβλιοπωλείων. Αυτοί οι οποίοι σκύβουν πάνω σε ντοκουμέντα, και αγωνιούν για την αλήθεια, γράφοντας Ιστορία. Τούτες τις μέρες, ο Θανάσης Σκρουμπέλος, ένας συγγραφέας που έχει ταχθεί σε έργα ντοκουμέντα ρίχνοντας βαθιές ματιές στην πορεία της Αριστεράς, κάνει την έκπληξη με το σπουδαίο του βιβλίο ‘Το δίκοχο του Μίμη’.
Στην παρουσίαση του βιβλίου (πρόσφατα στον ‘Ιανό’), ο ιστορικός Γιάννης Γιαννουλόπουλος, ο λογοτέχνης Αρης Μαραγκόπουλος, και ο εκδότης του ‘Θεμέλιου’, ο 88χρονος Θεόδωρος Μαλικιώσης μίλησαν για το ‘δίκοχο’, αλλά και τον συγγραφέα, επισημαίνοντας ότι ο Σκρουμπέλος, όπως και στα προηγούμενα βιβλία του (Μπέλα Τσάο, Φίδια στον Κωλονό, Μπλε καστόρινα παπούτσια) περιγράφει με εκπληκτικό τρόπο το όραμα και την ελπίδα που είχε η Αριστερά, τόσο στην Κατοχή όσο και στον Εμφύλιο. Η παρουσιάστρια της εκδήλωσης, δημοσιογράφος Πόλυ Κρημνιώτη, χαρακτήρισε το βιβλίο ως ‘χορό αρχαίου δράματος’, από έναν συγγραφέα που πιστεύει βαθειά τις ιδέες του ανιδιοτελώς.
Οι ήρωες του Σκρουμπέλου είναι ταγμένοι στην Αριστερά, με πρωταγωνιστή τον Μίμη Δεσποτίδη, έναν σπουδαίο διανοούμενο της Αριστεράς (το ’63 συνιδρυτή του ‘Θεμέλιου’) και το δίκοχο που φορούσε στο κεφάλι του, ένα καπέλο με εμβληματική σημασία, στον αγώνα για την επιβίωση και την Ελευθερία. Το βιβλίο του Σκρουμπέλου, με σελίδες πυρακτωμένες, φτάνει ως την Μεταπολίτευση, περιγράφοντας τον καημό, τον πόνο και εν τέλει την ουτοπία όσων πέρασαν οι ήρωές του.