«Το χρώμα είναι το κλαβιέ, τα μάτια είναι οι αρμονίες, η ψυχή είναι το πιάνο με πολλές χορδές. Ο καλλιτέχνης είναι το χέρι που παίζει,
αγγίζοντας μια το ένα πλήκτρο μια το άλλο έτσι που να δημιουργεί παλμούς στην ψυχή». — Wassily Kandinsky
Μια μέρα σαν σήμερα, 4 Δεκεμβρίου 1866, γεννιόταν στην Μόσχα ο Βασίλη Καντίνσκυ. Ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης, θεωρείται ο
πρώτος που ζωγράφισε έναν καθαρά αφηρημένο πίνακα. Θα προχωρήσει όμως ακόμα παραπέρα καθώς επιθυμία του ήταν να μπορέσει με
το χρώμα να προκαλεί ήχο και να δημιουργήσει το ζωγραφικό αντίστοιχο μιας συμφωνίας που θα ερεθίζει όχι μόνο την όραση μα
ταυτόχρονα και την ακοή.
Πολλοί πιστεύουν πως ο Καντίνσκει είχε «συναισθησία», μια ήπια και άκακη «πάθηση» η οποία επιτρέπει στο άτομο να αντιλαμβάνεται
ήχους, χρώματα και λέξεις με δύο ή περισσότερες αισθήσεις ταυτόχρονα. Η ιδέα πως η μουσική συνδέεται με τις εικαστικές τέχνες πάει
βέβαια πίσω στην Πλάτωνα, που πρώτος μίλησε γι αυτήν. Στην περίπτωση του Καντίνσκυ, χρώματα και ζωγραφισμένα σχήματα
προκαλούσαν συγκεκριμένους ήχους ή νότες και το αντίθετο. Ανακάλυψε την συναισθησία του σε μια παράσταση του Lohengrin του
Wagner: «Είδα πνευματικά όλα τα χρώματα μπροστά στα μάτια μου. Άγριες, σχεδόν τρελλές γραμμές σχεδιασμένες μπροστά μου».
Το αγαπημένο του χρώμα φαίνεται πως ήταν το μπλέ: «Όσο πιο σκούρο γίνεται το μπλέ, τόσο πιο δυνατά τραβάει το άνθρωπο προς το
άπειρο, ξυπνώντας μέσα του την επιθυμία για το αγνό και, τελικά, για το μεταφυσικό… Όσο πιο ανοιχτό γίνεται, τόσο χάνει τον ήχο του,
μέχρι που καταλήγει μια σιωπηλή ακινησία και γίνεται λευκό».
Να λοιπόν, για να κλείσουμε το μικρό αυτό σημείωμα, οι οδηγίες του Καντίνσκυ προκειμένου να απολαύσουμε κι εμείς την εμπειρία της
συναισθησίας: «Δώστε τ’ αυτιά σας στην μουσική, ανοίξτε τα μάτια σας στην ζωγραφική, και… σταματήστε να σκέπτεσθε! Ρωτήστε μόνο τον
εαυτό σας αν το έργο σας έδωσε την δυνατότητα «να κάνετε έναν περίπατο» στον μέχρι τώρα άγνωστο κόσμο. Αν η απάντηση είναι ναι, τι
άλλο θέλετε;”
* Το άρθρο απηχεί τις απόψεις του συντάκτη του.
The article expresses the views of the author
iPorta.gr