* Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης
και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το ζήτημα της δημόσιας ενημέρωσης και ψυχαγωγίας ήταν και παραμένει κεφαλαιώδες για την λειτουργία της δημοκρατίας και την καθόλου υγεία της κοινωνίας. Όσο κι αν οι επαγγελματίες πολιτικοί το αντιμετωπίσαν ανέκαθεν μονοδιάστατα ως μέσο χειραγώγησης, προπαγάνδας και διαπλοκής συμφερόντων ανάμεσα στο κράτος και τους ιδιώτες. Ζούμε πλέον σήμερα το ιστορικό τέλος των εφημερίδων και την πλήρη απαξίωση των στελεχών τους καθώς η ιντερνετική εποχή καθιστά το προϊόν τους και παρωχημένο και αναξιόπιστο. Όπως επίσης βιώνουμε και την απόλυτη εξηλιθίωση του παντοδύναμου εκείνου μέσου που λέγεται τηλεόραση το οποίο, είτε κρατικό είτε δημόσιο, φέρει τεράστια ευθύνη για την σημερινή παρακμή. Δεκαετίες τώρα η τηλεόραση προωθεί τα σκουπίδια της σε βουλευτικές ή υπουργικές θέσεις ενώ όταν μερακλώσει, βγάζει και πρωθυπουργούς ή αντιπροέδρους κομμάτων εξουσίας. Δεκαετίες τώρα στον όλβιο, αυτοβυθιζόμενο τόπο μας υπάρχει μόνο ό τι εμφανίζεται (στο εκράν). Αποκλειστικά!
Η φετιχιστική – μεταφυσική σχεδόν εμπιστοσύνη του κοινού σ’ αυτό το μέσο από την εποχή της Δικτατορίας ακόμη – το είπε η τηλεόραση! – αλλά και η ολοκληρωτική, η χυδαία εμπορευματοποίηση και λουμπενοποίηση του το κατέστησαν έκτοτε αφενός άκρως δημοφιλές σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και αφετέρου άκρως επικίνδυνο. Αφού πλέον τα στρώματα αυτά αντλούσαν αποκλειστικά από την τηλεόραση αξιακά συστήματα, κώδικες συμπεριφοράς, αισθητική, παιδεία και βέβαια ενημέρωση! Από τον Γεωργαλά στον Πέτρο Κωστόπουλο και από τα κακά της αγελάδας του Μέγκα στο Σαρβάιβορ του Σκάι η απόσταση δεν είναι μεγάλη. Όπως δεν είναι μεγάλη η διαφορά της Αυριανής από τα περισσότερα, κυκλοφορούντα σήμερα έντυπα. Κιτρινισμός, σκοπιμότητα, έμμεσοι και άμεσοι εκβιασμοί, αγραμματοσύνη. Φτάσαμε μάλιστα στο σημείο οι ελάχιστοι εγγράμματοι δημοσιογράφοι να είναι πιο επικίνδυνοι από τους ξυλοσχίστες του χώρου.
Ένα παράδειγμα: Όσο πιο πολύ υποστήριζαν -ορθώς- το Ναι στο παραπλανητικό δημοψήφισμα του 2015 δημοσιογράφοι σαν τον Πρετεντέρη και τον Πορτοσάλτε τόσο ο κόσμος σπρωγμένος από το ένστικτο του προσχωρούσε στο Όχι. Σήμερα οι ιστορικές εφημερίδες καταρρέουν χωρίς αναγνώστες και δύναμη παρέμβασης αφού ένα και μόνο blog ιδιώτη μπορεί να είναι πιο διαδραστικό από μιαν “ έγκυρη” κυριακάτικη έκδοση. Η εκδίκηση της γυφτιάς με αλλά λόγια! Αλλά και η κατάρρευση ενός χώρου που κάποτε στάθηκε πυλώνας της δημοκρατίας και ηρακλειδεύς των θεσμών. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο αλλά σε εμάς με την ελλιπή, λιποβαρή, λοβοτομημένη παιδεία γίνεται ακόμη πιο δραματικό. Κυρίως γιατί η δημοσιογραφία και ο τύπος ανέκαθεν, από την εποχή του Τζάκ Λόντον ή του Χέμινγκουεη, λειτουργούσαν σαν ένα λαϊκό σχολείο – προπύργιο των δικαιωμάτων των πολλών απέναντι στις υπερβάσεις και τον μυστικισμό των λίγων. Σήμερα; Σήμερα έχουν μεταμορφωθεί σε ασπίδα των συμφερόντων των πεντακοσίων εκείνων που κατέχουν τον πλανήτη.
Έζησα και έγραψα – και θέλω πάλι να ξαναγράψω σαν εξαρτημένος από την τυπογραφική μελάνη – σε εφημερίδες που διηύθυναν ο Μπουσμπουρέλης και ο Καραπαναγιώτης, ο Καρκαγιάννης και Παπαγιαννίδης, ο Γιάνναρος και ο Φίλιππος Ηλίου. Υπό τον τελευταίο μάλιστα ως πρόεδρο συμμετείχα κάποτε στο Δ.Σ της Αυγής. Δείτε τώρα ποιοι διευθύνουν την Αυγή ( εξαιρώ τον Κώστα Βούλγαρη και τον αγώνα που κάνει για την τιμή ενός ιστορικού φύλλου).
Η τηλεόραση τώρα! Ιδού εν ολίγοις η εμπειρία μου από ένα βραδυνό ζάπινγκ (Τετάρτη, 3/10). Το Σταρ, που λέτε, πρόβαλε εκτενώς την επίσκεψη της Μαριάννας Βαρδινογιάννη στην Ν. Υόρκη ενώ το Σκάι και ο Αντέννα πλούσιο και εκτενές υλικό από το νέο τους πρόγραμμα… Όσο για τις ειδήσεις ή έστω τις ερμηνείες και τις απόψεις, ποιος τις γ…μεί τις ειδήσεις και τις αποψεις! Άποψη είναι το άψογα σοβαροφανές στυλάκι του κ. Χατζηνικολάου. Ο απόλυτος αυτισμός με άλλα λόγια ή το λουδοβίκειο “ Η είδηση είμαι Εγώ”. Κι όλα αυτά παραγεμισμένα με αφόρητα διαλείμματα διαφημίσεων. Στην ελληνική τηλεόραση, αξιωματικά, πρόγραμμα είναι η διαφήμιση ενώ το υπόλοιπο πρόγραμμα παίζει … παρεπιπτόντως. Ο θεατής μετατρέπεται έτσι σε υπνωτισμένο υποτελή ενός σαδιστή δυνάστη που μόνο επιβάλει. Να μην ξεχάσω την ΕΡΤ και την τακτικιστική εξουθένωση του έρμου Τσακνή από τον γεωργαλίσκο – κατά το γκαιμπελίσκος – Νίκο Παππά (για να μην λησμονούμε ποιος είναι εδώ το αφεντικό).
Όσο για το υπόλοιπο πρόγραμμα το απόλυτο τίποτε και μάλιστα σε οδυνηρή επανάληψη. Σκορβούτο από τις κονσέρβες. Ακόμη και η καλόγουστη συνήθως Βουλή μετέδιδε την υπνηλία του Κυνοβουλίου. Αλλά ας μην είμαι άδικος. Ένα από τα τρία κρατικά κανάλια πρόβαλε ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στο ξεχασμένο Πέραμα και τα απαξιωμένα ναυπηγεία του. Ευαίσθητη δουλειά αλλά εξόχως “αντιβενιζελική” και “αντιπαπανδρεϊκή”. Και βέβαια εναντίον του ΠΑΜΕ και των μεθόδων του.Τυχαίο; Απλώς αντικειμενικό; Αποφασίστε μόνοι σας.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr