*Η Μαρίνα Μόσχα είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια
στο Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
24 Δεκεμβρίου 2017 στον πιο ζεστό χώρο της Ρόδου
Ήρθαν τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά! Η γιορτινή και ζεστή ατμόσφαιρα, ο Αι-Βασίλης, οι οικογενειακές και φιλικές συγκεντρώσεις, η ανταλλαγή των δώρων, η επιθυμία όλοι γύρω μας να είναι ευτυχισμένοι, μας βγάζουν από την καθημερινότητα και τη ρουτίνα. Μέρες λαμπερές, γιορτινές, γεμάτες χρώμα και ευωδιές! Γεμάτες κοινωνικές συναντήσεις, αγκαλιές και φιλιά και δώρα πολλά! Δώρα και άλλα δώρα και άλλα δώρα, πολλά δώρα… Θα λέγαμε ότι το παρακάνουμε στην προσπάθειά μας να ζήσουμε όσο γίνεται πιο λαμπερά και μαγικά Χριστούγεννα. Έτσι λοιπόν, το ίδιο ακριβώς μοτίβο ακολουθούμε και με τα δώρα στα παιδιά μας, όπου από τη μία οι διαφημίσεις που κάνουν πλύση εγκεφάλου σε μικρούς και μεγάλους, από την άλλη η χαρά της προσφοράς, μας κάνουν να χάνουμε το μέτρο. Τι συμβαίνει όμως μετά, όταν φεύγουν οι γιορτές και έχουμε ήδη μάθει το παιδί μας να ζητάει και να ζητάει ανεξέλεγκτα; Εκεί θα λέγαμε συνειδητοποιούμε τη σημασία του να κάνουμε πολλά δώρα και να υποκύπτουμε στις παιδικές απαιτήσεις στις γιορτινές μέρες, εφόσον πέρασαν αλλά οι επιθυμίες παραμένουν…
“Είναι Χριστούγεννα, δεν μπορώ να του πω όχι σε αυτά που μου ζητάει…”
Φράση που συχνά θα έχετε πει και εσείς. Σίγουρα, δεν είναι τόσο απλό να πεις όχι σε αυτό το μικρό πλασματάκι που χρησιμοποιεί όλη τη γοητεία του για να σε πείσει να του αγοράσεις …και άλλο ένα δωράκι! Μην ξεχνάμε πόσο χειριστικά μπορεί να γίνουν τα παιδιά, πως καλοπιάνουν το γονιό όταν θέλουν να περάσει το δικό τους, με αποτέλεσμα εκείνος τελικά να υποκύπτει, αισθανόμενος και ενοχές που αρνήθηκε προηγουμένως! Καλό θα είναι όμως να δούμε τι πραγματικά κρύβεται πίσω από αυτή τη συμπεριφορά του γονιού και λέω του γονιού επειδή του παιδιού την χειριστική συμπεριφορά ο γονιός είναι αυτός που θα του την ενισχύσει ή όχι.
Αρκετά συχνά λοιπόν, μέσα από την πλούσια προσφορά των δώρων ίσως υποκρύπτεται η δική μας ανάγκη να μπορέσουμε να καλύψουμε τα δικά μας κενά της δικής μας παιδικής ηλικίας.
Η ανάγκη μας να κλείσουμε τους δικούς μας ανοιχτούς λογαριασμούς από το παρελθόν, τότε που μπορεί να ήθελα να μου πάρουν ένα συγκεκριμένο παιγνίδι και τελικά μου έφεραν άλλο, τότε που ίσως οι δικοί μου γονείς να μην είχαν την οικονομική δυνατότητα να μου αγοράσουν ότι εγώ ήθελα ή ζητούσα, τότε που ο φίλος μου ο Γιαννάκης είχε πάντα πιο πολλά παιγνίδια από εμένα… Αποτέλεσμα, σήμερα να μην θέλω να λείψει τίποτα από το δικό μου παιδί!
Στη σημερινή πραγματικότητα, γνωρίζουμε ότι για να μπορέσουμε να καλύψουμε τις οικονομικές απαιτήσεις ή ακόμη και από την μόδα της σύγχρονης κοινωνίας, εργάζονται και οι δύο γονείς. Έτσι λοιπόν, στην προσπάθειά μου να αναπληρώσω τις ώρες που δεν είμαι κοντά του και να ξεφύγω από τις δικές τύψεις και ενοχές, προσπαθώ να του “εξαγοράσω” την απουσία μου και να το “αποζημιώσω” με τη χαρά που θα πάρει μέσα από το δωράκι που θα του φέρω, καθώς αυτή η χαρά που θα δω στο προσωπάκι του μάλλον θα με αποζημιώσει και εμένα από τις δικές μου τύψεις που είμαι μακριά του!
Το παιδί όπως γνωρίζουμε δεν έχει τη δική του κρίση να δει τι του είναι χρήσιμο, τι του είναι απαραίτητο ή ακόμη και τι του αρέσει πραγματικά. Ότι δει το θέλει ή ακόμη και ότι ακούσει το θέλει. Έτσι λοιπόν, οι επιρροές στο σχολείο από άλλα παιδάκια που αρχίζουν και συζητάνε για τα δώρα που θα τους φέρει ο Άγιος Βασίλης ή θα τους πάρουν οι γονείς τους, είναι πολλές. Συχνά το παιδί σαστίζει μη μπορώντας να επιλέξει. Πόσο συχνά στην ερώτηση “Τι δώρο θέλεις για τα Χριστούγεννα;” έχετε πάρει μία απάντηση που δίνεται με δισταγμό, με μικρές κοφτές ανάσες, “θέλω το τάδε, και …και..αυτό, και… και… όχι αυτό, εκείνο…”, απαντήσεις που και το παιδί το ίδιο δεν μπορεί να τις συγκεκριμενοποιήσει καθώς προσπαθεί να θυμηθεί όλα τα παιγνίδια που έχει ενδεχομένως ακούσει ή δει, χωρίς όμως να είναι σίγουρο ότι θέλει κάποιο συγκεκριμένο.
Ο γονιός από την άλλη πλευρά, βλέποντας το παιδί του να μην μπορεί εύκολα να διαλέξει το δώρο του και φοβούμενος μήπως νιώσει μειονεκτικά σε σχέση με τα άλλα παιδάκια, φροντίζει να του παρέχει τα ακριβότερα και καλύτερα παιχνίδια. Πρόκειται όμως και πάλι για την γενική ανησυχία μήπως τα άλλα παιδιά δεν θα το κάνουν παρέα και απομονωθεί, μήπως το κοροϊδεύουν για τα παιχνίδια του ή ακόμη και για τα μη φιρμάτα ρούχα του σε μεγαλύτερες ηλικίες…
Τέλος, η αδυναμία να μην μπορεί ο γονιός να ελέγξει και να πει “όχι” στις παιδικές υπερβολικές απαιτήσεις, έχει να κάνει με την δική του αδυναμία να εκφράσει τα συναισθήματά του. Μία δυσκολία που έχει να κάνει με το να πει στο παιδί του πως νιώθει γι αυτό, να του εκφράσει την αγάπη του ή το πόσο περήφανο τον κάνει με λόγια. Ίσως αυτός ο γονιός να είχε την ανάλογη αντιμετώπιση και από τους δικούς του γονείς. Ίσως οι δικοί του γονείς ήταν εξίσου μη εκφραστικοί άνθρωποι, συνεπώς δεν έμαθε ο ίδιος πώς να εκφράζεται, δεν έμαθε τον τρόπο. Σίγουρα δεν μπορούμε να τον κατηγορήσουμε, καλό θα ήταν όμως φέτος να προσπαθήσει να εκφράσει στο παιδί του τα δικά του συναισθήματα, να του πει πως το αγαπάει, να πάνε οι δυο τους μία βόλτα, να έρθουν πιο κοντά… Το κενό της γονικής συναισθηματικής έκφρασης δεν μπορεί να καλυφθεί μέσα από υλικές απολαβές των δώρων. Διαφορετικά, ο ίδιος γονιός θα είναι που θα μεγαλώσει και εκείνος με τη σειρά του πιο κλειστά και μη εκφραστικά παιδιά…
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr