iporta.gr

Μπέσσυ Σμιθ: η Αυτοκράτειρα των Μπλουζ, της Ελπίδας Νούσα

Πάντα ήταν μια μαύρη! Ένα χρώμα σκοτεινό σε μια κοινωνία που αδυνατούσε να δει τη διαφορετικότητα.

Πάντα ήταν η νέγρα, η μαυριδερή, η αταίριαστη στον κόσμο των λευκών.

Κι όμως, αυτής της νέγρας, ο γεμάτος, ο δυνατός ήχος της βραχνής φωνής ήταν, που σου μιλούσε ίσα στην ψυχή! Η φωνή της, βέλος, δεν λοξοδρομεί.

Φωνή- κραυγή … Μια γυναικεία καρδιά σε απόλυτη γύμνια.

Χαμηλώνεις το φως…καταπίνεις τις ανάσες σου… γίνεσαι αόρατος.

Σφαλίζεις τα μάτια, στο βουβό λυγμό της πνίγεσαι,κι είσαι εκεί στο ίδιο βαγόνι κάθε φορά, συνεπιβάτης στο τρένο που οδηγεί.

Και κει στην άκρη, ένα τρομπόνι να στάζει αίμα, ανεπούλωτη η πληγή κι απ’ το σαξόφωνο ακόμα, που τρέμει στη θύμηση της μεγάλης φωνής των μπλουζ Μπέσσυ Σμιθ.

Η Μπέσσυ με την ισχυρή και αισθαντική φωνή, με τους αμέτρητους θαυμαστές της. Λατρεία και πάθος!

Η Ελίζαμπεθ Σμιθ, γεννημένη στο Τένεσι τον Απρίλη του 1894, παιδί μια πολύτεκνης οικογένειας έδειξε από μικρή την κλίση της στο χορό και τη μουσική.
 Αρχικά καλλιτέχνιδα σε βαριετέ-σόου. Δεν αργεί όμως με τα “αποκαρδιωμένα μπλουζ” της (ο τίτλος που την έκανε διάσημη είχε τον τίτλο “Downhearted Blues”) να δώσει ώθηση στην καριέρα της, με πλήθος φανατικών οπαδών, που τη χρίζουν “Αυτοκράτειρα των μπλουζ”. Η φωνή της κυρίαρχη λάβα και έκρηξη από το μαύρο σώμα- ηφαίστειο, που δονείται όταν οι φθόγγοι γίνονται λέξεις και το συναίσθημα άρθρωση. Ερμηνείες με άνεση, γεμάτες ευαισθησία και διαυγέστατο ηχόχρωμα.

Στα τραγούδια της αφήνει πάντα την προσωπική της σφραγίδα αυτοσχεδιάζοντας με καταπληκτική μαστοριά δημιουργώντας καρδιάς σκίρτημα!

Στις 26 Σεπτέμβρη του 1937 κι ενώ κατευθυνόταν προς Μέμφις, που θα έδινε συναυλία, τραυματίζεται σε αυτοκινητιστικό. Αφήνει την τελευταία της πνοή αργότερα, έξω από το νοσοκομείο που δεν τη δέχτηκε επειδή ήταν μαύρη, μια νέγρα, μια αταίριαστη μαυριδερή, ξένο σώμα ανάμεσα σε λευκούς. 
Τρέλα και λογική, θράσος και υποταγή, ορμή και εγκράτεια, μελαγχολία και αναγάλλιασμα…πάθος και απόγνωση, οργή και γαλήνευση …κεντρικός στόχος και περιθώριο.

Εκείνο το βράδυ, το μαύρο, εύθραυστο δέρμα της έπεσε στης ψυχής τη μάχη. Η Αυτοκράτειρα του πολύτιμου “μπλέ” σίγησε για πάντα.
Παρηγοριά, τα τραγούδια της δίνουν την αίσθηση ότι ο χρόνος σταματάει κάθε φορά που τ’ακούς. Φωνή τραχιά,αυθεντική,σχεδόν ακατέργαστη με μια γλυκιά βιαιότητα!

Η Μπέσσυ Σμιθ τάφηκε στη γενέτειρά της. Ο τάφος παρέμεινε χωρίς επιτύμβια πλάκα μέχρι το 1970, όταν η Τζάνις Τζόπλιν αγοράζει μια ταφόπλακα για τη γυναίκα, που την ενέπνευσε και επηρέασε την μουσική της όσο κανείς άλλος.

Ο Dory Previn, εμπνεόμενος από το γεγονός γράφει στη Τζόπλιν ένα τραγούδι με τίτλο “Stone for Bessie Smith“…

https://www.youtube.com/watch?v=eOHyk5W5-uA

Η μαύρη ιέρεια μαγεύει με το ελαφρύ τρεμόπαιγμα της φωνής της,το χρώμα και το βάθος της, το γεμάτο πάθος ερμηνευτικό της στυλ! 

Το κλαδί της καρδιάς μας σπάει από το βάρος τ’ ουρανού της!

Οι αφόρητα μελαγχολικοί ήχοι των “άκεφων μπλουζ”, τής εξασφαλίζουν σίγουρα μια θέση στην αθανασία.

“Downhearted Blues”

 

 

Ελπίδα Νούσα