Εδώ και τέσσερα χρόνια υπάρχει στις ΗΠΑ ένα κίνημα για την αύξηση του κατώτατου ωρομισθίου. Οι αγώνες του κινήματος (σημ: ξεκίνησε από ντελιβεράδες, απο πληροφορικάριους με συμβάσεις outsourcing, από αυτούς που δουλεύουν στις αλυσίδες γρήγορου φαγητού σε εργοδοτικούς γίγαντες μεγέθους της Mc’ donalds, της Burger King και άλλους παρόμοιους) είναι φυσικό αποτέλεσμα της ολοένα και αυξανόμενης εισοδηματικής ανισότητας στην κοινωνία του ελεύθερου καπιταλισμού.
Δείτε στον διάγραμμα που παραθέτω (του Economic Policy Institute και που αναδημοσιεύει σήμερα το Sarajevo Magazine) τις διαφορές των σχετικών μισθών στα τελευταία 60 χρόνια, σε μια χώρα χαμηλής ανεργίας και ελεύθερης αγοράς όπως οι ΗΠΑ. Θα καταλάβετε γιατί συγκεντρώθηκαν τα λεφτά των πολλών στις τσέπες λίγων.
Κάθε ώρα εργασίας έπρεπε να αμείβεται με 18,85$. Και όμως,το κατώτατο ωρομίσθιο είναι μόλις 7,25 $. Οι εργαζόμενοι ζητούν τουλάχιστον τα 11,35 $ που αντιστοιχούν στο μ.ο των μισθών της οικονομίας, ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις σύγκλισης των εισοδηματικών ανισοτήτων. Θα δούμε παρακάτω πώς αυτό σχετίζεται και με την ελάχιστη έστω διδασκαλία μαρξιστικής θεωρίας στις ΗΠΑ.
Φωνές που στηρίζουν την απελευθέρωση των μισθών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προφανώς αγνοούν την πραγματικότητα: Οι υψηλότερες ακαθάριστες ωριαίες αποδοχές της τελευταίας 5ετίας καταγράφηκαν στη Δανία (25 ευρώ ) και οι χαμηλότερες καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (1,50 ευρώ). Δεν μπορεί να υπάρχουν τέτοιες διαφορές -16 φορές μεγαλύτερες- και να μιλάμε για Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν συγκλίνουν οικονομίες με εισοδηματική ανισότητα τέτοιου μεγέθους.
Το φαινόμενο θα εντείνεται συνεχώς. Η τεχνολογική πρόοδος αντικαθιστά το ανθρώπινο μυαλό και το ανθρώπινο χέρι. Ο μισθός της μερικής απασχόλησης και της δήθεν ελεύθερης παραγωγής, κάνει τους εργάτες της γνώσης να μην χρησιμοποιούν καν εργαλεία παραγωγής των εργοδοτών τους (γραφείο γίνεται το σπίτι και μέσο παραγωγής το laptop του καθενός) . Οι ανισότητες παγκοσμίως θα υποδαυλίζονται απο τις ”εσωτερικές διαφορές” του συστήματος: Το μοναδιαίο κόστος παραγωγής ανά ώρα κρατάει καθηλωμένο το ημερομίσθιο και ταυτόχρονα ποικίλλει από χώρα σε χώρα, από περιοχή σε περιοχή, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εισοδηματικές τάξεις χωρίς πορεία σύγκλισης σε ένα υποτίθεται παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον ισότητας των ευκαιριών.
Όσοι ανατρέχουν σε αξιώματα και θεωρίες περί της εντατικοποίησης των μηχανών και του υπερκέρδους των εργοδοτών, ξέρουν ότι μόνο η θεωρία που δεν μας δίδαξαν στα Πανεπιστήμια, η θεωρία της υπεραξίας του γέρο- Κάρολου, είναι αυτή που εξηγεί γιατί οι αμοιβές μακροπρόθεσμα δεν ανταποκρίνονται στα κέρδη και στην αύξηση του κεφαλαίου. Έγραφε ο Μαρξ για την σταδιακή συρρίκνωση της μεσαίας τάξης, για την κρίση υπερσυσσώρευσης (χρήμα σε λίγους) αλλά εμείς απαγορευότανε να διδαχθούμε Μαρξ εδώ στην Ευρώπη (θαρρείς και ο Μαρξ φταίει για τον σταλινισμό και τα ολοκληρωτικά κομμουνιστικά καθεστώτα) Ούτε τον φετιχισμό του εμπορεύματος, ούτε την διαφορά ανταλλακτικής αξίας και αξίας χρήσης έπρεπε να μάθουμε. Απαγορευμένες έννοιες στο μυαλό των δήθεν ελεύθερων πολιτών. ”Κακό” πράγμα η Πολιτική Οικονομία. Αλλού μας μάθανε ότι είναι η αλήθεια: στο Μονεταρισμό,στο αόρατο χέρι που ισορροπεί την προσφορά με την ζήτηση σε όλες τις αγορές (!), στην μαγεία των συναλλαγών στις οθόνες (σε μετοχές, παράγωγα, νομίσματα και ότι άλλο φαντάζεσθε), στα…MBA (όπου μεταξύ άλλων μαθαίνεις ”πώς να γράφεται κέρδη στις εταιρείες με χαμηλό το κόστος εργασίας”) .
Ευτυχώς που διδαχθήκαμε κεϋνσιανά οικονομικά (επειδή προφανώς ο Keynes ήταν αστός και φιλελεύθερος) και μάθαμε για την παγίδα ρευστότητας και την οριακή ροπή για αποταμίευση και επένδυση. Κάτι είναι και αυτό. Ξέρουμε τουλάχιστον γιατί λείπουν λεφτά από τα σπίτια μας.
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr