Πρόσφατα η επιτροπή μνημείων του Δήμου της Ν. Υόρκης απομάκρυνε ομοφώνως τον ανδριάντα του J. Marion Simson, πατέρα της γυναικολογίας, από το Σέντραλ Παρκ με το αιτιολογικό της παρότρυνσης ρατσιστικού μίσους. Ο δόκτωρ Σίμσον έκανε πειράματα σε μαύρες γυναίκες χωρίς την χρήση αναισθητικού και είχε γίνει πρόξενος πολλών θανάτων. Αυτά αναφέρει η είδηση που αλίευσα από το BBC news. Δηλαδή και στις ΗΠΑ αποκαθηλώνουν αγάλματα και μάλιστα με θεσμικό τρόπο! Και τώρα τα συνακόλουθα ερωτήματα και η αναγωγή τους στα καθ’ ημάς.
Τα αγάλματα ως έργα τέχνης έχουν ασυλία ναι ή όχι; Ή μήπως ως φορείς μιας συγκεκριμένης ιστορίας, ιδεολογίας και εποχής υπόκεινται και σε κριτική και σε κατάκριση, ήγουν απομάκρυνση; Ιδιαίτερα μάλιστα εάν εξάπτουν μίση και πάθη; Υπενθυμίζω ότι το ίδιο, δηλαδή βίαιη απομάκρυνση, υπέστησαν, σχετικά πρόσφατα, εκατοντάδες (!) ανδριάντες του Στάλιν, του Σαντάμ, του Τσαουσέσκου κλπ. Αλλά και παλιότερα ο ζωγράφος Κουρμπέ πρωτοστάτησε στο γκρέμισμα του τεράστιου Ναπολέοντα από την Place Vendôme στο Παρίσι. Τα γεγονότα αυτά επιβάλλουν να παραδεχτούμε πως συνιστά συνήθη πρακτική αποδοκιμασίας ιστορικών προσώπων με σκοτεινή ιστορία, η απομάκρυνση των ανδριάντων τους επειδή συντηρούν bad memories και λειτουργούν ως hate symbols.
Και ο Τρούμαν; Διακεκριμένοι, Αμερικανοί ιστορικοί τον αποκαλούν “μικρό διάδοχο ενός μεγάλου” ο οποίος δεν αρκέστηκε στη μία αλλά πάτησε και δεύτερη φορά το κουμπί του πυρηνικού ολέθρου. Χωρίς να υπάρχει πλέον αποχρών λόγος. Απλώς επίδειξη κτηνώδους ισχύος.
Κι εμείς; Εμείς στήσαμε το 1963 τον ανδριάντα του δίπλα στα κέντρα θεσμικής εξουσίας, το Προεδρικό Μέγαρο, το Μαξίμου, τη Βουλή ως σύμβολο διαρκούς πατρωνίας.
– Βοήθησε το δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ την Ελλάδα να ανανήψει από την φρίκη της Κατοχής; Ασφαλώς ναι, όπως επίσης επισημοποίησε την πρόσδεση της στο άρμα της Υπερδύναμης. Κι αυτό ήταν αίτημα αναμφίβολα της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού αλλά και η αναπότρεπτη συνέπεια ενός άχρηστου Εμφύλιου τον οποίο ακόμη ξεπληρώνουμε. Αφιονισμένοι και άφρονες μαζί.
-Είχαν δικαίωμα να ξηλώσουν το γλυπτό οι νεολαίοι του ΚΚΕ; Είχε την υποχρέωση η αστυνομία να προστατεύσει τον δημόσιο χώρο και το μνημείο από τον βανδαλισμό;
Θα είχα εύκολη την απάντηση εάν ήξερα τι σημαίνει πια στις μέρες μας μνημείο, βανδαλισμός και δημόσιος χώρος. Αλλά δεν ξέρω. Όπως δεν ξέρω πλέον τρόπους για να αντιδράσει κανείς, να πει “φτάνει” στην περαιτέρω υποβάθμιση ενός προτεκτοράτου που υποδύεται κωμικά το κράτος. Εσείς;
Ο Μάνος Στεφανίδης είναι Ιστορικός Τέχνης
και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr